Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılmakta olan euro banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2023 itibarıyla 21'inci yılına girecek.
AB üyesi 27 ülkenin 19'unun resmi para birimi olarak kullanılan euro 1999 yılında kaydi olarak yürürlüğe girmişti. Euro, 1 Ocak 2002'de ise banknot ve bozuk para olarak piyasaya sürülmüş ve günlük işlemlerde kullanılmaya başlanmıştı.
Euroyu, Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan olmak üzere 19 AB üyesi ülke kullanıyor.
Bu ülkelere 1 Ocak itibarıyla Hırvatistan da dahil olacak ve euro kullanan AB üyesi ülke sayısı 20’ye ulaşacak.
"Euro Bölgesi" olarak adlandırılan bu ülkelerin para politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan euro Sistemi tarafından yürütülüyor.
Frankfurt merkezli ECB'nin görevi, para birimi olarak euroyu kullanan AB üyesi ülkelerden oluşan euro Bölgesi'nde fiyat istikrarını sağlamak olarak tanımlanıyor.
Avrupa Para Birimi, ekü ve euro olarak da adlandırılan euronun farklı renk ve boyuta sahip 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500 olmak üzere 7 çeşit banknotu bulunuyor.
Ayrıca, 1, 2, 5, 10, 20, 50 sent ile 1 ve 2 euro metal para olarak kullanılıyor.
Terörizmin finansmanı ve kara para aklamaya karşı mücadele nedeniyle ECB 2019 yılında 500 euroluk banknotların basımının durdurulmasına karar verdi. 500 euroluk banknotların basımının durmuş olmasına rağmen bu banknotlar halen geçerli. Ancak 500 euro banknotlar günlük yaşam ve alışverişte kullanılamıyor ve sadece banka hesaplarına yatırılabiliyor ve bankalardan değiştirilebiliyor.
Euro Bölgesi'nin kuruluşunda ortak para politikasına dahil olmayacağını açıklayan Danimarka dışında bütün birlik üyelerinin gerekli kriterleri yerine getirmeleri durumunda euro kullanımına geçme zorunluluğu bulunuyor.
Son dönemde, Bulgaristan euro para birimine geçiş süreci için başvuruda bulundu. Bu ülkenin de birkaç yıl sürecek süreç sonunda euro para birimine girişini tamamlaması bekleniyor.
Euro, 1999 yılında piyasaya sürüldüğünde 1 euro 1,17 dolar seviyesindeydi. Bu tarihten sonra euro, dolar karşısında hızla değer kaybetti. Ekim 2000'de euro 0,83 dolara kadar geriledi.
Euro, 2002 yılından 2008'e kadarki süreçte dolara karşı değer kazandı. 2008 yılında 1 euro 1,60 dolara kadar çıkarak rekor kırdı.
Bu yıl, Rusya-Ukrayna savaşı, enerji krizi, dünya genelinde artan jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) şahin politikaları doları diğer para birimleri karşısında daha değerli bir hale getirdi.
euro/dolar paritesi yılın başında 1,13 seviyesindeyken eylül ayında 20 yılın en düşük seviyesine geriledi. Parite, 0,96 seviyelerine kadar düştükten sonra son aylarda toparlanmaya başladı. Hali hazırda euro dolar paritesi 1,064 seviyelerinde seyrediyor. (AA)