Güneş tutulması saat kaçta başlayacak, nerelerden izlenebilecek?
İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özkan, güneş tutulmasının hava açık olduğu takdirde teleskopla takip edilebileceğini söyledi.
Ay'ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesiyle gerçekleşen güneş tutulması, bugün İstanbul'da 10.52'de parçalı tutulma şeklinde başlayacak. 11.56'da maksimum seviyeye ulaşacak tutulma, 13.02'de sona erecek.
Tutulma başlangıcının ilk başlayacağı il İzmir olacak. Saat 10.48'de İzmir'de başlayacak tutulma sırasıyla Bodrum, Marmaris, İstanbul, Eskişehir, Antalya, Ankara, Kayseri, Diyarbakır, Erzurum şeklinde doğuya ilerledikçe dakika dakika artacak.
Tutulmanın en heyecan verici anı tutulma ortası ise İzmir'de saat 11.51'de gerçekleşecek. Tutulma ortası İstanbul'da saat 11.57, Bursa'da saat 11.56, Denizli'de saat 11.54, Eskişehir'de saat 11.59, Antalya'da saat 11.56, Ankara'da saat 12.03, Konya'da saat 11.02, Mersin'de saat 12.03, Kayseri'de saat 12.07, Samsun'da saat 12.11, Adana'da saat 12.05, Gaziantep'te saat 12.09, Malatya'da saat 12.12, Diyarbakır'da saat 12.15 ve Erzurum'da saat 12.18'de yaşanacak.
Türkiye'de parçalı olarak görülecek tutulma, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü'nde görevli akademik personel, öğrenciler ve ziyaretçiler tarafından İÜ Gözlemevi'nden de takip edilebilecek.
Tutulmayla ilgili açıklama yapan İstanbul Üniversitesi (İÜ) Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Türker Özkan, Ay'ın gündüz Güneş'in önüne geçerek ışınları engellemesiyle oluşturduğu gölgenin dünyanın belirli bölgelerini kapattığını belirterek, kapanan bu yerlerde güneş tutulmasının olduğunu anlattı.
Tutulmanın Türkiye'den parçalı olarak görüleceğini ifade eden Özkan, esas tutulmanın Kuzey Atlantik Okyanusu'nda, Faroe ve Svalbard adalarında olacağını, o bölgelerin tam kararacağını kaydetti.
‘2060'daki tutulma Türkiye'den tam izlenebilecek’
Özkan, İstanbul'da ise yüzde 43 kapanma olacağını dile getirerek, "Bu yüzde 43 karanlık olacak anlamına gelmiyor. Vatandaşlar normalde bunu fark etmeyecek. Ancak özel olarak ve önlemini alarak bakarsa görebilecek. Tutulmaya çıplak gözle bakmak çok tehlikeli. Çıplak gözle bakıldığında ışınlar retinaya zarar verir ve kör olma olasılığı var. Özel gözlüklerle veya kaynakçı gözlüğüyle bakılabilir. Röntgen filmleriyle de kısa süreli bakıp çekme suretiyle bakılabilir. Tutulma için özel gözlüğü olanlar bu güzel doğa olayını izleyebilirler. Tüm halkımızın bunu merak etmesini ve önlemini alarak bakmasını istiyoruz" diye konuştu.
Normalde bir yılda 12 kez olması gereken tutulmanın Ay ve Dünya'nın yörüngesi arasındaki 5 derecelik açıdan dolayı yılda 2 ile 5 kez arasında meydana geldiğini dile getiren Özkan, "Bu yılın ilk tutulması. İkincisi de eylülde olacak ama Türkiye'den görülmeyecek. Tam tutulma 2060'da ülkemizden izlenebilecek" dedi.
Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Türker Özkan, yarın İstanbul'da yağış beklenmesi nedeniyle tutulmanın izlenemeyebileceğini de vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Hava durumunu takip ediyoruz. En azından 11.00 ile 13.00 arasında açar da bu güzel doğa olayını hep birlikte görürüz. Bu odadan gözlemi yapacağız. Çekimler yapacağız. İki portatif teleskobumuzu da kuracağız. Hem öğrencileri hem halkımızı, gelenleri bilgilendireceğiz. Nasıl bakmaları konusunda uyarılarımızı yapacağız. Hava açık olduğu takdirde Gözlemevi'ndeki teleskobumuzla bakacağız. Ancak hava kapalı olduğunda bilimsel bir çalışma yapamayacağız. Bunun için tutulmayı görmemiz lazım. Havanın açmasını, bulutların çekilmesini bekleriz. Araştırmalar açısından önemli bir doğa olayı. Tam güneş tutulmasında, güneş diskinin kenarlarını görebildiğimiz için bilinmeyen kısımlarını açıklama imkanına sahibiz. Bazı olayları sadece teleskopla 1-2 kişi görür. Ama bu öyle bir doğa olayı ki tüm insanların görebileceği bir şey."
‘Batıl inançlara inanmayın’
Özkan, Gözlemevi'nde her gün düzenli güneş gözlemleri yaptıklarını, güneşteki patlamaları takip ettiklerini belirterek, aldıkları görüntüler üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Halkın güneş tutulmasıyla ilgili batıl inançlara da inanmaması gerektiğini ifade eden Özkan, "Deprem ve tsunaminin güneş tutulmasıyla ilgisi yok. Nasıl gece ve gündüz oluyorsa güneş batıp doğuyorsa bu da öyle bir şey. Bilim, tutulmanın zamanını hesaplayabiliyor. İnsanlarımız dedikodulara, hurafelere değil bilime inansınlar" dedi.