Grip aşısında puanlama sistemi gündemde: Hastalar Charlson Risk Skoru'na göre belirlenebilir

Yeni tip Koronavirüs salgını nedeniyle olağanüstü talebin arttığı grip aşısı Türkiye’ye geldi. Ancak Sağlık Bakanlığı henüz kimlerin grip aşısı olması gerektiğine ilişkin algoritmayı resmen yayımlamadı. Bu nedenle sahada aşının kimlere yapılacağı tartışma konusu.

Aşıda yaşanan tartışmalara bu kez “Charlson Risk Skoru” ve bunun baz alındığı bakanlığa ait olduğu iddia edilen taslak algoritma damgasını vurdu. Sağlık Bakanlığı henüz grip aşısıyla ilgili algoritmayı resmi olarak açıklamazken, sosyal medyaya yansıyan, bakanlığın logosunun yer aldığı “Charlson Risk Skoru” puanlamasına göre 5 puan alan ve birincil risk grup adı altında saptanan hastaya grip aşısı yapılacağı iddia edildi.

Söz konusu taslak algoritmaya göre kişiler “Yüksek, orta ve çok düşük riskli” olarak aile hekimleri tarafından puanlandırılacak. Risk skorunda yer alan hastalıklardan hiçbirine girmeyen kişilere “0” verilerek “risksiz”; 1-2 puanı olanlar ise “çok düşük riskli” kabul edilecek. Bu kişilere grip aşısı yapılmayacak.

3-4 puanda olanlar “orta riskli” kabul edilecek ancak bu kişiler aşı için ikinci fazı bekleyecek. Skor tablosuna göre 5 ve üzerinde puanı olanlar ise “yüksek riskli” kabul edilecek. Bu kişiler aile hekiminin skoru belirlemesinin ardından reçeteyle eczaneden ilacını alacak ardından tekrar aile hekimine giderek aşısını yaptırabilecek.

Milliyet'ten Aykut Yılmaz'ın haberine göre, taslağın İstanbul Eczacılar Odası tarafından Türkiye İlaç ve Tıbbi Kurumu’na (TİTCK) sunulduğunu kaydeden Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Başkanı Yusuf Eryazgan, Sağlık Bakanlığı’nın bu konuya ilişkin resmi bir ilanı ve açıklaması bulunmadığını belirterek şunları kaydetti:

“Aşının azlığından dolayı bakanlığın da bunu henüz nasıl çözeceğini bilemediğinden, eczacılar bunu kendi üzerlerinden atmak için daha önce bilimsel yayınlanmış bir algoritmayı bakanlık kabul etmiş gibi lanse ediyor.

Daha önce 65 yaş üstüne direkt aşı yaparken şimdi 65 yaş üstünün başka hastalıklarının olması lazım. İyice daraltmış liste. Bu da vatandaşın aşıya ulaşmasında büyük engel. Bir de bu aşıya ulaşmak için 3 kere ASM-eczane arasında vatandaş mekik dokuyacak.”

Puanlama nasıl olacak?

Charlson Risk Skoru’na göre 65 yaş üstünün tek başına bu puanlama ile aşıyı hak etmediğini belirten Yusuf Eryazgan, listede yer alan hastalıkları ve puanlamaları şöyle açıkladı:

“KOAH hastaları bu listede hiç yok. Kalp damarlarında tıkanıklığı, akciğerinde ya da midesinde problem olanlar, beyin kanaması geçirmiş buna benzer rahatsızlığı olanlar ve karaciğer rahatsızlığı olan hastalar 1 puan alabiliyor.

Aşı için toplam puanın en az 5 ve 5’i geçmesi lazım.

Eğer şekeriniz var, gözünüzde problem var veya böbreklerinize şeker vurmuşsa 2 puan alabiliyorsunuz.

Böbrek hastalığınız orta veya ağır derecede ise 2 puan.

Felç geçirdiysenin 2 puan.

Etrafa çok fazla dağılmayan bir kanser türü varsa 2 puan.

Lenf kanseriyseniz 2 puan.

Karaciğerinizde orta ve ağır derecede bir rahatsızlık varsa 3 puan alabiliyorsunuz.

Eğer çevreye yayılmış bir kanser türünüz varsa, AIDS iseniz o zaman 6 puan alabiliyorsunuz.

Bu taslak kabul edilirse bir kişi grip aşısı için 5 ve 5’in üzerinde puan alması gerekmekte.”