Facebook yalan habere savaş açtı

Facebook, uzun zamandır yalan haberleri silmediği gerekçesiyle eleştiriliyordu. Almanya'da siyasilerin bu nedenle artan baskısı sonucu Facebook, Almanya’da “Correctiv” adlı girişimi devreye sokarak asparagas haberlere savaş açtı. Böylece Almanya'da sonbaharda genel seçimlere yönelik olası yalan haberlerin önüne geçilmesi hedefleniyor. ABD Başkanlık seçimi sürecinde, Facebook üzerinden yayılan yalan haber furyasının Almanya’ya da sıçramasından endişe ediliyordu.

Berlin merkezli Correctiv bağımsız araştırma girişimi, ilk etapta 25 kişilik bir ekipten oluşuyor. Girişimin yöneticisi David Schraven, önce bir deneme süreci öngörüldüğünü, gerekli görülmesi durumunda ekibi daha da güçlendireceklerini açıkladı. Ancak bu girişimin düzenli bir finansman desteği bulunmuyor. Bu gönüllü inisiyatif şimdilik sadece bağışlarla ayakta. Yönetici Schraven, aksi takdirde bağımsızlığın tehlikeye gireceğini belirtiyor.

Yalan haberler nasıl tespit edilecek?

Sadece siyasi değil, tüm kategorilere dair yalan haberlerin hızlı bir şekilde tespit ve ifşa edilip kullanıcıların uyarılması amaçlanıyor. Bu da paylaşılan haber içeriklerinin, somut verilerle karşılaştırılması yoluyla olacak. Ancak tüm içeriklerin kontrolü mümkün olmadığından, kullanıcıların aktif katılım ve yardımı gerekiyor.

Bu amaçla Almanya’daki kullanıcılar için yakında bir “yalan haber ihbar butonu” devreye sokulacak. Kullanıcılar da sayfalarında gördükleri ve yalan olduğundan şüphe ettikleri haberleri, bu butona tıklayarak ihbar edecek. Eğer aynı habere farklı kullanıcılar tarafından yoğun bir ihbar gelirse, ilgili paylaşımın içeriği incelemeye alınacak. Yalan olduğu tespit edilen paylaşımlar silinmeyecek, ancak “yalan haber” ibaresiyle işaretlenecek. Gerekli görülmesi durumunda da olayın aslının anlatıldığı bir başka haber ya da kaynağa link verilecek.

Demeç ya da açıklamaların çarpıtılması veya uydurulması gibi, başka kaynaklardan teyit edilmesi mümkün haber içeriklerinin doğru olup olmadığının kolayca saptanabileceğini belirten David Schraven, asıl zorluğun “yarı gerçek” haber içeriklerinde yaşanacağını söylüyor. Olayı aslının gerçek, ancak bunun etrafındaki hikayenin yalan olduğu haberler için daha kapsamlı bir araştırma gerekeceğini kaydeden Schraven, bunun da zaman alacağını vurguluyor.

Önlemlere evet, içerik sorumluluğuna hayır!

Federal Alman hükümeti, yalan haberlere karşı atılan bu adımı son derece yerinde ama çok geç kalınmış olarak nitelendiriyor. Adalet Bakanı Heiko Maas, uzun süredir yalan haberlere karşı Facebook’u önlem almaya çağırıyordu. Hükümet ayrıca, Twitter ve Facebook’un bir şikayet mekanizması oluşturup, kin ve nefret içerikli yorum ve paylaşımlar ile yalan haberlere karşı en geç 24 saat içinde harekete geçmesini talep ediyor.

Facebook, Almanya’da başlattığı girişimle bu yönde ilk adımı atmış oldu. Önümüzdeki dönemde konuyla ilgili başka ortaklarla da işbirliğine gidileceği açıklandı. Ayrıca platform bünyesinde paralı kampanyalarla yalan haberlerin yayılmasını önlemek için de daha sıkı bir denetim uygulanacağı kaydedildi.

© Deutsche Welle Türkçe

Charlotte Hauswedell