Fındığını söküp çiçek eken 101 katı kazanıyor

Fındığını söküp serada kesme çiçek yetiştiren üreticinin, fındıktan elde edilen gelirin 101 katı oluyor.  Fındık strateji kapsamında 3 yılda 176 bin hektar alanda fındık ağaçlarınınsökümünü hedefleyen Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na göre, fındıkyerine, lale, karanfil gibi kesme çiçek üreten bir çiftçi, net kârını101 kat artırabilecek. Bakanlığın hesaplamasına göre, düz arazidefındığını söküp serada kesme çiçek yetiştiren üreticinin dekar başınanet kârı, 249 liradan 25.6 bin liraya çıkıyor. Fındığını sökenüreticiye, kesme çiçekten sonra en yüksek kârı, fındığa göre 24 kat ileörtü altı domates üretimi, 16 kat ile mavi yemiş (yaban mersini), 13kat ile kivi sağlayacak. Ancak fındıkçının daha fazla kazanabilmesiiçin söküm masrafına katlanması, yeniden üretim yatırımı yapması veayrıca pazarlama sorununu da çözmesi gerekiyor. Diğer taraftan, fındıküretiminin genelde köyde kalan yaşlı nüfus tarafından sürdürülmesi,fındığın fazla bakım gerektirmemesi, yaşlı nüfusun fındığın yerineyoğun bakım gerektiren ürünlere geçiş konusunda isteksiz davranmasınayol açabileceği belirtiliyor.

11 yeni ürün öneriliyor

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, fındık stratejisi üzerinde çalışırken,fındığını sökecek üreticinin yönlendirilebileceği tarımsal üretimalanlarını da değerlendirdi. Uzmanlar, iklim ve coğrafi verileridikkate alarak, bölgede yetiştirilebilecek 11 çeşit ürünü, fındıkgeliri ile karşılaştırdı.

Buna göre, yüzde 6 eğimden daha düşükalanlarda, serada kesme çiçek ve domates üreten üretici, fındığa göre“kat kat daha fazla net kar” elde ediyor. Yüksekliği 750 metreden dahayüksek yerlerde ise mavi yemiş olarak nitelendirilen yaban mersiniüretimi halinde ise fındığa göre 16 kat daha fazla net kâr sağlıyor.Bakanlığın verilerine göre, halen 750 metreden daha yüksek, orman vehazine arazisi dahil 100 bin hektar alanda, yüzde 6’dan daha düşükeğimli 53.5 bin hektar alanda fındık üretimi yapılıyor.

Fındık üretimalanlarının belirlenmesine ilişkin kanun ve fındık stratejisi uyarıncabu alanlarda fındık üretiminin yapılmaması, bahçelerin sökülmesigerekiyor.

Fındık ucuz, çiçek pahalı

Bakanlığın hesaplamasında, fındığın kilogram maliyeti 1.95 lira,dekarda verim 120 kilogram, toplam üretim masrafı dekara 254 lira,ortalama fiyat da 4.18 lira olarak kabul edildi. Buna göre, fındıkçı, 1dekardan, 480 lirası fındıktan, 22 lirası yan ürünlerden olmak üzeretoplam 502 lira kazanıyor ve net 249 lira kâr elde ediyor.

Alternatifolarak serada kesme çiçek üretimine geçerse, seranın kuruluş yatırımmaliyetleri dikkate alınmadan yapılan hesaplamaya göre, dekarda 160bin  adet kesme çiçek üretilebilecek. Bunun normalde 250 bin adetekadar çıktığına dikkat çeken uzmanlar, çiftçi şartlarını dikkate alaraken düşük verim ve üretim miktarlarını dikkate alarak hesaplamayaptıklarını belirtti. Buna göre, 1 dekar serada 160 bin adet kesmeçiçek üreten çiftçi, bunun için 14.4 bin lira üretim masrafı yapacak.Tanesini 0.25 liradan satınca 40 bin lira gelir elde edecek. Çiftçininbu durumda 25 bin 600 lira net kâr elde edeceği öngörülüyor.

Serada domates bile çok kârlı

SERADA domates üretiminde dekara 14 ton ürün alan çiftçi, bununkilosunu 0.91 liradan satsa 12 bin 740 lira gelir elde edecek. Toplam 6bin 580 lira olan üretim masrafları düştüğünde, fındıktan elde ettiğikârın yaklaşık 24 katı, net 6 bin 160 lira kâr elde edeceği hesaplandı.Yüz metre karelik bir seranın kurulum maliyetinin 800-bin lira arasındadeğiştiğini belirten yetkililer, fındık işletmelerinin ortalamabüyüklüğünün 14-19 dekar olduğunu hatırlatarak, kurulacak 200-300metrekarelik kesme çiçek serasından, 14 dekarlık fındık bahçesindendaha fazla net kâr elde edebileceğini ifade ediyor.

Çarşamba’da kesme çiçek için uzman da işçi de yok

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Gökhan Günaydın,“Fındık yerine önerilen ürünlerin hem ekonomik hem de ekolojik olmasıgerekir. Çarşamba Ovası’nda kesme çiçek yetiştirmeye kalksam, ne birtane uzman ne de bu işte çalışacak işçi bulabilirim” dedi. Günaydın,alternatif tarım ürünleri belirlenirken, bakanlığın bölgedekidemografik yapıyı dikkate almadığını öne sürdü. Fındıkta 2001-2003döneminde uygulanan söküm politikasının sonuç vermediğine işaret edenGünaydın, bu yıl açıklanan stratejinin de başarılı olmayacağını iddiaederek, özellikle 750 metrenin üzerinde fındık yetiştirilemeyeceğineilişkin yasağın mutlaka kaldırılması gerektiğini kaydetti. FiskobirlikBaşkanı Lütfi Bayraktar da bakanlığın öneri paketini, “masa başınayapılmış, hiç bir uygulama imkanı olmayan, örnekleme yapılmayan birhadise, ciddiye alınacak tarafı yok” diye değerlendirdi.

Ziraat’ten sübvansiyonlu kredi, bakanlıktan hibe

ZİRAAT Bankası aracılığı ile kullandırılan tarımsal kredilerde,faizlere yüzde 25-60 arasında sübvansiyon uygulanıyor. Sübvansiyonlukredilerde, kontrollü örtü altı tarımı, organik tarım, sertifikalıtohum ve fide üretimi konularında 750 bin lira, diğer üretimkonularında 250 bin lira limit bulunuyor. Tarım ve Köyişleri Bakanlığıda, Kırsal Kalkınma Yatırımların Desteklenmesi Programı kapsamındayapılacak yatırım tutarının yüzde 50’si kadar hibe desteği verebilecek.Fındık bahçelerini söküp asgari 5-10 dekarda sertifikalı fidan  ilebahçe kuran yetiştiricilere de dekar başına 100-250 lira fidan desteği ödenebiliyor.