Gümrüklerde denetimin artırılmasına sendikadan 'özel hayat' tepkisi

Gümrük sahalarındaki tüm mekânlar kamerayla izlenecek. Araç X-ray’lerinin sayısı da 39’den 60’a çıkartılacak. Gümrük Bakanı Nurettin Canikli, “Fabrika işçisi izleniyor, gümrükçü neden izlenmesin” derken, sendika bu karara “Özel hayata müdahale” diyerek tepki gösterdi.

Türkiye gümrüklerinde kaçakçılık ve rüşvet konusunda yıllardan beri ortaya atılan iddiaları önlemek için iki proje hazırlandı. Gümrük sahalarındaki tüm mekânlar kamerayla izlenecek. Araç X-ray’lerinin sayısı da 39’den 60’a çıkartılacak. Sendika, kameralı takibin özel hayata müdahale olduğunu iddia etti. Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli ise “Bir fabrika işçisi kamerayla izleniyorsa, gümrükçü niye izlenmesin? Pasaport arası rüşvet iddialarını bitireceğiz” dedi.

'Odalara dahi takmayı planlıyoruz'

Nuray Babacan’ın Hürriyet’teki haberine göre, Canikli, bir grup gazeteciyle sohbetinde, kaçakçılık ve rüşveti büyük ölçüde ortadan kaldıracağını iddia ettiği gümrük projesine ilişkin şu bilgileri verdi:

“Kamera sistemini, tüm gümrük sahalarına, alanlarına, memurların çalıştığı tüm mekanlara, odalar dahil takmayı planlıyoruz. Sendikalar ‘özel alan bunu yapamazsınız’ diyor. Böyle saçmalık olur mu? Bir fabrikada çalışan işçiler kameraya kaydediliyor da, gümrüklerde niye olmasın? Her ikisi de çalışma yeri, arasında bir fark yok. İddialar var, ‘bazıları rüşveti alıyor ve içerde dağıtıyor’ diye. Pasaport arasına konuluyor deniyor. İddia, doğru yanlış bilemem. Lavabolar hariç, sıfır ölü nokta olacak. Merkezden kontrollü denetlenecekler. Öncelikle dört kapı ile ilgili çalışma yapılacak. Habur, Sarp, Kapıkule, Mersin, Ambarlı. Hızla, diğer gümrükler de aynı sistemle donatılacak. Teknoloji bu imkânı sunuyor.”

Araç x-rayler arttırılıyor

Canikli Türkiye’de giren ve çıkan malların tümünü denetimden, X-ray’dan geçirmek istediklerini belirterek şu anda giren mallarda yüzde 5, çıkan mallarda yüzde 1’inde X-ray kullanıldığını kaydetti. Kırmızı hat veya risk oluşturan mallara öncelik verildiği için bu sonuçların ortaya çıktığını kaydeden Canikli “Limanlardan gelen konteynırlar da daha düşük bu denetim. 450 bin adet hızlı kargo havaalanlarından giriş yapıyor, X-ray’dan geçiyor ama çok hızlı geçiyor, risk analizleri yeterli değil. Bir X-ray’ın bir günlük arama kapasitesi 110 araç. Tır, konteynır ve tren olmak üzere Türkiye’de 38 X-ray cihazı var. Bunlardan sadece biri tren taramasına uygun. 2015 yılında ilave 20-25 tane daha alacağız. Bunların sayısının aşama aşama 200’e çıkması gerekiyor” diye konuştu.

Canikli “Halkalı Gümrüğü, parça yükler oradan içeri alınıyor. Bir yer yapıldı Çatalca’da, yap-işlet TOBB’a verildi. İlk uygulama orada yapılacak. Orada tüm parçalı yükler, X-ray’dan geçilecek. Bunu söyledim tüyleri diken diken oldu. Parça X-rayi burada kuruldu. Kaçmasını da önleyeceğiz. Kapıkule’den girince mecburi olarak oraya gidecek” dedi.

6 kontrol 1'e iniyor

Gümrük kapılarının yenilendiğini belirten Canikli “Araçların 6 ayrı yerde yaptıkları kontroller teke indirilecek. Kontrol noktasına geldiğinde tüm işlemler aynı yerde yapılacak. Araca kontrolden geçtiğine dair cip-bandrol takılacak. O varsa araç geçiş yapacak. Kapılardaki freeshop bölümlerini ayırıyoruz. Gelen ve çıkan ayrı yerde olacak. İki grup birbirine karışmayacak. Tüm gümrük kapıları buna göre yenilenecek. Öncelik Kapıkule ve Sarp’ta olacak” diye konuştu

TIR’lara büyük gözaltı

Sadece risk grubundaki malları taşıyan araçlara takılan takip cihazları, bundan sonra sınır kapısından giren her TIR ve kamyonda zorunlu hale getirildi. Devlet, 6 bin adet Araç Takip Sistemi (ATS) cihazı daha alıyor. Bakan Canikli, “Şu anda ATS takılanlar, geçiş yapanların ancak yüzde 20’si. Bu kez, bu araçların Türkiye içerisinde tüm adımlarını izleyeceğiz. Onlara belli bir güzergâh vereceğiz ve o güzergahın dışına çıkamayacak. İstedikleri yerlerde duramayacaklar” dedi.