Gaziantep, şube başına kredi kullanımında Türkiye lideri

Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) hazırladığı “Türkiye Bankacılık Sistemi’nde Seçilmiş Göstergelerin İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı” raporu ile bankacılık sisteminin 2013 yılı haritası ortaya çıktı. İl bazında şube başına kredi kullanımında Gaziantep ilk sırada yer alırken; Türkiye’de kişi başına en çok ATM düşen şehir Muğla oldu. Kişi başına kredi kullanımında ise 2013 yılında yüzde 22’lik artış yaşandı.

TBB, 2013 Aralık ayı bilgilerini baz alarak hazırladığı “Türkiye Bankacılık Sistemi’nde Seçilmiş Göstergelerin İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı” raporunu kamuoyu ile paylaştı.

Mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarını kapsayan raporda, “finansal erişim, hizmet, kişi başına kredi ve mevduat”a ilişkin ayrıntılı sonuçlar yer aldı. Raporda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2013 yılı için yapılan adrese kayıtlı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) bilgilerinden de faydalanıldı.

Türkiye’nin şube zengini ilçeleri Çankaya, Kadıköy ve Şişli

Rapora göre Türkiye’de 2013 yıl sonu itibariyle 81 ilde ve 928 ilçede toplamda 45 mevduat, kalkınma ve yatırım bankasına ait 10 bin 942 şube bulunuyor. 3 bin 114 şubenin bulunduğu İstanbul yüzde 29 oran ile en yüksek paya sahip bölge olarak öne çıkıyor. 172 şube bulunan Kuzeydoğu Anadolu ise sahip olduğu yüzde 2’lik oranla bölge sıralamasında en sonda yer alıyor.

İlçe bazında şube bilgilerinin de paylaşıldığı raporda, ilçe sınırları içerisinde bulunan 477 şube ile Çankaya ilk sırada. Çankaya’yı, 318 şubeyle İstanbul’dan Kadıköy ve 280 şubeyle Şişli takip etti. Raporda Türkiye genelindeki şubelerin yüzde 45’inin İstanbul, Ankara ve İzmir’de olduğu bilgisi de yer alıyor.

Sektörün istihdam verilerine de değinen rapora göre, 2013 yıl sonu itibariyle Türkiye bankacılık sektörü 196 bin 735 kişiye istihdam sağlıyor.

Kişi başına en çok ATM’nin düştüğü il Muğla

Raporda, sektörün Aralık 2013 itibariyle yurtiçinde 38 bin 099 ATM’sinin, 2 milyon 421 bin 310 POS cihazının ve 2 milyon 212 bin 867 üye işyerinin bulunduğu belirtiliyor.   

Bu veriler doğrultusunda, 10 bin 166 ile İstanbul’un en çok ATM’ye, Bayburt’un ise 24 ile en az ATM’ye sahip şehirler olduğu ortaya çıktı. İstanbul 640 bin 742 ile en çok POS cihazının kullanıldığı şehir olarak da kayda geçti.

TÜİK ADNKS 2013 yıl sonu verilerine göre, 866 bin 665 nüfuslu Muğla’da her 929 kişiye 1 ATM düştüğü tespit edildi. İlk sırada yer alan Muğla’yı, her bin 274 kişiye 1 ATM ile 2 milyon 158 bin 265 nüfuslu Antalya takip ediyor. Nüfusu 14 milyon 160 bin 467 olan İstanbul’da ise bin 401 kişiye bir ATM düşüyor.

Toplam mevduatın yüzde 70’i, 3 büyük ilde toplanıyor

Nüfusa göre bankacılık hizmetlerine de değinilen raporda İstanbul, “her 4 bin 545 kişiye 1 şube” ile ilk sırada yer aldı. İkinci Muğla’da ise sektör, her 4 bin 608 kişiye 1 şube ile hizmet veriyor.

Türkiye nüfusunun yüzde 30’una sahip üç büyük il olan İstanbul, Ankara ve İzmir’de, toplam mevduatın yüzde 70’i ve toplam kredilerin yüzde 59’u bulunuyor.

Kredi ve mevduat kullanım artışında Ağrı ve Muş ilk sırada

2009 yıl sonuyla 2013 yıl sonu verileri karşılaştırıldığında, kişi başına mevduat oranının Muş’da yüzde 138 oranında artarak 459 TL’den bin 95 TL’ye; Ağrı’da ise yüzde 123’lük artışla 526 TL’den bin 176 TL’ye yükseldiği göze çarpıyor.

Aynı dönemlerin içerisinde kişi başına kredi oranındaki artış Türkiye ortalamasında yüzde 188 olarak kayda geçerken; bu veriler ışığında Muş, Hakkâri ve Ağrı’da talepler Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde. Kişi başına kredi kullanım miktarı Muş’ta yüzde 334’lük artış ile bin 634 TL, Hakkâri’de yüzde 300’lük artış ile kişi başına bin 541, Ağrı’da ise yüzde 241’lik artış ile kişi başına bin 706 TL olarak gerçekleşti.

Türkiye genelinde ise kişi başına mevduat 2013 yılında 9 bin 576 TL’den 11 bin 506 TL’ye, kişi başına kredi ise 9 bin 532 TL’den 12 bin 501 TL’ye yükseldi. Reel olarak kişi başına mevduat 2013 yılında yüzde 12, krediler ise yüzde 22 oranında arttı.

Şube başına kredi kullanımında Gaziantep lider

Şube başına en yüksek mevduat verilerinin de paylaşıldığı raporda İstanbul 137,4 milyon TL ile ilk sırada yer aldı. Şube başına mevduatın en düşük olduğu il ise 19,2 milyon TL ile Ardahan oldu. İstanbul, şube başına ortalama mevduatta ilk sırada yer alan bölge olurken, Kuzeydoğu Anadolu 28,9 milyon TL ile son sırayı alıyor.

İl bazında şube başına en yüksek kredi miktarında Gaziantep 129,9 milyon TL ile 128 milyon 183 bin TL’lik kredi miktarına sahip İstanbul’u geçerek ilk sıraya yerleşiyor. 2009’dan bu yana Gaziantep’in kredi kullanım oranı yüzde 288 artış göstererek, yüzde 149 olan Türkiye ortalamasını neredeyse iki katına çıktı. Şube başına en düşük kredi kullanım miktarına sahip il ise, 28 milyon 362 bin TL ile Bayburt’a oluyor.

884 milyar TL’lik mevduatın yüzde 37’si tasarruf kalemi

Raporda, yurtiçi şubelere ait mevduatın 2013 yıl sonu itibariyle 882 milyar TL (414 milyar dolar) olduğu belirtilirken; toplamdaki 884 milyar TL’lik mevduatın içinde tasarruf kalemlerinin 330 milyar TL  (yüzde 37) olduğu bilgisi de yer alıyor.

Bölgeler itibariyle bakıldığında, toplam mevduat içerisindeki en yüksek payı yüzde 49 ile İstanbul’un aldığı dikkat çekti.