Fransa'da Türk dili ve edebiyatı bölümü olmadığı doğru mu?
Öykü Altuntaş
Yüksek Öğretim Kurumu'nun (YÖK) Fransa'da hiçbir üniversitede lisans düzeyinde eğitim veren Türk dili ve edebiyatı/Türkoloji bölümleri bulunmadığı gerekçesiyle Türkiye'deki Fransız Dili ve Edebiyatı ve Fransızca öğretmenliği bölümlerine öğrenci alımını durdurma kararı aldığı haberleri tartışma yarattı.
Kararın Türkiye'de henüz öğrencisi olmayan Fransız Dili ve Edebiyatı ve Fransızca öğretmenliği bölümlerini kapsadığı belirtildi.
Gerekçe olarak Fransa ile "mütekabiliyet" ve "mezun-istihdam ilişkisi" gösterilen kararın, Türkiye'nin Fransa'ya "Kur'an-ı Kerim'den bazı ayetlerin çıkarılmasına yönelik" bir bildiri nedeniyle tepki gösterdiği yorumuna neden oldu.
Peki Fransa'da ilgili bölümlerin olmadığı doğru mu?
İddia ne?
Anadolu Ajansı'na konuşan YÖK yetkilileri, Türkiye'de henüz öğrenci almaya başlamamış olan 16 Fransız Dili ve Edebiyatı ile Fransızca öğretmenliği bölümü ve programına yeni bir karara kadar öğrenci alınmayacağını söyledi.
Aksaray, Akdeniz, Ankara Sosyal Bilimler, Çankırı Karatekin, İstanbul Medeniyet, Karadeniz Teknik, Kırıkkale, Mersin ve Mehmet Akif Ersoy bu üniversiteler arasında.
YÖK'ten konuyla ilgili resmi bir açıklama gelmedi. Ancak karar, 300 Fransız yazar ve siyasetçinin bir ortak bildiriyle şiddet ve Yahudi düşmanlığı yaydığı iddiasıyla Kur'an-ı Kerim'den 'bazı ayetlerin çıkarılmasını' talep ettiği haberlerine bir yanıt olarak görülüyor.
Hükümet doğrudan Fransız yetkilileri eleştiriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bildiriye şu sözlerle tepki göstermişti:
"Biz Batı ülkelerini İslam düşmanlığı, Türk düşmanlığı konusunda uyardıkça adımız kötüye çıkıyor. Sizlerin ne denli aşağılık olduğunuzu biliyoruz. Biz sizler gibi aşağılık değiliz, bizim bir duruşumuz, karakterimiz var. Siz her ne kadar bunu yapsanız da biz sizlere saldırmayacağız, ama sizi de alaşağı edeceğiz"
Başbakan Binali Yıldırım bildiriyi "bir cehalet manifestosu" diye nitelemişti. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ise bildirinin din istismarı olduğunu söylemiş, "Öyle büyük bir cehalet var ki sanki Kur'an-ı Kerim farklı inançlardan insanları öldürmeyi teşvik ediyormuş gibi bir mesaj var o bildiride" demişti.
YÖK yetkilileri ise bu kararın Fransa'ya bir tepki olarak alınıp alınmadığı konusunda sorularımızı yanıtsız bıraktı.
Doğru mu?
Ülkenin en tanınmış yükseköğretim kurumlarından Strasbourg Üniversitesi (Université de Strasbourg) ile başkent Paris'te bulunan Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Ulusal Enstitüsü INALCO (Institut National des Langues et Civilisations Orientales) Türkoloji ve Türkçe çalışmaları konusunda eğitim veriyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Strasbourg Üniversitesi'nden Samim Akgönül, bu iki kurumda ilgili bölümlerin lisans, master ve doktora düzeyinde eğitim verdiğini söyledi. İki kurumun internet sitesinde paylaşılan programda, bilim, kültür, tarih gibi alanlarda dersler ile araştırmalar dikkati çekiyor.
INALCO, Fransa'nın önde gelen yükseköğretim ve araştırma kurumlarını içinde barındıran Sorbonne Paris Cité kuruluşuna bağlı.
Strasbourg'daki Türk Etüdleri Bölümü Türk dili ve edebiyatı konusunda yükseköğretim düzeyinde araştırma ve çalışmalar da yürütüyor.
Fransa'da çok sayıda yükseköğretim kurumunun Türk dili ve edebiyatı veya Türkoloji alanında araştırma projeleri yürüttüğü, kültürel çalışmalar yaptığı, çeşitli üniversitelerde yan ve seçmeli ders olanağı sunduğu biliniyor. Samim Akgönül, kararı "sabun köpüğü gibi, iç politika ve erken seçimlere yönelik bir hamle" diye niteliyor.
Söz konusu bildirideki açıklamaların Fransız devletini bağlamadığını söyleyen Akgönül, kararın Fransa'yı değil Türkiye'deki öğrencileri ve akademisyenleri, aynı zamanda da kültür-bilim çalışmalarını etkileyeceğini söylüyor. Akgönül, "Kimya bilmek gibi, Fransız dili ve edebiyatını öğrenmek köklü bir disiplini öğrenmektir" diyor.
YÖK'ten cevap yok
YÖK yetkilileri, BBC Türkçe'nin "Karar Fransa'ya bir tepki olarak mı alındı?" sorusunu yanıtsız bıraktı.
Bazı siyasiler karara tepki gösterirken, sosyal medyada bir çok kullanıcı "Karar kimi cezalandırıyor?" diye sordu.