Türkiye 7 Haziran'dan sonra bugün yeniden milletvekili genel seçimleri için sandığa giderken geçici hükûmetin görev süresinin ne zaman sona ereceği tartışılıyor. CHP’nin eski milletvekili hukukçu Atilla Kart, geçici Bakanlar Kurulu’nun görev süresinin bitişiyle ilgili “Yeni TBMM toplandığı gün” derken, HDP’li eski milletvekili avukat Hasip Kaplan, “Bana göre YSK’nin kesin sonuçları ilan ettiği gün” açıklamasında bulundu. Ancak, görev süresinin yeni hükümet kuruluncaya kadar süreceğini söyleyenler de var.
Anayasa’nın “Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu” başlıklı 114. maddesinin “Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür” son fıkrasıyla ilgili görüş ayrılıkları dikkat çekiyor. Türkiye’de uzun zamandan beri Anayasal ihlal yaşandığını söyleyen CHP’nin eski milletvekili Atilla Kart, “TBMM toplandığı gün geçici Bakanlar Kurulu’nun görev süresinin bitmesi gerekiyor. Çünkü Anayasa’nın ilgili hükmü yoruma yer bırakmayacak kadar açık” dedi. Ancak Kart’a göre, 1 Kasım’dan sonra da Anayasa ihlâli devam edecek bu nedenle geçici Bakanlar Kurulu ‘yeni hükümet kuruluncaya kadar’ görev yapacak. HDP’nin eski milletvekili avukat Hasip Kaplan ise, Anayasa hükmünün yoruma açık bırakmayacak kadar açık olduğuna dikkat çekiyor ve seçim hükümetinin görev süresinin YSK’nin kesin sonuçlarını ilan etmesiyle biteceğini ifade ediyor.
Atilla Kart, Geçici Bakanlar Kurulu’nun görev süresinin yeni TBMM toplandığında bitmesi durumunda yürütme organını kimin temsil edeceği konusundaki belirsizliğe de dikkat çekiyor ve “Türkiye’de bu Anayasal ve siyasi kriz devam ettiği sürece öyle anlaşıyor ki; yeni hükümetin kuruluncaya kadar sürer. Bu 15 gün, bir ay mı olur belli değil” diyor.
Kaplan: YSK seçim sonuçlarını ilan edince
“Bana göre, seçim hükümetinin görevi YSK’nin kesin sonuçları ilan etmesiyle biter. Yemin törenini beklemeye bile gerek yok” diyen Kaplan’ın değerlendirmeleri şöyle.
“Seçim hükümetinin görevi seçimler yapılınca ve milletvekilleri yemin edince otomatik olarak sona erer. O andan itibaren Başbakan istifasını verip en kısa sürede hükümet kurulması gerekir. Hükümet istifa edince seçimlerde en çok oy alan partinin genel başkanı hükümeti kurar. Zaten 7 Haziran seçimleri sonrasında siyasi partilere arasında ön görüşmeler yapıldığı için uzun uzadıya görüşmelere de gerek yok. Kısa bir görüşmeyle olabilir. Bir günlük görüşmeyle hükümet kurulabilir. Bana göre, seçim hükümetinin görevi YSK’nin kesin sonuçları ilan etmesiyle biter. Yemin törenini beklemeye bile gerek yok.”
TBMM, 1 Kasım’dan sonra YSK’nın seçim sonuçlarını ilan etmesini izleyen 5. günde toplanacak. Geçici TBMM Başkanı’nın başkanlığında toplanacak olan TBMM’de, 26. dönem parlamentosunda yer alacak milletvekilleri yemin edecek. Anayasa’ya göre geçici hükümetin görev süresi Meclis’in toplandığı gün sona eriyor.
Anayasa’nın ‘Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu’nu düzenleyen 114. maddesi şöyle:
Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları çekilir. Seçimin başlangıç tarihinden üç gün önce; seçim dönemi bitmeden seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde ise, bu karardan başlayarak beş gün içinde, bu bakanlıklara Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar Başbakanca atanır.
116 ncı madde gereğince seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar.
Geçici Bakanlar Kuruluna, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları Türkiye Büyük Millet Meclisindeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasî parti gruplarından, oranlarına göre üye alınır.
Siyasî parti gruplarından alınacak üye sayısını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı tespit ederek Başbakana bildirir. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanır. Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmî Gazetede ilânından itibaren beş gün içinde kurulur. Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmaz. Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür.