Et fiyatlarında zam tartışması: "Fiyat artışlarının ne Ramazanla, ne şap hastalığıyla ne de depremle alakası var"

Et fiyatlarında yılbaşından itibaren yaklaşık yüzde 50 oranında artış olması, satıcının da tüketicinin de tepkisine neden oluyor. Artışın nedenleri konusunda ise farklı görüşler ortaya çıktı. Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Ürünleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Bölge Başkanvekili Veysel Günal, spekülasyon yapılarak et fiyatlarının arttığını söyledi. Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Veteriner Dr. Ahmet Yücesan ise, “Piyasada kırmızı ete gelen zammın ne yaklaşan Ramazan ile ne şap hastalığıyla ne de daha önce gündeme geldiği gibi depremle hiçbir alakası yok. Bu tamamen kendi ekonomik seyri içerisinde devam eden bir olgudur” diye konuştu.

"Altın borsası gibi, her hafta 10-20 lira zamlandı"

Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Ürünleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Bölge Başkanvekili Veysel Günal, zamların 1,5 aydır otomatiğe bağlandığını belirtti.

Günal, şunları söyledi:

“Sosyal medyadan kesmeyin 130, 140, 150 olacak diye spekülasyon yapıldı. Araya depremin de girmesiyle karkas et 180 lira oldu. Sanki altın borsası gibi her hafta 10-20 lira zamlandı. Eskiden Ramazan ve Kurban bayramlarında gelirdi bu zam. Depremde 8 bine yakın hayvan öldü. Ramazan’ın gelmesiyle beraber fırsatçılar etin üstünden devamlı oyunlar oynadı.” 

"145-150 bandına geri gelmesini bekliyoruz"

Günal, şöyle devam etti:

“Orada depremde binlerce canımız gitti. Birkaç tanesi mal için ortalıkta spekülasyon yaptı. Tarım Bakanımız sağ olsun et ithalatını açıyor. İnşallah tüm illere kadar yayılır bu. Şap hastalığı çıktı ama Tarım Bakanımız bunun kontrol altına alındığını ve aşıların üretildiğini söyledi. Çoğu şap olmayan illerde kesimlerimiz devam ediyor.

Kıyma bundan 1,5-2 ay önce 112-120 lira arasındaydı. Şu anda kıymanın kilosu 270 lira, kuşbaşı ise 275 lira. Ama kuzu da onu takip ediyor, 130 liraydı karkas kuzu. Kemikli dediğimiz Balıkesir kuzusu da şu anda 170 lira. Burada fırsatçılık yapıyorlar.

Bakın bundan 3-4 ay önce karkas etin kilosu 100 liraydı. Yılbaşında 130 lirayı buldu. Ama maalesef 1,5 ay içinde 180 lirayı buldu. Bugün 180 lira, yarın ve pazartesi ne olacağını bilmiyoruz.

Her gün yatıp kalkıyoruz zam. Yani böyle giderse kasaplar için çok zor. Ama biz kasap camiası olarak 145-150 bandına geri gelmesini bekliyoruz. Kasap camiası olarak biz bunu talep ediyoruz.”

"Ne Ramazanla, ne şap hastalığıyla ne de depremle alakası var"

Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Veteriner Dr. Ahmet Yücesan ise, et fiyatlarındaki artışın doğal olduğunu belirterek, “Şimdi bu konuda şunu çok rahat söyleyebiliriz. Piyasada kırmızı ete gelen zammın ne yaklaşan Ramazanla ne şap hastalığıyla ne de daha önce yine konuşulduğu gibi depremle hiçbir alakası yok. Bu tamamen kendi ekonomik seyri içerisinde devam eden bir olgudur” dedi.

“Son 3 ayda, yani yılbaşından bugüne yüzde 50 civarında bir anormal zam gelmiş oldu” diyen Yüvesan, şunları kaydetti:

“Yani şöyle anormal aslında geçen yıldan beri tedricen bu rakama gelmiş olmasında bir sıkıntı yoktu. Ancak son 2-3 ayda yüzde 50 gibi zam gelmesi oldukça piyasada tedirginlik yarattı. Yaklaşık şöyle söyleyelim, karkas et 170-180 lira arasında toptan satılıyor. Piyasada yansıması da yani perakende sektöründe de bugün parça etler 220 liradan 300 liraya kadar satılabiliyor.

Tabii bunu şöyle değerlendirmek lazım. Maliyet endeksi olarak karkas etin bu fiyatta olması belki normal ama alım gücü olarak 300 lira gibi bir rakama etin alınması maalesef biraz zor. Yani olması gerekenin üzerinde bir fiyat var. Köpük veya fahiş fiyat olarak söylenebilir.

Geçen hafta itibarıyla Avrupa Birliği ülkelerinden soğutulmuş taze karkaslar gelmeye başladı. Hatta birçok iş yerine işte kasaplara, marketlere dağıtılmaya başladı. Fiyatları biraz frenlemiş oldu. Yani yatay duruma geçildi fiyatlarda.”

"Üretim maliyetleriyle ilgili"

Fiyat artışının geçmişten gelen üretim maliyetiyle ilgili olduğunu belirten Yücesan, “Enflasyonla alakalı yansımalardır. Bunun direkt birebir piyasaya açılmamasının nedeni az önce konuştuğumuz gibi talepte bir artış, üretimde de biraz azalma olduğu için bu fiyat yavaş yavaş yukarı doğru çıkmaya başladı. Ama son iki hafta ya da 10 günden beri de bu yükselme seyri de paralele geçti. İşte 170-180 bandında iki haftadan beri devam ediyor” diye konuştu.

"Başlıca sebebi deprem"

Ataşehir’de kasap dükkanı işleten Onur Dinç, “Son zamanlarda et fiyatlarındaki artışının başlıca sebebi deprem. 11 ilimizde olan depremlerden, son haftalarda çıkan şap hastalığından ve Ramazan öncesi olduğundan dolayı genel fiyatlarda bir yükseliş görülüyor. Şu an Ataşehir Mustafa Kemal Mahallesi’ndeyiz. Ben de şu an dana döş kıyma 229 lira, dana kuşbaşı 240 lira, Kuzu pirzola 325 lira, dana antrikot 300 lira. Yani şu dönemde fiyat artışı evet biraz normal açıkçası” dedi.

Fiyatlarda son durum

Fatih’te kasap dükkanındaki et fiyatlarını aktaran Abdullah Arslan ise, “Şu an bizde kemikli kuzu 170 lira. Kemiksiz kuşbaşı kuzu, 235 lira. Dana döşümüz 180 lira. Dana kemiksiz kuşbaşı 250 lira. Yağsız kıyma şu an 250 lira. Şu an dana antrikotta 290 lira. Pirzola 300 lira, kaburga kuzu 160 lira. Şu an fiyatlar bayağı yüksek” diye konuştu.

Öte yandan İstanbul’da ilçelere göre et fiyatlarında da farklılık olduğu görülüyor. Ataşehir’de kıymanın kilosu 229, Esenler’de 270, Fatih’te ise 250 liradan satılıyor.

(DHA)