Gayrimenkul sertifikasıyla ev alamayan metrekare alacak

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, SPK tarafından ‘gayrimenkul sertifikası’ diye yeni bir tebliğin yayımlanmak üzere olduğunu açıkladı. Gayrimenkul sertifikası ile ‘metrekare’ bazında satın alma mümkün olacak. Yatırımcı isterse sertifikasını paraya da çevirebilecek.

Gayrimenkul sektöründe bir yatırım aracı doğuyor. Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre, uzun süredir beklenen gayrimenkul sertifikasında son aşamaya gelindiğini açıklayan Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından ‘gayrimenkul sertifikası’ diye yeni bir tebliğin yayımlanmak üzere olduğunu açıkladı. Gayrimenkul sertifikası ile ‘bir konutun tamamını satın alamayan’ ya da ‘farklı projelere yatırım yapmak isteyen’ yatırımcılar konutları istedikleri metrekare büyüklüğünde satın alabilecek. Böylece küçük yatırımcılar da gayrimenkul sektöründeki gelirden pay alabilecek. 100 metrekare bir evi alamayan vatandaş evin 10 ya da 20 metrekaresine sahip olabilecek. Sertifika uygulamasının gayrimenkul sektörüne canlılık getireceğini belirten sektör temsilcileri tebliğin detaylarını bekliyor.

Herkes alabilir

Gayrimenkul sertifikası uygulaması hakkında bilgi veren Canikli şunları söyledi: “Büyük dönüşüm projelerinde, konut projelerinde yatırımcı (TOKİ, belediyeler, İller Bankası ve birlikte çalıştığı şirketler), yatırım karşılığında metrekare bazında bir gayrimenkul sertifikası ihraç edecek ve bunu büyük, küçük herkes alabilecek.Türkiye’de gayrimenkul projeleri başlangıcından itibaren değerleniyor ama herkes bir konut alamayabilir. Onun yerine bir metrekareye isabet eden bir sertifika üretiyoruz, hisse senedi gibi onu arz ediyoruz. 60-70 yıllık kötü yapılaşmayı dönüştürüyoruz. Milyar dolarlık projeler var.”

Beklenti Körfez'den

Canikli, sermayenin ve yatırımın tek başına yetmeyeceğini, üretilen mal ve hizmetlerin pazarlanmasının da son derece önemli olduğunu söyledi. Canikli, “Yatırım yapılabilecek araçların çeşidini artırıyoruz. Beklentimiz özellikle Körfez ülkelerinden, çünkü sermaye fazlalığı orada. O sermayenin de bazı hassasiyetleri var. Faiz ürünlerine yatırım yapmak istemiyorlar. Biz de faiz içermeyen finans unsurları üzerinde çalışıyoruz” dedi.

Suriyelilere bedava konut yok

Canikli, Suriyeli sığınmacılara TOKİ’den ev imkanına ilişkin, “Bedava konut hiç kimseye yok. Vatandaşlarımıza yaptığımız gibi uzun vadeli ödeme imkanı sunuluyor” dedi. Türkiye’de 3 milyon Suriyelinin bulunduğunu anımsatan Canikli, “İşgücü piyasasının çok tercih etmediği alanlar var. Tıpkı 1960’lı yıllarda Almanların tercih etmediği ve bizim işçi olarak gönderdiğimiz kardeşlerimiz vasıtasıyla görülen işler gibi. Ekonomiye katkı sağlayacaklara vatandaşlık verilecek” dedi.

Tebliğin son halini bilmiyoruz

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik, gayrimenkul sertifikasının küçük yatırımcılar için önemli bir enstrüman olduğunu söyledi. Ev almak için değil, eve yatırım yapmak isteyenler için sertifika sisteminin avantajlı olduğunu belirten Çelik, “Vatandaş bu proje güzel iyi de prim yapar diyor ama 100 metrekare alacak parası yok. İşte o zaman 10 metrekare 20 metrekare alıp proje bitince kârlılıktan payını alır. Bu sistemi desteklemekle birlikte endişemelerimiz de var. Şirket kimin ev alacağını bilmediği içinde elinde belli stok tutmalı. Bunlar sonra alınmayınca ihale ile satıp geliri sertifika sahiplerine verilmeli. Ancak bitmiş bir projede kısa sürede satışta evler değerini bulmaz. Yatırımcının zarar etmesi söz konusu değil. O zaman inşaat şirketi zararı karşılamak zorunda kalır. Bu durumda sistemin işlemesinde sorunlar çıkar. Tebliğin son halini bilmiyoruz” dedi. 

Taksi tutamayan dolmuşa binecek

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, gayrimenkul sertifikasını dolmuşlara benzetti ve şunları söyledi: “Dolmuş sistemini düşünün. Taksi tutmak yerine insanlar birlikte bir araç tutuyor ve ortak ödüyor. Gayrimenkul sertifikasında da vatandaş tek başına ev alamıyor ama pay alıyor. Borsada, dövizde mutlu olmayan bir kesim var. Türk vatandaşı gayrimenkule yatırımı da seviyor. Bu nedenle bu sistemin olumlu olacağını düşünüyor. Sertifika konut sektörüne hareket getirecek.” 

Ticaretin doğasına uygun olmalı

Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, “Sertifika, gayrimenkul şirketleri için de vatandaş için de olumlu bir adım. Şirkete kaynak olacak, vatandaş da kârdan payını alacak. Daire fiyatlarının geldiği nokta ortada. Ev sahibi olamayan ama konuta yatırım yapmak isteyen bir kesim var. Bu kişiler 20-30-40 bin lira bir pay sahibi olacak. Bu noktada önemli olan tebliğin pazarın gerçekleri ile örtüşen bir şekilde çıkması. Aşırı risk algısı yerine ticaretin doğasına uygun bir uygulama bekliyoruz. Mesela sadece bitmiş evlere yatırım denirse bu uygulama ölü doğar” dedi. Yurtdışında sertifika sisteminin uygulandığını belirten Dap Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, Türkiye’de de kısa sürede benimseneceğini söyledi.

Sistem nasıl çalışacak

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli’nin yakında yayınlanacağını açıkladığı tebliğ hakkında daha önce verilen bilgilere göre sistem şöyle işleyecek: 

- Gayrimenkul sertifikaları ile yatırımcılar devlet güvencesinde konut projelerinden metrekare bazında sertifika alabilecek.

- Sertifika bir metrekarelik bile olabilecek.

- Proje başlarken satışa çıkacak gayrimenkul sertifikası, proje tamamlanana kadar işlem görecek.

- Projeler prim yaptıkça, sertifikanın değeri artacak.

- Proje bittiğinde işlemden çekilecek.

- Bundan sonra sertifika sahipleri isterlerse sertifikanın o günkü değeri üzerinden kazancını alacak.

- İsterlerse de yeterli miktardaki sertifikalarını toplayıp o projeden daire sahibi olabilecek.

- Proje bittiğinde, elinde yeterli sayıda gayrimenkul sertifikası olmamasına rağmen daire almak isteyenler için sertifikalar peşinat olacak.

Bank Asya ile ihale süreci uzatılacak

Nurettin Canikli, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından Asya Katılım Bankası AŞ hisselerinin bir kısmının satışına ilişkin bugün yapılacak ihaleye yönelik, “Şu an itibarıyla ihale süresinin uzatılması öngörülmüyor. İnşallah bu süreçte satış gerçekleşir ve alanlar tarafından ekonomiye kazandırılmış olur. Tahminimiz, beklentimiz ve temennimiz, satışın gerçekleşmesi yönünde” dedi. Tekliflerin dün alındığını, ihalenin ise bugün gerçekleştirileceğini hatırlatan Canikli, ihalede A grubu hisse satışının yapılacağını anlattı. Canikli, bu gruptaki hisseleri alanların banka yönetiminde söz sahibi olabileceğine işaret ederek, “A grubu hisselerin toplam hisseler içindeki oranı yüzde 40 civarında. Yüzde 20’nin üzerinde bir satış olduğu zaman A grubu hissede satış mümkün olabiliyor. A grubu hisselerden satışta olan yüzde 20’nin üzerinde olduğu için alan yüzde 51’i tümünde sağlamış oluyor” diye konuştu.

İhracata yeşil paraport sınırlı

Canikli ihracatçıya, belirlenecek şartlar dahilinde verilmesi planlanan yeşil pasaporta (hususi pasaport) ilişkin ayrıntıların Bakanlar Kurulu’nda belirleneceğini kaydederek, söz konusu pasaportun hangi rakama kadar ihracat yapanlara verileceğinin henüz belirlenmediğini belirtti.