"Faiz indirimi yeterli olmadı; kur artışı maliyetleri artırdı, ev fiyatları yüzde 20 yükseldi"
İnşaat sektöründe, çimento, demir ve ithal yapı malzemelerinde kurdaki yükselişe bağlı fiyat artışları nedeniyle maliyet tırmandıkça yeni projeler hız kesmeye başladı. Kamu bankaları, konut kredi faizlerinde indirime gitti, ancak kur atakları ve artan maliyetler nedeniyle konut fiyatlarında yüzde 10-20 düzeyinde artışlar yaşanınca, emlak sektöründe beklenen canlanma sağlanamadı.
Anka Haber Ajansı'ndan Esra Ulus'un haberine göre hükümetin faizleri indirerek piyasayı tüketimle canlandırma planı tutmadı. Merkez Bankası’ndan art arda gelen toplam 300 baz puanlık faiz indirim kararları ile dövizde yükseliş sürüyor. Bu yükseliş hammaddede dışa bağımlı bütün sektörleri olduğu gibi 2018 yılından bu yana krizde olan inşaat sektörünü de olumsuz etkiliyor.
Merkez Bankası’nın 23 Eylül’deki 100 baz puanlık faiz indirim kararının açıklandığı gün tonu 6 bin 930 TL olan demirin fiyatı bir ayda 8 bin 550 TL oldu. Çimento, enerji maliyetlerindeki artışın da etkisiyle yüzde 10 zamlandı ve devamı bekleniyor. Sektör temsilcileri, tüketici kredilerinin faizleri düşse bile hem arz sıkıntısı hem de artan inşaat maliyetleri sebebiyle konut fiyatlarında hızlı bir yükseliş bekliyor. Konut fiyatlarındaki artışlar şimdilerde yüzde 10-20 seviyelerinde yükseldi.
Gayrimenkul danışmanları Şule Alp, Burak Özmutafoğlu ve Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, emlak sektöründe fiyat artışının devam edeceğini belirtti.
"Faiz indirimi yeterli olmadı"
Yaşanan kur ataklarından gayrimenkul sektörünün etkilendiğini belirten TÜGEM Başkanı Hakan Akdoğan, şu açıklamayı yaptı:
“Kur artışı gayrimenkul sektöründe fiyatların ciddi oranda artmasına neden oldu. Kamu bankaları, konut kredileri faiz oranlarında indirime gitti ancak bu emlak sektöründe hareketlenmesini sağlamadı. Hatta alımı erteleyenleri de bu düşüş harekete geçirmedi, çünkü faiz düşse de fiyatlar aynı oranda düşmedi. Tam aksine yüzde 20’ye varan artışlar yaşandı. İkinci elde ilanlarında yüzde 5 ila 10’luk artışlar gözlemliyoruz. Bazı semtlerde artışlar yüzde 50'ye kadar çıkarken, sahil şeridindeki yazlık evlerde bu artış yüzde 200’e kadar da dayandı.”
"Maliyetler yüzde 100'ü aştı, tapudan dönen satışlar var"
Faiz düşük olduğu için nakit parası olanlar parasını bankada değerlendirmek yerine gayrimenkul alarak değerlendirdiğini söyleyen VA Konut Yatırım AŞ’nin kurucusu Mehmet Akif Dilsiz de şunları belirtti:
“Eskiden dolar yükseldiğinde konut fiyatları düşerdi ama şimdi tam tersi bir dönem yaşanıyor. Faiz indirimi kararının ardından bizim projelerimizin olduğu bölgede Pendik ve Kurtköy’de yüzde 20’ye varan fiyat artışları oldu. Çünkü kredi faiz oranları düşse de enflasyon yüksek. Satışlar konusunda ciddi talepler var. Ancak piyasada yeni proje yok. Bu nedenle eldeki gayrimenkul çok kıymetlendi. Hatta tapuda satış iptali yönünde çok talep olduğunu da sıklıkla duymaya başladık. Yani tapu dairesine kadar gidiyor, işlemler yapıldığı sırada satıştan vazgeçiyor. İnşaat maliyetlerindeki artış geçen yıla göre yüzde yüzü aştı. Cam, köpük ve silikon yüzde 200 oranında zamlandı. Demirde de tedarik sorunu var ve bu nedenle fiyatı artıyor. Bu maliyet artışları nedeniyle büyük firmalar yeni projelere başlamıyor. Ayrıca arsa sahipleri de fahiş miktarlarda paralar talep etmeye başladı. Yani maliyetler öngöremediğimiz için yeni projelere müteahhitler girişemiyor.”
"Piyasada yeni proje yok"
Gayrimenkul brokeri Burak Özmutafoğlu, evlerin fiyatlarına yapılan zammın dövizdeki artışla doğru orantılı olduğunu belirtti. Özmutafoğlu, “İnşaatın ham maddesi olan çimento, demir, alüminyum dövizle alınıyor. Bu nedenle dövizdeki artış maliyetleri yükseltiyor. Kredi faizlerinin düşüşü bu nedenle yerli alıcı için cazip değil. Çünkü ev fiyatları kur ataklarına bağlı olarak sürekli artıyor. Zaten piyasada yeni proje de yok. Bu nedenle olan projeler de pahalı” dedi.
"Ev fiyatlarındaki artış devam edecek"
Kamu bankaları, konut kredileri faiz oranlarında indirim yapınca ev fiyatlarını yükseldiğini söyleyen Gayrimenkul Danışmanı Şule Alp, ev fiyatlarının önümüzdeki süreçte artacağına dikkat çekti. Alp, şunları kaydetti:
“Konut kredileri faiz oranlarında 26 Ekim’den itibaren geçerli olmak üzere faiz indirimi yapıldı. Ancak bu süreçte konut fiyatlarında yüzde 10 ila 20 oranında artış oldu. Pandemi döneminde verilen düşük faizli konut kredisinde de benzerini yaşamıştık. O zaman da ev fiyatları bir anda yüzde 20-30 zamlanmıştı. Şimdi de beklendiği gibi konut kredilerinde faiz oranlarının düşürülmesiyle ev fiyatlarının artması bir oldu. Yani faiz indirimiyle sağlanan avantaj, satıcıların fiyatları artırmasıyla anlamını yitirdi. Alıcı için avantajı kalmadı.”