Eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir: Bakan Albayrak enflasyon, işsizlik rakamlarıyla ilgili mesajını bir kaç gün öncesinde veriyordu aynen de çıkıyordu

Eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir, başkanlığı boyunca kendisine Gelir İdaresi'nden veri gelmediğini belirterek; verilerin açıklanmadan önce eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın bildiğini ima etti. Aydemir, “ Bakan, büyüme, enflasyon, işsizlik rakamlarıyla ilgili birkaç gün önceden mesajını veriyordu ve aynen de o doğrultuda çıkıyordu” dedi.

Birol Aydemir, "TÜİK'in enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayınladığı verilerin artık çok şüpheli ve tartışmalı olduğu konusunda hemfikirim” ifadelerini kullanırken; "TÜİK Başkanı'nın istatistikle ilgili hangi tecrübesi ve bilgisi var? Hangi kurumlarda çalışmış? Veya başka kurumdakine..." sorularını yöneltti. 

Eski Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, TV5'te TÜİK verilerine ilişkin; 'Ekonomi ve Ötesi' programında Hasan Basri Akdemir ile İbrahim Kahveci'nin sorularını yanıtladı. 

"Enflasyon, istihdam, büyüme gibi veriler çok şüpheli" 

Bütün ülkelerde istatistik kurumlarının eleştirildiğini ancak Türkiye'de TÜİK'e yönelik eleştirilerin son yıllarda çok arttığını belirten Aydemir “İnsanlar, artık açıklanan verilere güvenmez hale geldi. İşin doğrusu, evet, ben de TÜİK'in enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayınladığı verilerin artık çok şüpheli ve tartışmalı olduğu konusunda hemfikirim” dedi.

"Başkanlığım boyunca veri vermediler"

Aydemir, TÜİK istatistiklerini hazırlamak için diğer kurumların verilerini temin etmeleri gerektiğini ancak kendisinin TÜİK Başkanlığı boyunca o dönemin Gelir İdaresi Başkanlığı yöneticilerinin bu verileri kendisine vermediğini söyledi.

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın kanunen de bu verileri TÜİK'e vermek zorunda olduğunu belirten Aydemir, şunları söyledi:

 "Naci Ağbal engel oldu"

“4,5 yıl boyunca ben olduğum sürece vermedi. Evet; aynen, bunun altını çizerek söylüyorum. O zamanki Maliye Bakanlığı Müsteşarı, bu konuya engel oldu. O zamanki müsteşar da şimdiki Merkez Bankası Başkanı oldu. Evet, Naci Ağbal. Önce bakan oldu, sonra Merkez Bankası Başkanı oldu. Ben defalarca istememe rağmen, kendi kanunlarındaki hükmü engel göstererek, Vergi Usul Kanunundakini, veremeyeceklerini söylediler. Ben de bizim TÜİK kanunu gereği bunu vermeleri gerektiğini ve bunun bir zorunluluk olduğunu söylememe rağmen, buna yıllarca engel oldular. 'Kanun değişikliği gerekir' dediler. Kanun değişikliğini hazırlayarak Meclis’e götürdük ki gerek yokken bile, fakat Meclis’te kanunun geçmesine de engel oldular. Fakat çok ilginçtir, Türkiye'de aslında yönetimin ve yöneticilerin felsefesini anlamak açısından hakikaten burası çok önemli, bunun altını çiziyorum; ben ayrıldıktan sonra, sanıyorum Mayıs-Haziran gibi, ben Şubat başında ayrıldım, hiçbir kanun değişikliği yapılmadan, hiçbir şey değişmeden Gelir İdaresi, bütün verilerini TÜİK'e açtı.”

"TÜİK, bağımsızlığını kaybetti"

Aydemir, istatistik kurumunun bağımsızlığının, Merkez Bankası'nın bağımsızlığından bile önemli olduğunu belirterek şunları kaydetti:

“Eğer siz, verileri doğru bir şekilde toplayıp, doğru bir şekilde istatistik üretip, bunu bağımsız, tarafsız bir şekilde yayınlayamıyorsanız, o zaman sizin alacağınız kararların, uygulayacağınız politikaların doğru olma ihtimali de yok; çünkü veriye dayalı bir politika üretmeniz lâzım. Eğer enflasyon verisini düşük gösteriyorsanız; gerçek enflasyon, sizin gösterdiğinizden daha yüksekse, o zaman sizin uygulayacağınız para-maliye politikaları doğru olabilir mi? Mümkün mü bu? Ben bunu söylerken, TÜİK bağımsızlığını kaybetmiş midir?

Evet, kesinlikle kaybetmiştir. Merkez Bankası da kaybetmiştir, TÜİK de kaybetmiştir, BDDK da kaybetmiştir, EPDK da kaybetmiştir, SPK da kaybetmiştir. Türkiye’de hiçbir bağımsız kurum kalmamıştır. Bu çok net. Bu böyle biline. İstatistik Kurumunun bağımsızlığı neden önemlidir? Çünkü İstatistik Kurumu, aynı zamanda hükümetin icraatını ölçüyor. Enflasyon verisi, büyüme verisi, sanayi üretimi verisi, istihdam verisi neyi ölçtü? Kimin performansı bu? Ekonomi performansı. Peki, ekonomiyi kim yönetiyor? İktidar yönetiyor. İktidarın performansını ölçen, İstatistik Kurumu. İstatistik Kurumunuz, eğer bağımsız olmazsa nasıl ölçer? Nasıl tarafsız bir şekilde davranabilir?”

"TÜİK verileri Berat Albayrak'a veriliyor muydu?"

TÜİK'in verilerinin, herkese, Cumhurbaşkanı'na da sokaktaki vatandaşa da aynı anda açıklanması gerektiğini vurgulayan Aydemir, Berat Albayrak döneminde TÜİK verileri açıklanmadan önce, bu verilerin kendisine sunulduğunu ima etti.  "Olamaz böyle bir şey" diyen Aydemir, TÜİK verileri açıklanmadan önce Bakan Albayrak’ın verdiği rakamlarla TÜİK verileri açıklandıktan sonra ortaya çıkan rakamların aynı olmasından hareketle bu kanaate sahip olduğunu söyledi. Aydemir " Bakan işsizlik, enflasyon, büyüme rakamları ile ilgili bir kaç gün öncesinden mesajını veriyordu aynen de o doğrultuda çıkıyordu" dedi.  

"TÜİK Başkanı'nın istatistik bilgisi var mı?" 

Aydemir, "Mesela TÜİK Başkanı ama TÜİK Başkanı şimdi vealeten. Yani Bakan, bugün onu alıp yerine yarın sabah başka birini verebilir. Sadece TÜİK için bunu söylemek TÜİK'e haksızlık olur, diğer birçok kurum için de öyle" dedi. Liyakat konusuna da dikkati çeken Aydemir "Ben şimdi soruyorum: TÜİK Başkanı'nın istatistikle ilgili hangi tecrübesi ve bilgisi var? Hangi kurumlarda çalışmış? Veya başka kurumdakine... TUBİTAK'a veteriner götürülüp Ulakbim'de başkan yardımcısı yapıldı ya. Yani liyakat dediğimiz şeyin hiçbir tane ölçütü kalmadı" diye konuştu.

"Bakanlar kararları Resmi Gazete'den okuyor"

Aydemir, şöyle devam etti:

"Liyakat meselesi ortadan kalkınca kurumların işleyişi de artık eskisi gibi değil. Kurumlar, fonksiyonlarını icra edemiyor; çünkü başlarındaki insanlar yeterli bilgiye, liyakate sahip değilse, kurumlarını da yönetemiyorlar. Şu anda Saray’dan gelen talimatları yerine getiren insanlar oluyorlar. Kendileri herhangi bir alternatif politika ortaya koyamıyorlar, herhangi bir öneri götüremiyorlar. Gerçi şu anda bakanların ve bakanlıkların hiçbirinin politika belirleme yetkisi yok. Politika Saray'da belirlenecek, bunlara verilen talimatlar yerine getirilecek. Kararı Resmi Gazete'de okuyor kurumlar, zaman zaman Bakanlar... Böyle bir yönetim olabilir mi? Yani sizinle ilgili, bakanlıkla ilgili kararı siz, Resmi Gazete’de okuyorsunuz."

Merkez Bankası Başkanı Uysal görevden alındı, Hazine Bakanı Albayrak istifa etti 

Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, Kasım ayında gece yarısı yapılan operasyonla görevinden alınmış yerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal atanmıştı. Uysal'ın görevden alınıp yerine Ağbal'ın getirilmesine hem muhalefet hem de ekonomistler sert tepki göstermişti.

Uysal, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kararıyla görevden alınan Murat Çetinkaya'nın yerine 6 Temmuz 2019'da göreve getirilmişti. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da 8 Kasım'da resmi Instagram hesabından istifa ettiğini duyurmuş, 27 saat sonra Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada 'Berat Albayrak'ın görevden affedildiği' denilmişti.

Albayrak'ın yerine TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Lütfi Elvan getirilmişti.