Esnaf yabancı ortaklı bankalardan şikâyetçi

Esnaf kriz nedeniyle Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı ortaklı bazı bankaların kredi musluklarını bir anda kesmesinin ciddi sıkıntı yarattığından yakınıyor. Kemeraltı Esnaf Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Adil Özyiğit, küresel kriz nedeniyle Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı ortaklı bazı bankaların kredi musluklarını bir anda kestiğini belirterek, "Daha önce de krizler yaşadık ama bankaların şu anki tavırlarına benzer yaklaşımlar hiç olmamıştı" dedi. Özyiğit, Türk iş dünyasının içine düştüğü sıkıntının küresel krizden değil, finans sektöründen kaynaklandığını söyledi. Reel sektörün ve esnafın en büyük sorununun, iç piyasadaki daralma değil, yabancılara satılan bazı bankaların bir anda "kredi musluklarını kesmesi" olduğunu savunan Özyiğit, şunları kaydetti: "Tüketici dernekleriyle konuşuyoruz, AVM'lere, Kemeraltı esnafına bakıyoruz, perakendede çok büyük bir düşüş yok. Satışlardaki düşüş en fazla yüzde 20 seviyelerinde, ki bu, işlerde kısa zamanda büyük azalmalara yol açacak bir durum değil. Buradaki en büyük sıkıntı, reel sektörün bir anda parasız kalması. Global kriz geldiği andan itibaren bazı bankalar bir anda kredi musluklarını kesti. Bu tavır, esnafa çok ciddi bir sıkıntı verdi." Özyiğit, çeklerini, kredilerini ödeyemeyen işletmelere kredi verilmemesinin olağan olduğunu, ancak normal ödemelerini yapan, ticari faaliyetlerine her zamanki gibi devam eden firmalar için de sorun çıkarıldığını vurgulayarak, "İnsanlar, 'ben çekimi, kredimi ödüyorum, normal limitlerim var. Buna rağmen kredi alamıyoruz' diyorlar" şeklinde konuştu. Özyiğit, üyelerinden gelen şikayetlere göre bu bankaların kredi kullandırmaları durumunda da faiz oranlarını 3 ay öncesine göre 2-3 kat yükselttiğini söyledi. Dünyayı etkileyen bir krizin yaşandığını, kimsenin bunu yok saymadığını kaydeden Özyiğit, şöyle devam etti: "Ama Türkiye'de faizleri 2-3 kat artıracak bir kriz olduğuna inanmıyorum. Şu an içinde bulunduğumuz sıkıntının sebebi büyük oranda finans sektörü. Daha önce de krizler yaşadık, ama bankaların şu anki tavırlarına benzer yaklaşımlar hiç olmamıştı. Bankaların battığı, bankalara el konulduğu 2001'de bile bu derece ticari ahlak dışı bir durumla karşı karşıya kalmadık." Özyiğit, bankaların sendikasyon kredilerini alamadıklarına ilişkin açıklamalarını inandırıcı bulmadıklarını, çünkü karlılık oranlarının geçen yıla oranla çok daha yüksek olduğunu dile getirerek, bu açıklamaların hükümetin sendikasyon kredilerine kefil olması amacıyla yapıldığını savundu. ‘Çocuklar bile krizden bahsediyor’ Kriz söylentileriyle insanlar üzerinde olumsuz psikolojik etkiler yaratıldığına işaret eden Özyiğit, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kriz geliyor, alış veriş yapmayın, kredi kartlarınızı kullanmayın' şeklinde haberler yapılıyor. 'Bazı gıda maddelerini evinizde kendiniz yapın' gibi şeyler söyleniyor. O zaman yüzbinlerce esnafımız ne olacak? Yanlarında yüzbinlerce insan çalıştırıyorlar. İnsanlara 'küçülün' deniyor, bunun açılımı da 'eleman çıkarın' demek. Bunu diyenlere şunu sormak istiyorum, eleman çıkarma, bundan sonra toplum barışını nasıl etkileyecek?" Özyiğit, Kemeraltı'nda onlarca iş yerinin kredi alamadığı için ticari faaliyetlerini sürdüremeyip kapandığını, yüzde 30-35 oranında işten çıkarmaların yaşandığını anlattı. Kurban Bayramına doğru iç piyasada bir canlanma olacağına dair beklentilerinin olduğunu ifade eden Özyiğit, şunları söyledi: "Ama insanları öyle bir psikolojiye soktular ki... Bakıyorum, oyuncak mağazalarında 5-6 yaşındaki çocuklar krizden bahsediyor. Babasına 'evet, o oyuncağı alamayabiliriz' diyor. Bunları duyuyoruz. Kriz belki ileriki aylarda bizi etkileyebilirdi ama bazı bankaların ve medya kuruluşlarının kriz çığırtkanlığı bana göre insanları bu noktalara getirdi." Özyiğit, herkesi üzerine düşeni yapmaya çağırdı. ‘Bu bankaları deşifre edeceğiz’ Bir eylem planıyla bankaların bu tavrını protesto edeceklerini dile getiren Özyiğit, yüksek miktarlarda kredi faizi talep ederek ya da kredibilitesi olmasına rağmen firmalara kredi açmayarak "krizi fırsatçılığa çeviren" bu bankaları deşifre edeceklerini duyurdu. Özyiğit, 25 bin adet afişi dükkanların önüne yapıştırarak ve siyah kurdeleler takarak bu durumu kamuoyu ile paylaşacaklarını ifade etti. Kemeraltı Esnaf Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Gülaylar ise, KOBİ'lerin kredilerle yaşadığını, kredilerin kesilmesiyle yaşama şanslarının ellerinden alındığını dile getirdi. Başlatacakları eylemle herhangi bir kurumla kavga etmeyi istemediklerini, uzlaşı ortamı yaratmayı amaçladıklarını aktaran Gülaylar, "Biz üzüm yemek istiyoruz, bağcılarla bir işimiz yok. Çünkü işlerini çok güzel yapan bankalarımız da var, onları tenzih ediyoruz" dedi. Gülaylar, bankaların ülkeyi düşünerek hareket etmeleri gerektiğine işaret etti.