HaberTürk yazarı Karaca: Bellini’nin tablosu neden bu kadar ucuz?

HaberTürk gazetesi yazarı Nihal Bengisu Karaca, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Londra'daki açık artırmadan 770 bin sterline satın alınan 'Fatih Sultan Mehmet' portresine ilişkin, "Bazı ifadelerde geçen '15 yüzyılda Bellini’nin atölyesinden çıktığı bilinen tablo' cümlesindeki temkinli yaklaşım bir doğruyu ihtiva etmekte. Muhtemelen tablo Bellini’nin elinden çıkma değil, atölyesindeki takipçileri tarafından yapılmış bir resim. Ancak bu her hâlükârda iyi alışveriş." görüşünü savundu. 

TIKLAYIN | İBB, Londra'da açık artırmaya çıkan Fatih Sultan Mehmet portresini satın aldı

Karaca, "2019 Mayıs ayında, İtalyan ressam Gentile Bellini’nin kendisinin değil takipçilerinden birinin yaptığı düşünülen Kanuni Sultan Süleyman portresi 6 milyon 195 bin Euro’ya satıldı. Yani bugünkü değeriyle 47 milyon 632 bin 434 TL’ye . Ekim 2019’da ise yıllarca Paris'te yaşlı bir kadının duvarında asılı duran tablonun Floransalı ünlü Rönesans öncesi ressamı Cimabue'nin 'İsa ile Alay' adlı eseri olduğu anlaşılmış ve eser açık artırmada 24 milyon Euro’ya alıcı bulmuştu. Bugünkü değeriyle yaklaşık 153 milyon TL’ye tekabül ediyordu bu para." ifadesini kullandı. 

Karaca yazısında şunları kaydetti: 

"Ünlü Rönesans dönemi Rafael üç yüzyıl boyunca hem de Roma’ya rağmen Floransa’yı yönetmiş Medici’lerin ‘ilerici’ bir evladı olmakla nam salan ‘Lorenzo Medici’nin portresini yapmıştı. Lorenzo Medici portresi 2007 yılında 18 milyon 500 bin sterline satıldı; bugünkü ederi yaklaşık 156 milyon 551 bin TL.

Ama Allah var, İBB’nin satın aldığı Bellini’nin yaptığı iddia edilen Fatih tablosu, 16. yüzyılda Leonardo da Vinci tarafından resmedilen meşhur Mona Lisa tablosunun 17. yüzyılda yapılan replikası ile kıyaslandığında bir tık daha pahalı. Bu replika tablo, Fransa’nın başkenti Paris'teki açık artırmada 552 bin 500 avrodan alıcı bulmuştu. (4 milyon 300 bin TL)

Mona Lisa’nın ‘kopyası’ yaklaşık 4 milyon 300 bin TL ederken, Bellini’nin elinden çıkma orijinal bir tablonun 770 bin sterlin (846 bin 828 avro) yaklaşık 6 milyon 500 bin tutması pek mantıklı gelmiyor. Bakın daha Rönesans dönemi ressamı filan olmayan bizim Osman Hamdi Bey’in “Kuran Okuyan Kız” tablosunun 2019’da 44 milyon 122 bin 230 TL'ye “Yeşil Cami Önü” tablosunun ise 2016’da 13 milyon 509 bin TL’ye satıldığından hiç bahsetmiyoruz.

Bu rakamlar haliyle insanı düşündürüyor.

Ya her Rönesans, -Rönesans öncesi/sonrası da olur- ressamının eseri aynı ölçüde ilgiye mazhar değil. Yani Gentile Bellini bizde olduğu kadar ‘tutan’ bir ressam değil.

Ya da bazı ifadelerde geçen “15 yüzyılda Bellini’nin atölyesinden çıktığı bilinen tablo” cümlesindeki temkinli yaklaşım bir doğruyu ihtiva etmekte.

Muhtemelen tablo Bellini’nin elinden çıkma değil, atölyesindeki takipçileri tarafından yapılmış bir resim.

Ancak bu her hâlükârda iyi alışveriş.

Dünya çapındaki ünlü müzayede evlerinin ve galerilerinin değer atfettiği bir Fatih Sultan Mehmet tablosunun artık İstanbul’da bulunması kısır siyasi rekabete kurban edilmemesi, gurur duyulması gereken bir şey.

Hele Fatih’in karşısındakinin gerçekte kim olduğu/olabileceği tartışmaları çölde vaha gibi, hem bilgilendiriyor hem tarih zevki aşılıyor.

Siyasi yanı ise şu: AK Parti, Osmanlı tarihine duyulan sevgiyi kendisi/ kendi dünya görüşü/ kendi partilisi dışında kimselerin giremeyeceği bir kamusal alan gibi dizayn ediyordu. İmamoğlu söz konusu tabloyu alarak, belediye adına bir bütçe ayırıp değer atfederek yasaklanmak istenen sahneye güçlü bir giriş yaptı. Söz konusu alışverişin çok eleştirilmesinin asıl sebebi bu."