Fransa'nın Mali operasyonu çok önceden başlamış
Fransa'nın Mali'ye askeri operasyonunun çok önceden başladığı ortaya çıktı. Fransız özel kuvvetleri "Forces Speciales" 2012 Sonbaharı'ndan bu yana Mali'de operasyonda. Paris'in Mali'yi "işgal"de bu kadar istekli olmasının asıl nedeni ise uranyum. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, radikal İslamcı grupları durdurmak için Mali'de askeri operasyon düzenlediklerini 12 Ocak'ta dünya kamuoyuna duyurmuştu.
Hollande'ın açıklamasından tam 4 ay önce Fransız özel kuvvetlerinin "Forces Speciales" Mali'ye giderek burada operasyonlara katıldıkları ortaya çıktı.
Mali'de "gölge savaş" yürüten Fransa 100'den fazla özel kuvvet askerini çok gizli bir operasyonla Nijer üzerinden bu ülkeye gönderdi. Yüksek teknolojiyle donatılan askerler, Mali'deki radikal İslamcı gruplar hakkında istihbarat topladı ve Mali ordusuna operasyonlarda gizlice yardım etti.
Mali'de radikal İslamcıların hızla başkent Bamako'ya doğru ilerlemesi üzerine Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, BM'nin de desteğini arkasına alarak 12 Ocak'ta havadan askeri operasyon düzenledi. Radikal İslamcıların stratejik noktalarını havadan bombalayan Fransa, daha önceden bu ülkeye giden özel kuvvetler öncülüğünde kara harekatı başlattı.
Kara harekatına katılan bir Fransız askerinin taktığı "kuru kafa" maskesi başta Fransız basını olmak üzere dünya kamuoyunda tepkilere neden olmuştu. Fransa Savunma Bakanlığı bu konuda açıklama yaparak, "kuru kafa" maskesi takan askerin disiplin cezası alacağını belirtti.
Nijer gitti, Mali'yi kaybetmek istemiyor
Fransa'nın Mali'ye askeri operasyon düzenlemesinin asıl nedeninin ise, bu ülkedeki uranyum kaynakları olduğu ileri sürüldü. Bazı gözlemcilere göre, Fransız şirketi Areva, Nijer'deki uranyum kaynaklarının işletme haklarını 40 yıldır elinde bulunduruyordu.
Ancak Nijer hükümeti son zamanlarda önemli bir adım atarak uranyum madenlerini işletme hakkını Çin, Hindistan, İngiltere, Güney Afrika, ABD, Kanada ve Avustralya şirketlerine de verdi. Nijer'de uranyum işletme hakkını diğer ülkelerle paylaşmak zorunda kalan Fransa, Mali'de de aynı akıbetle karşılaşmamak için hemen harekete geçti.
Fransa'nın Mali'ye askeri operasyonunun asıl nedeninin bu ülkede bulunan uranyum madenleri olduğu ileri sürülüyor. Fransa'nın başka ülkeleri yanına almadan tek başına radikal İslamcılara karşı operasyon başlatmasının altında, uranyumu kimseyle paylaşmama güdüsünün yattığı savunuluyor.
AB'nin can damarı: Uranyum
Fransa'nın Mali'ye operasyonuna en büyük destek Avrupa Birliği üyesi Almanya'dan geliyor. Fransa'ya lojistik destek veren Almanya, bölgeye asker göndermeyi tartışıyor.
Almanya'nın Mali'ye asker göndermek için bu kadar istekli olmasının nedeni nükleer enerjiye, dolayısıyla uranyuma duyduğu açlık. Avrupa Birliği ülkeleri enerji ihtiyaçlarının yüzde 70'ini nükleer santrallerden karşılıyor. Nükleer enerjinin en önemli maddesi ise uranyum.
Fransa ve Avrupa Birliği zengin uranyum kaynaklarına sahip olan Mali'yi de Nijer gibi başka ülkelerle paylaşmak istemiyor.
'Yargısız infaz' iddiası
Mali'de Fransız askerleriyle birlikte operasyon düzenleyen Mali ordusuna dün de "yargısız infaz" suçlaması yapılmıştı.
Avrupa Birliği'nden sonra New York merkezli uluslararası insan hakları kuruluşu İnsan Hakları İzleme Örgütü de, Fransız askerleriyle birlikte operasyona katılan Mali ordusunun, ele geçirdiği kentlerde yasadışı infazlar yaptığını iddia etmişti. Fransa Savunma Bakanlığı dün yaptığı açıklamada "yargısız infaz" iddialarını araştıracaklarını belirtmişti.