HaberTürk yazarı Nihal Bengisu Karaca, Kraliçe II. Elizabeth'in cenaze töreni protokolünü yorumladı. Karaca, "Herhalde en fenası ise lider ve eşine sadece rakamla 1 = yazı ile ‘bir’, evet sadece bir kişinin eşlik edebileceğini bildiren kuraldı. Her yere ‘ordu’ misali bir kalabalıkla ‘çıkarma’ yapan üçüncü dünya ülkesi liderlerinin Aşil topuğu hedeflenmişti sanki." değerlendirmesini yaptı.
Karaca yazısında, "Ülkedeki büyükelçiliklere cenaze protokolünü içeren mesajlar gönderilerek cenazeye katılacak devlet ve hükümet başkanlarından ‘mümkünse’ özel uçak yerine tarifeli uçak kullanmaları istendi. Özel uçakla seyahat etmekte ısrarcı olan liderlerin Londra’da “daha az yoğunluktaki havaalanlarına” yönelmeleri gerektiği kaydedildi. Helikopter kullanımı engellendi. Liderlerin makam aracı yerine tören alanına kendileri için tahsis edilen otobüs ile ulaştırılacakları belirtildi. Hemen hepsi, küresel ısınma, iklim değişikliği ve kirlilikle mücadele kadar, Londra’daki gündelik hayatı alt üst edebilecek devasa bir trafiğe yol açmama hassasiyeti ile ilgili kurallardı." düşüncesini dile getirdi.
Karaca şu ifadeleri kullandı:
"Ancak kurallar ağırdı. Herhalde en fenası ise lider ve eşine sadece rakamla 1 = yazı ile ‘bir’, evet sadece bir kişinin eşlik edebileceğini bildiren kuraldı. Her yere ‘ordu’ misali bir kalabalıkla ‘çıkarma’ yapan üçüncü dünya ülkesi liderlerinin Aşil topuğu hedeflenmişti sanki. Eğer cenaze törenine katılmak istiyorlarsa ağır bir ego sarsıntısıyla baş etmeleri gerekiyordu o liderlerin. Malum her ülkenin de "Otobüs çok güzeldi, sohbet ettik" diyen Justin Trudeau stili ‘egoda hafif tevazuda ağır’ lideri yok. Buraya kadar olanlar, pek değerli geleneklerini ‘feodal kalıntı’ diyerek çöpe atmama ve aynı zamanda medeni ve uygar bir ülke olma azmini realize etmekte de kararlı olma halinin yansıması olabilirdi.
Gelenek kadar gelecek de önemliydi, misal “İklimin geleceği için bazı alışkanlıkları değiştirmek gerekiyor ve biz bu konuda öncü olacağız” deniliyorsa ancak takdir edilebilirdi vs.
Ama dedik ya, ‘eşitlik’ İngiltere’nin daha doğrusu imparatorlukların ya da imparatorluk bakiyesi olup da hala hanedan rüyalarının görüldüğü cumhuriyetlerin ‘iyi’ olduğu bir alan değil.
Liderlerin eline ev ödevlerinin yazılı olduğu pusulalar verip, okul çocuğu gibi otobüslere dolduran düzenleyici irade, ABD başkanını bütün bunlardan azade tuttu nitekim. Biden süper zırhlı Cadillac ve 7 araçlık özel konvoyuyla gitti Westminister’a. Çok ama çok kör kör gözüm parmağına oldu.
Şöyle bir mesaj veriyordu bu durum:
“Ben 1. dünyayım, ama bir ayağım çukurda, galibiyetlerim çokça mağlubiyet de getirdi, öğrendim, azaldım ve üstelik artık her şeyimle çok yaşlandım. Benim temsil ettiğim şeyleri artık ABD temsil ediyor, dünyanın hakimi artık o. Siz de zaten bunu bilecek yaştasınız, uzatmayalım.”
O halde uzatalım.
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern haklı. Törene otobüsle gitmekte aslında bir ‘sıkıntı’ yok. Her gün işe otobüsle giden insanlardan aldığın oylarla bir ülkenin başında duruyorsan, bazen otobüse de binmeli ve sızlanmamalısın.
Ülkelerin liderlerinin otobüse binmesini hicap verici bir durum olarak görmek için ‘protokol’ ve ‘düzen’ kelimelerinden bihaber olmak, başkan ya da başbakan olmayı ‘her istediğini yapmak, sınırsız güç ve konfor talebini hak ya da norm olarak görmek’ lazım. Kısaca ağır görgüsüz olmak lazım. Ama 500’e yakın ülkenin başkan ya da başbakanları otobüslere doldurulurken ABD Başkanı Joe Biden alana zırhlı makam aracı + 7 araçlık konvoyla ile geliyorsa, amacınız ne olursa olsun, bu bir ‘sıkıntı’ olur.
Hele hele bir de diğer başkan ve başbakanlara otobüse binişte kart/bilet kontrolü yapıyorsanız…
Ne bu sahiden? Araya kaynak yapan dünya lideri olmasın mı demek bu? Turnike koyup Akbil de bastırsaydınız.
Hiçbir karbon ayak izi endişesi II. Elizabeth’in cenaze törenindeki “Dünya bir yana, Biden bir yana” uygulamasını, Biden ile diğer ülke liderleri arasındaki makası bu denli açmayı açıklamaz. Üstelik zaten en büyük izi bırakan ve belli ki daha uzun yıllar bırakacak olan ABD iken.
Anlaşılan Erdoğan da efil efil Central Park’ta gezmek varken durduk yere ‘hufflepuff’ muamelesi görmek istemedi.
Otobüste olması da fena olmazdı. Diğer liderlerle ilişkileri tazelemek için iyi bir fırsat olabilirdi.
Ancak bu şartlarda anlaşılabilir bir tercih olarak görüyorum"