"Hacker'lar ordusu Wikipedia'yı durduramaz, neden Vikipedist yetiştirmiyoruz?"

Cumhuriyet yazarı Hakan Kara, Vikipedi'ye karşı getirilen erişim yasağına ilişkin olarak "Yasak bir an önce kaldırılmalıdır. Çünkü bilgiye erişim demokrasinin gereği ve temel bir insan hakkıdır. Tıpkı basın özgürlüğü gibi. Cumhuriyet yazar ve yöneticileri başta olmak üzere cezaevlerinde bulunan tüm gazeteciler de tutuksuz yargılanmalıdır" dedi. Kara, "Türkiye hacker'lar ordusu kuruyor" haberlerine de atıfta bulunarak Peki, neden Vikipedist yetiştirmeyi düşünmüyoruz?  Hacker’lar ordusu Wikipedia’yı durduramaz. Ama iyi yetişmiş Vikipedistler Türkiye gerçeğinin dünyadaki tüm Wikipedia ansiklopedilerinde daha doğru bir şekilde yer almasını sağlayabilir" ifadesini kullandı. 

Hakan Kara'nın "Wikipedia’ya özgürlük" başlığıyla yayımlanan (20 Ağustos 2017) yazısı şöyle:

Wikipedia internetin en büyük ansiklopedisi. Fakat bu önemli bilgi kaynağına erişim yaklaşık dört aydır  yasak.  Neden mi?  İngilizce Wikipedia’da yer alan iki makale  yüzünden.  Oysa İngilizce Wikipedia’da 5 milyon makale var. Sadece ikisi yüzünden bir ansiklopedi terör destekçiliğiyle suçlanabilir mi?  Peki, Türkçe Wikipedia’da bu makaleler var mı diye bakıyorum: Yok.  Türkçe Wikipedia da yasak.  Almanca Wikipedia’da da sözü edilen makaleler yok. Almancası da yasak.  299 dilde Wikipedia ansiklopedileri var. Wikipedia’nın tümündeki madde sayısı 50 milyonu aşıyor. Hepsi yasak.  Akla “pire için yorgan yakmak” deyimi geliyor.  “Peki, bu makaleler kime yasak” sorusu da önemli.  Çünkü yasak sadece Türkiye’den internete bağlananlar için geçerli.  Diğer bir anlatımla bütün dünya bu makaleleri rahatça okuyabiliyor.  Bu durumda söz konusu yasakla kim cezalandırılmış oluyor?

***

Freedom House’a göre Türkiye ne yazık ki “İnternetin özgür olmadığı ülkeler” arasında yer alıyor. Basın özgürlüğünde Uganda’nın gerisindeyiz. İnternet özgürlüğünde Bangladeş ve Zimbabve ile başa başız.  Bu, Türkiye’ye yakışan bir durum değil.  İnternet yasaklarının Wikipedia’ya kadar ulaşması, Türkiye’nin uluslararası alanda imajını daha da zedeliyor.

***

Türkiye, sosyal medya kullanımında dünyada ön sıralarda.  Facebook’ta 43 milyon kullanıcıyla dünya yedincisiyiz. Twitter’da da 11 milyon kullanıcıyla dünya yedincisi, Instagram’da 22 milyon kullanıcıyla dünya dördüncüsüyüz.  Çok sosyaliz. Bu güzel bir şey. Fakat iş sohbeti aşıp ansiklopedik madde yazmaya gelince durum nedense değişiveriyor.  Türkçe Wikipedia’da 297 bin madde var. Dünya sıralamasındaki yerimiz birden düşüyor.  29. sıraya geriliyoruz. Oysa İsveçce Wikipedia’daki madde sayısı  3.8 milyon.  İsveç’in nüfusu Türkiye’nin sekizde biri kadar. Ama Wikipedia’daki madde sayısı bizim 12 katımız.  İsveç’te aktif Wikipedia kullanıcı sayısı 2 bin 298 kişi. Türkiye’de 869 kişi. İsveç’te kişi başına milli gelir 40 bin dolar. Türkiye’de 11 bin dolar. Fazla söze gerek yok.

***

Wikipedia’ya madde yazan kişilere Vikipedist deniliyor. Onlar ansiklopedi yazan iyi insanlar.Ayrıca çok da havalılar. Üniversitede dersverdiğim yıllardan biliyorum. Öğrencilerim arasında Vikipedist ve Ekşi Sözlük yazarları epey itibar görürdü. Ne yazık ki Türkiye’deki sayıları yetersiz. Acil olarak Vikipedistlere ihtiyacımız var.  İnternette bize sunulan dijital içeriğin tüketicisi olmaktan çıkıp üreticisi durumuna geçmeliyiz.  Gazete haberlerine göre Türkiye bir hacker’lar ordusu kuruyormuş. Peki, neden Vikipedist yetiştirmeyi düşünmüyoruz?  Hacker’lar ordusu Wikipedia’yı durduramaz. Ama iyi yetişmiş Vikipedistler Türkiye gerçeğinin dünyadaki tüm Wikipedia ansiklopedilerinde daha doğru bir şekilde yer almasını sağlayabilir.  Wikipedia’ya erişim yasağı bir an önce kaldırılmalıdır. Çünkü bilgiye erişim demokrasinin gereği ve temel bir insan hakkıdır. Tıpkı basın özgürlüğü gibi.  Cumhuriyet yazar ve yöneticileri başta olmak üzere cezaevlerinde bulunan tüm gazeteciler de tutuksuz yargılanmalıdır.  İnternet sadece bir teknoloji değil. Aynı zaman bir anlayış. Bir devrim. Bu devrimi kaçırmak Türkiye’ye çok pahalıya mal olur. Türkiye zihniyet olarak çağının gerisinde kalamaz.