Gümrüklerde "Kırmızı hat" kararı: Her türlü ithalat ciddi şekilde yavaşlayacak
Gümrük idarelerinde ithalat işlemlerinin en az bir haftalık bir süreçte tamamlanabilen "Kırmızı Hat"a yönlendirilmesi, "İthalata fiili sınırlama mı geldi?" sorusunun sorulmasına yol açtı.
Gümrük idarelerinde ithalat işlemlerinin tamamının en az bir haftalık bir süreçte tamamlanabilen kırmızı hatta yönlendirildiği bildirildi. Ticaret Bakanlığı'ndan konuya ilişkin bir açıklama gelmezken, CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, konuya ilişkin "Damattan ihracatın ithalatı karşılama oranı ve cari açık için mucize taktik! İhracat yüzde 47 düşünce, 1 Mayıs'a kadar gümrük işlemlerini durdurarak fiilen ithalat yasağı!" dedi.
Yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgınından küresel ticaretin de etkilenmesiyle Türkiye'nin ihracatında belirgin bir düşüş yaşanmış, döviz ihtiyacında da artış olmuştu. Hükûmetin bu gelişmeler sonrası artan cari açığa karşı 'ithalatı yavaşlatma' önlemi aldığı iddiası ortaya atıldı.
Mayıs başına kadar hiçbir ithalat işlemi sonuçlandırılamayacak
Konuya ilişkin T24'e bilgi veren kaynaklar, bugün gümrüklerde olağanüstü bir durum yaşandığını, ay sonuna kadar yeşil hat sahibi en büyük, en kapsamlı üretim yapan sanayiciler ile Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKSB) sahibi kayıtlı sanayiciler dahil tüm ithalatlar ürünlerinin "tam tespit/kırmızı hat"a yönlendirildiğini bildirdi.
Hiçbir ithalat işleminin mayıs ayı başına kadar sonuçlandırılmayacağını aktaran kaynaklar, normalde sadece gümrükte durması tehlikeli/supalan ürünlerle ilgili işlemlerde numune alındığını, şu anki uygulamada tüm ürünler için bunun geçerli olduğunu belirtti.
Sektörden yetkililer, Covid-19 salgını sürecinde gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması ve temasın azaltılması için onlarca düzenleme yapılmışken, kırmızı hat gibi eşyaya ve insana temasın kaçınılmaz olduğu bir durumun ortaya çıkmış olmasının nedeninin ise merak konusu olduğunu aktardı.
"Sisteme girdiğimiz tüm ürünler kırmızı hatta yönlendirildi"
Konuyla ilgili T24'e bilgi veren başka bir kaynak da, salgın sonrası döviz ihtiyacının artmasına ve cari açığın yükselmesine dikkati çekerken, şu ifadeleri kullandı:
"Yeşil ve sarı hattan kırmızı hatta yönlendirilme, ithalat sürecini uzatıyor. Gümrük beyannamesi yapıldığında sistem otomatik olarak onu bir mali memura atıyor. İki mali memur var, birisi belge kontrolü yapıyor, diğeri de eşya numunesi yaparak değerlendiriyor. Biz değerlendirme yapana kırmızı hat diyoruz. Sarı hatta yalnızca belge kontrolü yapıyorlar. Şu anda bütün beyannameler kırmızı çıkıyor. Bugün sisteme girdiklerimizin hepsi kırmızı hatta yönlendirildi. Bu uygulamanın 1 Mayıs'a kadar devam edeceği belirtildi. Ayrıca depo kirası da süreç bitene kadar alınıyor. 1 Mayıs'a kadar ithalata kadar izin verilmeyeceğine dair bilgi kağıdı verildi."
"''Acaba sistemsel arıza mı var?' diye sorulduğunda Bakanlık işlemlerin normal olduğunu belirtti"
Dernekten yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Türkiye genelinde sistem tarafından bütün ithalat beyannamelerini kırmızı hat tam muayeneye yönlendirildiği, bunun yanında kırmızı hat dışındaki diğer hatlar da idare tarafından kırmızıya yönlendirilerek genel bir tarama yapılacağı bilgisi alınmıştır. Bu uygulamanın da Mayıs başına kadar devam edeceği yönünde de şifahi bilgiler edinilmiştir.
"Bakanlık ile yapılan görüşmelerde 'acaba sistemsel arıza mı var?' diye sorulduğunda işlemlerin normal olduğu herhangi bir problem olmadığı yönünde bilgi alınmıştır.
"Bu kırmızı hat uygulamasının Sanayicilerin ve üretici ihracatçıların YYS sahibi firmaların hatta D.İ.İ.B kapsamında ihraç edilmek üzere İthalatı yapılacak eşyaları da kapsadığı gelen bilgiler arasındadır.
"Ayrıca COVID-19 sürecinde gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması ve temasın azaltılması için onlarca düzenleme yapılmışken kırmızı hat gibi eşya ya ve insana temasın kaçınılmaz olduğu bir uygulamaya gidilmesi gümrüklerde temasta artış yaşanacağı göz önüne alınarak üyelerimizin gerekli tedbirleri almasında fayda görülmektedir.
"Bu sebeple önerimiz, işlemlerde gecikmeler olabileceği nazar-ı dikkate alınarak bu hususların değerlendirilmesi, mağduriyetlerin oluşmaması bakımından İthalatçı firmalarınıza da bilgi vermeniz yönündedir."
Ticaret Bakanlığı'ndan konuya ilişkin henüz resmi bir açıklama gelmedi. Sektörden bazı yetkililer, uygulamanın 'Covid-19 tedbirleri' kapsamında değerlendirilebileceğini de aktardı.
"Fiilen ithalat yasağı!"
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel de uygulamaya tepki gösterirken "Damattan ihracatın ithalatı karşılama oranı ve cari açık için mucize taktik!" şeklinde niteledi.
Özel, Twitter hesabında paylaştığı mesajında şu ifadeleri kullandı:
"Damattan ihracatın ithalatı karşılama oranı ve cari açık için mucize taktik!!! İhracat %47 düşünce, 1 Mayıs’a kadar gümrük işlemlerini durdurarak fiilen ithalat yasağı! Yani nisanın son haftasındaki veriler mayısa işlenecek! Doktor olsa tansiyonu ölçmeyerek düşürecek...
"Bu da ekstradan ardiye ve demuraj vs demek. Yabancı Armatörlere gemileri ve konteynerleri için ekstra dolarları ödemek demek. İthalat maliyetinin artması ve bu maliyete yine tüketicinin katlanması demek."
Hat renkleri ne ifade ediyor?
Sarı Hat: Muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği hat.
Mavi Hat: Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin ithalatta yararlandığı, eşyanın çıkış işlemlerinin tamamlanmasından önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hat.
Yeşil Hat: Eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hat.
Kırmızı Hat: Eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hat.