Gurbetçinin dövizi Avrupa'dan Merkez'e aktı

Batı Avrupa'da pek çok bankanın iflasın eşiğinde olmasından korkan gurbetçiler, dövizini Merkez Bankası'na yatırıyor.Avrupa'da yaşayan gurbetçiler, birikimlerini yeniden Türk bankalarındadeğerlendirmeye başladı. Batı Avrupa'da pek çok bankanın iflasıneşiğine gelmesinden endişe eden gurbetçi, dövizini faizlerin düşmesinerağmen sağlam bul-duğu Merkez Bankası'na yatırıyor. Merkez'in işçidövizlerinde geçtiğimiz 11 ayda 1,6 milyar lira artış oldu.

Birinci sayfadan devam

1Amerika'da başlayıp daha sonra Avrupa'ya sıçrayan 'mortgagekrizi' sebebiyle iflasın eşiğine gelen Belçika-Hollanda sermayeliFortis Bank, 11,2 milyar Euro'ya kısmen kamulaştırılmıştı. Fransa,Belçika ve Lüksemburg hükümetleri ise Denizbank'ın sahibi Dexia'ya 6,4milyar Euro sermaye desteği sağlamıştı. Alman Deutsche Bank, 50 yılaradan sonra geçen yıl ilk kez zarar açıkladı. Amerika BirleşikDevletleri'nde krizin başından beri toplam 84 banka battı. Türkbankaları ise krizde sıkıntıya girmedi. Hatta sektörün kârlılığı dahada arttı.

İşçi dövizleri olarak bilinen Kredi Mektuplu DövizMevduatı'ndan faizlerin düşmesi sebebiyle 2006 yılında 1 milyar 268milyon dolar, 2007'de 1 milyar 450 milyon dolar, geçen yılın ilk sekizayında ise 890 milyon dolarlık birikim çekilmişti. Üç yıllık bu dönemdeyaklaşık 3,5 milyar dolarlık birikim yurtdışındaki yabancı bankalaraaktarıldı. Bunun gerekçesi ise Merkez'in faiz politikası. Mevduatbankası olmadığı gerekçesiyle Merkez Bankası, işçi dövizlerine verdiğifaizleri her yıl düşürüyor. Tasarruflarını Merkez Bankası'nın hesabındatutan binlerce gurbetçi ise bu sebeple birikimini ya çekiyor ya daüzerine yeni para yatırmıyordu. Yedi yıl öncesine kadar Euro'ya iki yılvadeli yüzde 7,5 oranında faiz veren Merkez, 2008'de bu oranı yüzde 1'eçekmişti. En az bin Euro, Amerikan Doları, İngiliz Sterlini ya da 2 binİsviçre Frangı ile açılan bu hesaba para iki yıllığına yatırılıyor.Mart 2006 tarihinde yapılan değişiklik ile bir yıl vadeli KrediMektuplu Döviz Tevdiat Hesabı artık açılmıyor.

Yurtdışında kamu görevlisi olarak bulunan kişilerin hesapaçtırabilmeleri için ise yurtdışında oturma veya çalışma iznine sahipolması gerekiyor. Ancak diplomatik pasaport sahiplerininpasaportlarında yazılı yurtdışındaki görev yerleri ve unvanlarınınyurtdışında oturma veya çalışma iznine sahip olduklarını göstermelerihalinde ayrıca bir belge istenmiyor. Türkiye Cumhuriyetivatandaşlığından çıkartıldığı tespit olunan kişiler adına da yeni hesapaçılmıyor.

45 yılda  75 milyar dolar geldi

1976 yılında Almanya'daki Türk işçilerin dövizlerini ülkeyeçekmek için özel bir uygulama başlatan Merkez Bankası, 'Kredi MektupluDöviz Hesabı' çerçevesinde diğer bankaların verdiği yüzde 3'lük düşükfaizin üç katı faiz vermeye başlamıştı. 1994 yılında uygulamaya konulan'Süper Döviz Hesabı' da Almanya'daki işçilerin birikimleriniyatırmaları için cazip bir uygulama olarak sunuldu. Türkiye'deki özelbankalar, bu dönemde Merkez'in uygulaması sonucu mevduattoplayamamaktan şikayetçi olmuştu. Merkez Bankası verilerinden yapılanhesaplamaya göre Almanya, Avusturya, Hollanda, Belçika, Fransa veDamimarka gibi ülkelerde yaşayan işçilerin son kırk beş yıldaTürkiye'ye gönderdiği toplam döviz miktarı 75 milyar doları buluyor.