'Güvenlik soruşturması' kanunu yürürlüğe girdi

Kamuoyunda tepkilere neden olan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması kanun teklifi muhalefetin oylarıyla reddedilmişti. Oylama sonrası AKP ve MHP'li vekiller büyük şaşkınlık yaşarken, kanun teklifinin yeniden oylanması yönünde tartışma yaşanmıştı.

Kanun teklifinde yer alan, güvenlik soruşturmasına görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle kişinin eşi ile birinci derece yakınları dahil edilir hükmü değiştirilmiş ve kişinin birinci derece yakınları güvenlik soruşturması dışında kalmıştı.

Tekrar görüşülerek kabul edilmişti

TBMM Genel Kurulu'nda muhalefet partilerinin milletvekillerinin oylarıyla reddedilen kanun teklifinin maddelerine geçilmesine ilişkin oylama, AKP'nin oylamanın içtüzüğe aykırı yapıldığı yönündeki itirazı üzerine geçtiğimiz hafta yenilenmişti. Tekrar görüşülerek kabul edilen kanun teklifi, bugün Resmi Gazete'de yayımlanarak kanunlaştı ve yürürlüğe girdi.

Kamuya ilk kez alınacaklara yönelik uygulanacak 'Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu',  arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk kez veya yeniden memuriyete ya da kamu görevine atanacaklar hakkında yapılacak. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı (MİT), Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) ve mahalli mülki idare amirliklerince yapılacak.

Kanunda, 'güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar' da şöyle sıralandı:

"Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler, Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel, üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler, milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler."

Öğretmenler de dahil olacak

Düzenleme ile güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar kapsamına, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler de dahil edildi.

Teklifle, arşiv araştırmasının kapsamı ile güvenlik soruşturması kapsamında bakılacak konular da yeniden düzenleniyor. Arşiv araştırması; kişinin adli sicil kaydının, kişinin kolluk kuvvetlerince halen aranıp aranmadığının, kişi hakkında herhangi bir tahdit bulunup bulunmadığının, kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun ilgili hükümleri kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların, hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının mevcut kayıtlardan tespit edilmesini kapsayacak.

Güvenlik soruşturması ise arşiv araştırmasındaki konulara ilave olarak kişinin; görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin, terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının, mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesini içerecek.

Soruşturmayı MİT ve kolluk kuvvetleri yapacak

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması MİT, EGM ve mahalli mülki idare amirliklerince yapılacak. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, kendilerine iletilen taleple sınırlı olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeleri, kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararlarını, Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguları almaya yetkili olacak.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerde yetkilendirilmiş personel, hukuka aykırı olarak elektronik ortamda veya bilgisayar loglarında kişisel verilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek veya silemeyecek. Bu şekilde elde edilen bilgileri paylaşamayacak veya yayın yoluyla duyuramayacak. Görevi gereği öğrendiği veya edindiği kişisel bilgi veya belgeleri yetkisiz kişilerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına veya diğer iletişim kanallarına veremeyecek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler tarafından bu konulara ilişkin gerekli tedbirler alınacak.