'Free Shop' alışverişlerinde yeni düzenleme
Türkiye’den yurt dışına çıkış yapan yolcular, "Free Shop" olarak bilinen gümrüksüz satış mağazalarından, nakil vasıtası sürücü ve hizmetlileri için yürürlükte bulunan "Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Listesi"ndeki eşyaya ilişkin miktarların 3 katına kadar alışveriş yapabilecek.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın "Gümrüksüz Satış Mağazaları Yönetmeliği" Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, açılması talep edilen mağaza veya depolar kara, hava, deniz ve demiryolu hudut kapıları itibarıyla Türkiye Gümrük Bölgesi'nden çıkış ve bu bölgeye giriş yerlerinde yer alacak. Hava ve deniz hudut kapılarında, liman sahası içinde olmak şartıyla depolar, uçakta satış mağazaları ve gemilere satış mağazalarının yolcu giriş ve çıkışı yapılan yerler dışında açılmasına izin verilebilecek.
İstanbul ve Çanakkale boğazlarından transit geçen gemilerle yurt dışına sefer yapmak üzere mağazanın bulunduğu limandan hareket eden yerli ve yabancı gemilere kumanya olarak satış yapmak üzere her iki boğazda birer adet olmak üzere toplam iki adet satış mağazası kurulmasına izin verilebilecek.
Hava hudut kapılarında, çıkışa yönelik mağazalarla sınırlı olarak bu yerdeki tek işletmeci ile işletme sözleşmesi bulunan ve belirtilen şartları taşıyan firmalara alkollü içki, tütün ve tütün mamulleri dışında eşya satışı yapmak üzere mağaza açma izni sağlanacak.
En az 5 yıldır faaliyette bulunan, ödenmiş sermayeleri ve ihtiyatları toplamı en az 1 milyon lira ve son 5 yılda tahakkuk eden kurumlar vergisinin basit ortalaması en az 50 bin lira olan limited veya anonim şirketler mağaza ve depo açma izni için başvuruda bulunabilecek.
Mağazalardan satışı yapılabilecek eşya
Yolcu giriş-çıkışı yapılan hudut kapılarında açılan mağazalarda "Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Listesi"nde yer alan eşya, satış tarihinde yürürlükte bulunan mevzuata göre gümrük vergileri ödenmeksizin ithal veya ihraç edilebilecek ya da hediye olabilecek eşya satılabilecek. Bu eşyaların satışına bakanlıkça sınırlama getirilebilecek.
Nakil vasıtası sürücü ve hizmetlileri, ülkeye girişlerinde, yolcu girişi yapılan hudut kapılarındaki mağazalardan 1 karton sigara, en fazla 1 litrelik 1 adet alkollü içki, en fazla 120 mililitrelik 1 adet kozmetik ürün satın alma haklarının yanı sıra en fazla 1 kilogram çikolata veya şekerden mamul yiyecek de satın alabilecek.
Türkiye'den çıkış yapan yolcular, nakil vasıtası sürücü ve hizmetlileri için yürürlükte bulunan "Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Listesi"ndeki eşyaya ilişkin miktarlar 3 kat olarak uygulanacak. Türkiye'ye giriş ya da Türkiye'den çıkış yapan yolcular yönetmelikte belirtilen eşyayı uçakta da satın alabilecek. Kara hudut kapısından diğer ülkelere çıkış yapan nakil vasıtası sürücü ve hizmetlilerinin söz konusu kapılardaki mağazalardan alışveriş yapabilmeleri için aranan "gittikleri ülkede en az 3 gün kalma" şartı kaldırılırken, bu kişiler alışveriş haklarını anılan mağazalarda ayda en fazla 10 defa kullanabilecek.
Geçiş hükümleri
Aynı gümrük müdürlüğü denetimi altında bulunan mağazadan mağazaya, depodan mağazaya ve mağazadan depoya eşya sevkinde, elektronik bildirime ilişkin sistemde gerekli hazırlıkların tamamlanacağı tarihe kadar yürürlükten kaldırılan yönetmelik hükümleri çerçevesinde işlem yapılacak.
Mağaza ve depolara giren ve buralardan çıkan eşyanın izlenmesi için kullanılan antrepo giriş-çıkış defterine ilişkin olarak bilgisayar sistemine ilişkin gerekli hazırlıkların tamamlanacağı tarihe kadar yürürlükten kaldırılan yönetmelik hükümleri uygulanacak. Halihazırda mağaza açma ve işletme izni almış ve faaliyette bulunan firmalar, yönetmelikte belirtilen sermaye şartını bir yıl içinde yerine getirecek. Bu süre içinde gerekli sermaye şartını sağlamayan firmaların faaliyetleri, şart sağlanıncaya kadar durdurulacak. Yönetmelik 30 gün sonra yürürlüğe girecek.
Eşyaların sevki tek noktadan takip edilecek
Bu arada konuyla ilgili Gümrük ve Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, yönetmelikle mağazalar ve depolar arası eşya sevkinde yapılan kimi işlemlerin bilgisayar ortamına entegre edilmesinin planlandığı kaydedildi. Düzenleme sayesinde sistem kontrolü bulunmayan işlemlerin elektronik izlenebilmesinin ve işlemlerin tek bir noktadan takip edilebilmesinin hukuki zemininin hazırlandığı belirtilen açıklamada, hizmete girecek üçüncü havalimanı da düşünülerek diplomatik muafiyetlerden yararlananlar ile yabancı basın yayın organlarının yabancı uyruklu mensuplarına Ankara ve İstanbul'daki hava hudut kapılarında yer alan giriş mağazalarından satış yapılabileceği de ifade edildi.
Yönetmelik uyarınca mağaza ve depo açma işletme izinlerinin 5 yıl süreyle geçerli olacağı, süre sonunda izin yenileme başvurusunda bulunulacağı aktarılan açıklamada, mağaza açılışında ön izin kurumunun oluşturulduğu bildirildi. Açıklamada, mağazalarda 18 yaşın altındaki kişilere alkollü içki ve tütün mamulleri satışı yapılamayacağı ve satın alınabilecek eşya miktarlarına ilişkin uyarıcı ve bilgilendirici tabelaların asılmasının zorunlu hale getirildiği belirtildi.