Fransa'da milyonlarca kişi yine grevde: Macron neden emeklilik yaşını yükseltmek istiyor, sendikalar ve muhalefet ne diyor?
Fransa’da yeni emeklilik yasa tasarısına karşı çıkan devlet memurları ve işçiler ülke çapında bu ay içinde ikinci kez greve gitti. Bugün ülkede birçok okul kapalı. Otobüs ve trenler de büyük oranda çalışmıyor.
Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan bir polis yetkilisinin verdiği bilgiye göre yaklaşık bir milyon kişinin de bugün sokaklara çıkarak yeni planı protesto etmek üzere düzenlenen gösterilere katılması bekleniyor. İçişleri Bakanlığı’nın verdiği bilgiye göre başkent 4 bini Paris’te olmak üzere 11 bin polis, ülke çapında protestolarda görevlendirilmek üzere hazır bekliyor.
Hükümet, mevcut sistemin maddi olarak daha fazla sürdürülemeyeceğini savunuyor ve emeklilik yaşını 62’den 64’e çekmek istiyor.
Emeklilik yasasında yapılan düzenlemenin en fazla tartışma yaratan kısmı emeklilik yaşı oldu. Aynı zamanda, emeklilik maaşı için verilen katkının süresi ve miktarı da artırılıyor ve bunlar tamamlanmadan emekli maaşı alınması engelleniyor.
Kamuoyu araştırmalarına göre halkın üçte ikisi bu değişikliğe karşı. Tasarı aynı zamanda Fransız Parlamentosu'nda da ciddi bir muhalefetle karşı karşıya.
19 Ocak’ta da 1,1 milyon kişi sokaklara çıkarak, 2010’dan bu yana emeklilik yasasında tasarlanan en büyük değişimi protesto etmek üzere sokaklara çıkmıştı.
Bugün de milyonlarca kişi işe gitmek için yürümek ya da araba veya bisiklet gibi ulaşım araçlarını kullanmak zorunda. Birçok kişi de okula gitmeyen çocuklarıyla evde kalabilmek için iş yerinden izin aldı.
AFP’ye konuşan 59 yaşındaki üniversite öğretim üyesi Martine Beugnet, “Bu emeklilikten daha çok istediğimiz toplumla ilgili” dedi ve bugün protestolara katılacağını söyledi.
Paris’teki birçok metro hattı ve banliyö trenleri de bugün büyük oranda çalışmayacak. Şehirlerarası tren ulaşımı da grevlerden büyük oranda etkilendi. Hızlı trenlerin de her üç seferden birini gerçekleştirmesi planlanıyor.
Hava yolculuğu da grevlerden etkileniyor. Air France de bazı çalışanları grevde olduğu için her 10 kısa veya orta mesafe uçuştan birinin yapılmayacağını; ancak uzun mesafe uçuşlarda iptal olmayacağını duyurdu.
Eurostar gibi uluslararası tren yolculuklarında da küçük aksamalar olabilir.
Fransa’daki en büyük öğretmen sendikası Snuipp-FSU’nun açıklamasına göre, anaokulu ve ilkokul öğretmenlerinin yarısı da greve katılıyor.
Fransa’nın petrol endüstrisi de felç olmuş durumda. Fransız enerji devi TotalEnergies işçilerinin üyesi olduğu CGT sendikası, işçilerin yüzde 75’ten fazlasının greve katıldığını açıkladı. Ülke genelinde elektrik üretimi yüzde 4,4 oranında düştü.
Macron: Bu değişiklikler kesinlikle gerekli
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geçen yıl yeniden seçildiği seçim kampanyasında bu değişiklikleri yapacağını açıklamıştı. Pazartesi günü de bir açıklama yapan Macron, “Avrupa’nın geri kalanıyla kendimizi kıyasladığımızda bu değişiklikler kesinlikle gerekli” dedi.
Fransa, büyük Avrupa ekonomileri arasında emeklilik yaşının en düşük olduğu ülke. Hükümet, gelecekte emeklilik sistemini finansal olarak desteklemeye devam edebilmek için bu değişikliğin yapılmasının şart olduğunu söylüyor.
Çalışma Bakanlığı tahminlerine göre, emeklilik ödeme süresinin uzatılması ve emeklilik yaşının 64’e çekilmesi, yıllık emeklilik sistemine 17,7 milyar euroluk katkı sağlayacak. Şu an açık veren sistemde böylelikle gelir ve giderler 2027 yılında dengelenmiş olacak.
Ancak muhalefet, sistemin işlediğini, emeklilik harcamalarının kontrol dışı olmadığını söylüyor.
Sendikalar da gelir-gider dengesini sağlamanın yolunun zengin insanlardan daha fazla vergi alınması; işverenin ve halihazırda varlıklı olan ve yüksek miktarda emekliliği olan kişilerin daha fazla katkı vermesi olduğunu söylüyor.
Grevler ve protestolar sonrası hükümetten, tasarıdaki bazı maddelerle ilgili değişiklik yapılabileceği sinyalleri gelse de Başbakan Elisabeth Borne, emeklilik yaşının yükseltilmesi için “Tartışmaya açık değil” dedi.
Macron, geçen yıl seçim kampanyası sırasında emeklilik yaşını 65’e çıkaracağını açıklamış ancak hükümet bunu tepkiler sonrası 64’e düşürmüştü. En düşük emekli maaşının aylık 1200 euro olması üzerinde uzlaşıldı.
Sol partiler, tasarının yasalaşmasını yavaşlatmak için 7 binden fazla değişiklik teklifi yaptı. Macron’un partisi, tasarıyı kabul ettirecek çoğunluğa sahip olmadığı için muhafazakarların oyuna ihtiyaç duyuyor.