Görme engellilere sesli sınav sistemi

Anadolu Üniversitesi'nde (AÜ), görme engelli ve ağır görme kaybı bulunan öğrencilerin okutmana ihtiyaç duymadan rahat bir ortamda sınavlara katılmalarını sağlayabilmek amacıyla tablet bilgisayarda sesli sınav imkanı sağlayan sistem geliştirildi.

AÜ Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAUM) Müdürü Yrd. Doç. Dr. Özgür Yılmazel, elektronik sınav uygulaması çalışmalarına 2010 yılında başladıklarını söyledi.

Şimdiye kadar 15 bin kişiye eş zamanlı olarak elektronik sınav yaptıklarını belirten Yrd. Doç. Dr. Yılmazel, sınav yaptıkları bazı ortamlarda bilgisayar laboratuarı bulmak veya kiralamak zor olduğu için tablet bilgisayarlarla taşınabilir sınav merkezleri kurmayı hedeflediklerini bildirdi.

Yrd. Doç. Dr. Yılmazel, ilk olarak iPad cihazları üzerinde taşınabilir on-line sınav uygulamaları yaptıklarını, daha sonra iPad cihazının seslendirme özelliğinden yararlanarak bunun görme engelli öğrencilerin sınavlarında çok büyük bir atılım olacağını fark ettiklerini ve pilot çalışmaya başladıklarını dile getirdi.

AÜ'nün yaklaşık bin görme özürlü ve ağır görme kaybı bulunan öğrenciye sahip olduğu bilgisini veren Yrd. Doç. Dr. Yılmazel, eski uygulamada, öğrencilerin her birinin farklı odalarda birer gözetmen ve okutman eşliğinde sınava katıldığını, okutmanın soruları okuduğunu ve öğrencinin işaretlenecek şıkkı söylediğini ifade etti.

Bu uygulamanın, görme engelli öğrencileri sınavların doğal ortamından uzaklaştırdığına dikkati çeken Yrd. Doç. Dr. Yılmazel, şöyle konuştu:

''Öğrencilerimiz bugün teknolojiyle kendi kendilerine ders çalışabilirken sınavları kendi başlarına olamıyorlar. Aynı zamanda her bölgede bulacağımız okutman aynı kalitede olamayacağı için bir eşitsizlik söz konusuydu. Artık bu cihazlarla eşitsizliği kaldırmış oluyoruz. Bugün AÜ olarak İngilizce, Almanca, Fransızca ve Arapça gibi derslerden de sınav yapıyoruz. Yabancı dilde okutman bulmamız her geçen gün daha da güçleşiyor. Bu cihazların 38 dilde seslendirme desteği olduğu için yabancı dil desteğini de oradan kaldırıyoruz. Uygulama sayesinde öğrenci uygulamanın dışına çıkmadan Türkçe, İngilizce, Almanca dillerde çeşitli soruları aynı anda cevaplayıp kendi başına sınav süresine hakim olup sınavı sonlandırabiliyor.''

Uygulamanın, ''alanında dünyada ilk olduğunu'' savunan Yrd. Doç. Dr. Yılmazel, bu uygulama bilgisayar firmasının internet sitesinde yayınlanınca yurt içi ve yurt dışından ortak çalışma teklifleri geldiğini kaydetti.

Uygulamanın yapımında görev alan Sosyal Bilimler Enstitüsü Uzaktan Eğitim Ana Bilim Dalı doktora öğrencisi görme engelli Süleyman Arı da geliştirilen sistemin, görme engelli öğrencilere bağımsızlık ve esneklik sağlayacağını anlattı.

''Biz buna 'engelsiz sınav' diyoruz'' diyen Arı, uygulamayla sınava daha fazla hakim olunacağını dile getirdi.

Arı, sistemde zaman ve okuma hızının ayarlanabildiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

''Okutman eşliğindeki sınavlarda 1-2 kereden fazla okunması istenince bu insana psikolojik bir baskı veriyor. Karşıdaki kişi de yorgun ve bitkin düşüyor. Uygulamanın geliştirdiği en büyük özellik; bize bir beceri, hayata bağımsız bir adım atma konusunda çok sağlam ivme kazandırıyor. AÜ, dünyada bir ilki başarmış durumda. Bütün görme engellilere bağımsız olabilme konusunda bu projeyle yeni bir ufuk açtık. Bu teknolojiyle kendi kendimize yapabilme olanağı ortaya çıkıyor ki; eğitimin amacı da kendi ayaklarını üzerinde durabilen, yarına umutla bakabilen bireyler yetiştirebilmektir.''