Gezi'de iletişim engellenirse ne yapılacak? İşte eylemcilerin haberleşme taktikleri

Gezi Parkı direnişi, Tahrir Meydanı ve Atina’da olduğu gibi sosyal medyadan kitlelere ulaştı. Alanlarda haberleşmek için birçok farklı sistem kullanılıyor. Ayrıca parkın ‘teknoloji uzmanları’ bir haftadır internet veya sosyal medyaya erişimin engellenmesi durumunda kullanılabilecek sistemler üzerinde çalışıyor.

Şu anda park nasıl haberleşiyor?

Radikal'den Elif İnce'nin haberine göre, Twitter ve Facebook gibi sosyal medya servisleri haber yaymak için kullanılıyor. Twitter’da çeşitli etiketler (hashtag) kullanılıyor, örneğin parkta düzenlenen atölyeler için kullanılan etiket #geziatolye

Bilgi kirliliğini engellemek için teyit mekanizmaları kuruluyor. Örneğin Koç Üniversitesi öğrencilerinin kurduğu Gezitweet.com üzerinden, grubun ‘güvenilir’ olarak belirlediği kaynakların Twitter akışları takip edilebilir.

Grup e-mailleri: Yahoo ve Google gibi kapalı e-mail grupları üzerinden haberleşiliyor. Mevcut üyelerin önerisiyle yeni üye ekleniyor.

WhatsApp grupları: İnternet bağlantılı akıllı telefonlara yüklenebilen WhatsApp uygulaması üzerinden maksimum 30 kişilik gruplar iletişim kurabiliyor. Twitter yoğunluktan kilitlenirse WhatsApp veya kısa mesajla (SMS) yurtdışından tanıdıklara ulaşılıp Twitter’dan bilgi geçmeleri sağlanıyor.

Ustream, livestream, canlı youtube gibi servisler sayesinde telefon kamerasıyla internetten canlı yayın yapılabiliyor. Buna ‘yurttaş gazeteciliği’ de deniliyor...

Zello: Akıllı telefonlara yüklenebilen aplikasyon üzerinden bir kanal açılarak telefon telsiz gibi kullanılabiliyor. Ayrıca GSM operatörlerinin taksiciler tarafından sıklıkla kullanılan bas-konuş sistemleri de mevcut. Google haritalardan açık sağlık ocakları, telefon şarj noktaları, sığınaklar gibi bilgiler güncelleniyor.

Erişim engellenirse ne yapılacak?

İnternete erişim engellenirse: Cep telefonlarından (3G/Edge), evden kablolu ya da kablosuz internete (wi-fi) giriş engellenirse, modem ile yurtdışında bir bağlantı numarası arayarak internete bağlanmak mümkün. Bu servisi ‘Telecomix’ sağlıyor, daha önce Mısır ’da da Yunanistan’da da kullanıldı. Sistem şöyle işliyor: İnternetin ilk günlerinde olduğu gibi, modem ile yurtdışından bir numara aranıyor. Kullanılabilecek üç hat: +46850009990 +492317299993 ve +4953160941030, uluslararası arama ücreti ödeniyor. Kullanıcı adı (telecomix) ve şifre (telecomix) girilerek internet bağlantısı sağlanıyor.

Yoğunluk olursa bu numaralar meşgul çıkabilir, başka güncel bağlantı numaraları bulmak için Twitter üzerinden ‘Telecomix dialup’ kelimelerini aratabilirsiniz. Twitter, Facebook engellenirse: Akıllı telefon ve bilgisayarlara VPN kurarak bağlantı yapılabilir. Spotflux ve OpenVPN gibi VPN programları engellenmiş sitelere bağlanma imkanı sağlıyor. VPN, bağlantıyı yurtdışına taşıyıp oradan Türkiye ’ye ‘tünel’ yaparak girmenizi sağlıyor.

Ayrıca: İnternet erişimi kesilse dahi telekom üzerinden kısa mesajla (SMS) binlerce kişilik iletişim ağları kurmak mümkün. Gezi Parkı için de benzer bir sistem geliştirilmiş.

Arınç’a Zello tepkisi

Parktan Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın Zello aplikasyonunu ‘yasadışı örgütlere’ mal etmesine de tepki var: “Zello, Twitter ve benzeri internet uygulamalarından farksız bir teknolojidir. Zira Turkcell’in taksiciler tarafından yoğunlukla kullanılan bas konuş servisi de vardır.’’