Fransa sandık başında
Fransız seçmenler bugün Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda sandık başında. Seçimde, siyasi yelpazenin merkezinde yer alan Emmanuel Macron ile aşırı sağcı Marine Le Pen yarışıyor.
Görevdeki Cumhurbaşkanı Macron, ilk turda oyların yüzde 27,85'ini, Le Pen ise yüzde 23,15'ini aldı. İkinci turda ise seçimin belirleyici unsuru, ikinci tura kalamayan adayların seçmenleri olacak. Macron ve Le Pen ilk turda kendisine oy vermeyen seçmenleri ikna etmek zorunda.
Macron "kibirli" ve "zenginlerin cumhurbaşkanı" olarak eleştirilirken, aşırı sağcı Le Pen ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bağları olmakla suçlanıyor.
48,7 milyon kişinin oy kullanacağı seçimde sandıklar yerel saatle 08.00'de açıldı. Saat 20.00 itibarıyla ilk sonuçlar gelmeye başlayacak.
İki aday 2017 yılında da karşı karşıya gelmiş ve Macron, değişim vaadiyle iktidara gelmişti. Ancak görevi süresince, protestolar ve koronavirüs pandemisiyle başa çıkmaya çalışan Macron, bu kez de artan hayat pahalılığı ile boğuşuyor.
Marine Le Pen ise 2017'de ikinci turundaki mağlubiyetinde yaptığı hatalardan dersler çıkardı. Bu seçim Le Pen'in Cumhurbaşkanlık için üçüncü yarışı. Eğer yeniden başarısız olursa, sonuncusu da olabilir.
Bu seçime dair en büyük bilinmeyen, seçmenlerin kaçının sandık başına gideceği. Ülkenin büyük çoğunluğu tatilde iken, seçime katılım tarihi seviyede düşük olabilir.
Seçim çalışmaları kısa sürdü. Ancak seçmenlerin önündeki seçenekler de aşikar: Avrupa yanlısı Macron ya da türbanı yasaklamak, göçü de kısıtlamak isteyen milliyetçi Le Pen.
Sonuç ne olursa olsun Macron, Pazar akşamı Eyfel Kulesi'nin önünde kurulacak bir sahneden seçmenlere hitap edecek.
Artan hayat pahalılıkları, Fransız seçmenler için bir numaralı sorun. Marine Le Pen, seçilmesi durumunda acilen bununla mücadele edeceğini vadetti.
Le Pen, Macron döneminde özellikle ekonomik olarak daha yoksul olan küçük kasabalarda ve kırsal alanlarda başarılı oldu.
İki hafta önce, Paris'in bir saat doğusunda, Marne Nehri üzerindeki güzel bir kasaba olan La Ferté-sous-Jouarre'da birinci geldi.
Bir barın dışında oturan Cécile isimli bölge sakini, pandeminin bölgeyi özellikle sert bir şekilde vurduğunu söyleyerek "Covid'den önce burada Avenue de Champagne adında bir bar vardı ama o kapandı. Şimdi burası akşam 7'den sonra ölü durumda" diyor.
Paris metrosunda çalışan Fred isimli Fransız ise, Le Pen'e oy vereceğini söylüyor:
"İnsanlar doğal gaz ve elektrik faturalarını ödemekte zorlanıyor. Paris'teyken birçok şeyin çok pahalı olduğunu görüyorum. Ama ne yapacaksın, yemek de yemelisin."
Fred, Paris'te tanıdığı Afrikalı göçmenlerin de Le Pen'e oy vereceklerini de sözlerine ekliyor.
Burada da pek çok çekingen Le Pen seçmeni var. Fransa'nın değişmesi gerektiğinden başka bir şey söylemiyorlar.
Le Pen, görüşlerini dikkatli bir şekilde yumuşattı. Ancak yine de sıkı göç kontrolleri konusunda referanduma gitmeyi planlıyor.
Emmanuel Macron, Fransa genelinde özellikle genç ve yaşlı seçmenler arasında popüler. La Ferté'de de durum benzer.
18 yaşında stajyer bir muhasebeci olan Séréna, Ukrayna'daki savaş hakkında endişeli:
"Le Pen'in Putin hakkında ne düşündüğünü gerçekten bilmiyoruz. Cumhurbaşkanını değiştirmek durumu istikrarsızlaştırabilir."
Yakınlardaki bir köyde bulunan kütüphanede çalışan 76 yaşındaki Nicole ise, birçok insanın aşırı sağa yöneldiğini fark ediyor:
"Le Pen konusunda çok fazla endişeli değilim. Beni esas kaygılandıran onun arkasındakiler, kurmayları."
Le Pen, rakibinin önde gittiği Paris ve Lyon gibi büyük şehirlerde daha az başarılı. Ama ilk turda yüzde 22'lik bir oy alan aşırı sol aday Jean-Luc Mélenchon'a oy veren seçmenin, ikinci turda hangi adaya oy vereceği seçimi asıl belirleyecek unsurlardan birisi.
Mélenchon, küçük bir farkla Le Pen'in altında kaldı ama Marsilya ve Nantes gibi şehirleri de kazanmayı başardı.
Paris'in güneybatısındaki Trappes kasabası, Le Pen'in güçsüz olduğu, Mélenchon kalelerinden birisi.
Kasabada başörtülü bir kadın, aşırı sağın politikalarını ırkçı olarak nitelendirerek kınıyor. "Boş oy kullanacağım" diyor.
Bu hiçbir adaya fayda sağlamayacak popüler bir protesto fikri. Konuştuğumuz kadın, düşününce Macron'u da destekleyebileceğini ya da hiç oy vermeyebileceğini de ekliyor.
Bu kasabada birçok Mélenchon seçmeni kararsız görünüyor. Bir anaokulunun dışında konuştuğumuz Murad, kendisinin de boş oy verebileceğini söylüyor.
"Macron fakirlerden çok zenginler için" diyor. Ancak yine de kendisine oy verebileceğini ekliyor.
İşsizlik azalmış ya da satın alma gücü 2017'ye göre daha yüksek olsa da, pek çok solcu seçmen milyonerlerden alınan servet vergisini kaldırdığı ve yoksullara yönelik konut yardımlarını da kestiği için Macron konusunda hayal kırıklığına uğradı.
Macron, iktidara gelmesiyle yapacağı değişimleri vadediyordu. Ancak sıklıkla duyabileceğiniz bir şey, hiçbir şeyin değişmediği.
Kamuoyu anketleri doğru gerçekleşir ve Macron kazanırsa, onu kolay bir ikinci dönem beklemeyebilir.