Hakan Atilla'ya 32 ay hapis cezası!
Amerika Birleşik Devletleri'nin New York ketinde görülen ve ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarını delmekle suçlanan eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla'nın tek sanık olarak yargılandığı davada karar açıklandı.
Davanın hâkimi Berman, "Bu davada, kitapta yazan mahkumiyetin değil, merhametli bir cezanın verilmesi gerektiğini düşünüyorum" dediği Atilla'ya 32 ay hapis cezası verdi. 14 aydır tutuklu bulunan Atilla'nın cezaevinde kaldığı süre bu cezadan düşülecek. Atilla ayrıca kararı temyiz edebilecek.
Savcılık Hakan Atilla hakkında 188 ay hapis cezası ve 50 bin dolar ile 500 bin dolar arasında para cezası verilmesini istemiş, Atilla'nın avukatları 46-56 ay hapis cezası verilmesi talebinde bulunmuştu.
Yargıç Berman ayrıca, Atilla’nin cezasının geri kalan bölümünü Connecticut eyaletine bağlı Danbury kentindeki federal cezaevinde geçireceğini söyledi.Amerikan hapishanelerindeki tutuklu ve hükümlülerin durumlarını inceleyen bağımsız kuruluş Prisonology LCC Atilla'nın, bulunduğu cezaevinde birlikte kaldığı mahkumlarla profilinin uyuşmadığı, ailesinden ve gündelik yaşamdan soyutlanmış olan Atilla'nın kalmakta olduğu hapishane koşulları altında büyük bir stres içerisinde olduğu vurgulayan bir rapor yayımlayarak Atilla'nın daha az güvenlikli bir cezaevinde kalması gerektiğini kaydetmişti.
Mahkeme salonundan çıkışta gazetecilerin sorularını yanıtlayan savunma ekibi üyeleri Cathy Fleming ve Victor Rocco, verilen cezanın "tatmin edici" olduğunu, ancak, temyize başvuracaklarını söyledi.
TIKLAYIN - Hakan Atilla ifadesinde neler söyledi?
Jüri, tarafından "ABD Hazine Bakanlığı'nı dolandırmak için kumpas kurma,Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası'nı delmek için kumpas kurma, bankacılık sisteminde sahtekarlık yapma, bankacılık sisteminde sahtekarlık yapmak için kumpas kurma, kara para aklamak için kumpas kurma" iddialarından suçlu bulunan Atilla hakkındaki karar duruşması TSİ 17:00 itibariyle başladı.
İşte duruşmada yaşananlar:
20:15 - Duruşma sona erdi.
20:10 - Berman, Atilla'ya "Temyiz haklarınızı anladınız mı?" diye soruyor. Atilla, "Anladım, teşekkürler" yanıtını veriyor. Berman, "Sanırım bugün işimiz bitti" diyor, Atilla'ya gelecekte boş şans diliyor. Atilla, "Teşekkür ederim" diyor.
20:00- Berman: 32 ay hapis cezası vermeyi düşünüyorum. Sanığın tutuklu olduğu süre, cezadan düşürülecek
19:55 - Berman, Hakan Atilla'ya başka bir itirazı olup olmadığını soruyor. Atilla, "Hayır, sayın yargıç" diye yanıt veriyor.
19:52 - Savcı, ABD hükümetinin 105 yıl hapis cezası veya müebbet hapis cezası talep etmediğini belirtiyor. Yaklaşık 20 yıllık bir ceza verilmesini tavsiye ettiğini söylüyor. Bu süre, kitapta önerilen cezadan 80 yıl daha az.
19:50 - Savcı, "Bana kalırsa bu geçici bir yoldan sapma değil" diyor. Atilla'nın tutuklandığı anları gösteren videoda "dürüst davranmadığını" söylüyor. Savcı, "Bir pürüz çıkınca, Atilla dürüstlüğü ve tutarlılığı değil, yalan ve hileyi seçti" diyor.
19:47 - Savcı, "Bu durumun, Atilla'nın çarkta bir dişli veya suçta gönülsüz iştirakçi olmadığı gerçeğiyle tutarlı olduğunu düşünüyoruz. ABD'de bilinen ve yargı önüne çıkarılan en büyük yaptırım ihlali davası bu. Devasa bir kapsamı ve ölçeği var" diyor. Savcı, Atilla'nın yaptığı şeyin "özünde yalan ve hile" olduğunu söylüyor.
19:45 - Savcı, Atilla'nın sistemdeki rolü hakkında ABD Hazine Bakanlığı yetkililerine yıllarca yalan söylediğini iddia ediyor, Atilla'nın "Kimse bana yapmak istemediğim bir şeyi yaptıramaz" sözlerini hatırlatıyor.
Savcı: Atilla'nın sahte gıda ticareti konusunda "ahlaki veya hukuki" anlamda isteksizliği yoktu, sadece "yakalanma kaygısı" vardı.
19:42 - Savcı, sistemdeki ortalama katılımcıları sayıyor, aralarında "altın kuryeleri, para kuryeleri" ve önemsiz roller oynayan İranlı yetkililerin bulunduğunu söylüyor. "Atilla bunlardan biri değil" diyor.
Savcı, Yargıç Berman'ın Atilla hakkındaki "isteksiz katılımcı" yorumuna geçiyor.
19:40 - Savcı, "Atilla'nın yöneticisi olan Süleyman Aslan, naylon gıda ticaretinden bahsederken bunun 'Atilla'nın yöntemi' olduğunu söylüyor" diyor.
19:37 - Savcılık makamı: Atilla, tamamen adil bir şekilde yargılandı. Açıkça görüyoruz ki, adil yargılamaya ek olarak adil bir ceza alacak.
Yardımcı Savcı Ausa: Atilla'nın sistemde "önemsiz" değil, "önemli" bir katılımcı. Atilla'nın uzmanlığı" sayesinde "sistemin devasa bir ölçeğe ulaştı.
19:35 - Fleming, Atilla'nın yazdığı bir notu okuyor:
"Bugün mübarek Ramazan ayının birinci günü. Benim ve ailemin içinde bulunduğumuz durumun anlaşılmasını rica ederim. Benim ailemden başka bir önceliğim yoktur."
19:34 - Rocco, Zarrab için perde arkasında yapılan anlaşma pazarlıklarını ima ederek, Atilla'nın "özel bir muamele" görmediğini söylüyor.
19:32 - Atilla'nın avukatı Rocco'dan, Hâkim Berman'a: Beni gölgede bıraktınız, sayın yargıç. Şunu uzun zaman önce öğrendim: Dava takibi işi, ne zaman susmanız gerektiğini bilme işidir. Bu tür davalarda dünyaya göstermemiz gereken şey, Amerikalıların kabadayı olmadığıdır. Adaletin merhametle uyumlu olduğudur. Ve yargıçların cesur olduğudur.
19:30 - Hüküm öncesi rapor inceleniyor. Berman, tarafların raporla ilgili görüş bildirmesini istiyor.
Atilla'nın avukatı Cathy Fleming, "Daha önce yaptığımız itirazlar hala geçerlidir" diyor.
Fleming, "adaletin tecelli etmesinin engellendiği" hususuna itiraz ediyor, bu itiraz kayda geçiriliyor.
19:27 - Hâkim Berman yeniden duruşma salonuna girdi.
19:17 - Davaya 5 dakika ara verildi
19:15 - Taraflar, bu davada "zararın karşılanması" gibi durumun söz konusu olmadığında mutabık kaldı. Hükümet tarafı, 50 bin ila 500 bin dolar arasında bir para cezası talep ediyor. Ancak Yargıç Berman, Atilla'nın ödeyemeyeceği gerekçesiyle para cezası vermeyeceğini söylüyor.
19:12 - Berman, birazdan tarafları ve Atilla'yı dinleyeceğini söylüyor.Atilla kendi isterse tekrar konuşabilir ancak bu zorunlu değil. Berman, "denetimli serbestlik" uygulamayı düşünmediğini söylüyor. Atilla, cezasını doldurduktan sonra Türkiye'ye geri dönebilecek.
19:10 - Berman, bu davanın esasının, daha kusurlu olan diğer kişiler üzerinde caydırıcı olacağını ekliyor.
19:00 - Berman, hükümetin, diğer bankaların yaptırımları delmesini engellemek açısından "caydırıcılığın önemli bir etmen" olduğunu savunduğunu hatırlatıyor. Berman, bunun "açıkça" önemli bir etmen olduğunu ancak Atilla'nın bunu tekrar yapma ihtimalinin "neredeyse hiç olmadığını" söylüyor
18:50- Berman: Bunun ciddi bir konu olduğunu düşünüyorum. konunun müttefikleri ve ulusal güvenliği etkilediğini belirtiyor. Aynı zamanda bu tutum tamamıyla Atilla'ya atfedilemez.
18:40 - Hakim Berman'a Washington'daki Türkiye Büyükelçiliği'nden gönderilen bir mektup da kamuoyu ile paylaşıldı. Mektupta, davadaki iddiaları kabul etmedikleri yazıyor, "Elçilik, Atilla'nın acilen salıverilmesi için saygıdeğer kurumunuzun yardımlarını rica eder" deniyor.
18:35 - Hakan Atilla’nın 16 Mayıs’a ertelenen ceza duruşması öncesinde Atilla’nın ailesi, komşuları ve arkadaşları tarafından Yargıç Richard Berman’a gönderilen 102 mektup mahkeme kayıtlara geçti. Eşi Burçin Atilla'nın Yargıç Berman'a hitaben yazdığı mektup şöyle:
18:33 - Mektupta, "Hakan Atilla burada olmasa da tüm konuşmalarımızın ve sohbetlerimizin konusu o. Bazı kişilerin aksine, o asla değerlerimize karşı gelmez" yazıyor.
18:30 - Hâkim Berman 101 mektuptan oluşan bir deste gösteriyor. Çoğu Türkçe yazılmış ve mahkeme personeli tarafından çevrilmiş. Berman, mektupların kendisine "çok yardımcı" olduğunu söylüyor. Berman mektupların, "Türk yetkililerin bu davayla ilgili kimi zaman kullandığı sert söylemle" taban tabana çeliştiğini söylüyor. Birçok mektupta ABD yargı sistemine güven duyduklarını, adaletin yerini bulacağına inandıklarını yazmışlar.
18:25 - Berman: Atilla ABD'de, ailesinden uzakta kilit altında kaldığı için hayatı alt üst oldu. Atilla ülkesinde ailesi, dostları ve meslektaşları tarafından son derece sayılan biri.
18:22 - Berman, savcılığın iddialarına karşı çıkıyor: Atilla "baş mimar" değildi diyor, "verilen talimatları uyguladığını" tekrarlıyor.
18: 19 - Berman: Savunmanın doğrulayıcı iddiaları, hükümetin iddialarını çürütmek veya makul şüphe oluşturmak için açık bir şekilde yetersizdi.
18:17 - Berman: Görünüşe göre Atilla, rüşvet alan Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan'ın yönetimi altında, işini, kimi zaman isteksizce veya tereddütle de olsa yapan bir kişiydi
18:15 - Berman, "Açıkça görülüyor ki Atilla bu sistemden menfaat sağlamadı" diyor ve hükmün belirlenmesinde bunun önemli olduğuna dikkat çekiyor.
(Atilla, bu davada rüşvet almadığı belirlenen çok az kişiden biri)
18:13 - Berman, Zarrab'ın ifadesinde Zafer Çağlayan'a "ciddi miktarda" rüşvet verdiğini söylediğini hatırlatıyor.
(Zarrab, Çağlayan'a toplamda en az 45-50 milyon Euro rüşvet verdiğini, bunun dışında başkalarına da rüşvet dağıttığını söylemişti.)
18:10 - Berman, Zarrab'ın karmaşık işlemleri karışık şemalarla nasıl gösterdiğini hatırlatıyor. "Zarrab, Atilla'nın sistemde nasıl yer aldığını inandırıcı bir şekilde açıkladı" diyor, Zarrab'ın, Atilla'nın kimi zaman sisteme katılmak istemediğini bile söylediğini belirtiyor.
18:07 - Berman, davadan kısa süre önce Zarrab'ın hakkındaki tüm ithamlarda suçunu kabul ettiğini hatırlatıyor ve "Zarrab'ın ifadesinin inandırıcı olduğunu ve büyük oranda yalanlanmadığını düşünüyorum" diyor.
18:05 - Berman, emsal davalara atıfla "açıkça mantıksız" bir hüküm vermek istemediğini söylüyor. Üstü örtülü olarak müebbet hapsin mantıksız olduğunu belirtiyor.
18:02 - avcıların, Atilla'nın "sistemin beyni" olduğu iddiasını reddeden Hâkim Berman: Hakan Atilla "çarkta bir dişliydi" ve "bu anlamda işi yapmaya isteksiz olan bir dişliydi"
18:00 - Berman: Bu davada merhametli, kılavuzun dışında bir ceza gerektiğine inanıyorum.
17:45 - Berman "yalan ifade" dediği ifadeleri örneklendiriyor:
1) Atilla, OFAC'ın eski direktörü Adam Szubin'in kendisini "kenara çektiği" konuşmayı, "rutin bir görüşme" olarak lanse etti. (Berman, Atilla'nın ifadesinin aksine bunun rutin bir görüşme olmadığını söyledi. Atilla Szubin ile yaptığı özel görüşme hakkında "Hayır, böyle bir şey hatırlamıyorum. Benimle bu kişi arasında, beni kenara çekip bir konuda uyardığı özel bir konuşma olmadı" demişti)
2) Naylon gıda ticaretiyle ilgili olarak Zarrab, İran'ın paralarını aktarabilmek için kurulan bir sistemi anlatmıştı. Atilla'ya, Zarrab'la bu naylon gıda ticaretinin konuşulduğu bir toplantıya katılıp katılmadığı sorulmuştu. Atilla "Zarrab ile bu konuyu hiç görüşmedik" demişti.
3) Dubai'dan buğday alındığını gösteren sahte belgeler (Dubai'de buğday yetiştirilmiyor).
Zarrab, Atilla'nın kendisine, Halkbank'tan verilen ve İran'la ticarette kullanılan belgelerde dikkatli olmasını söylediğini anlatmıştı. (Atilla, bu iddiayı reddetmiş, Zarrab'a hiçbir zaman sahte evrak hazırlama konusunda fikir vermediğini söylemişti)
4) Atilla, "Hanımefendi, ben 47 yaşındayım ve hayatımda şimdiye kadar İran'a yönelik yaptırımların ihlalinin konuşulduğu bir toplantıya hiç katılmadım... ve hiçbir zaman Zarrab ile bu konularda bir anlaşma yapmadım" demişti.
17:42 - Berman, davadaki ifadelerde Atilla'nın anlaşmaya "taş koyduğunun" ve işbirlikçilerin yaptığı öneriye "açık olmadığının" anlatıldığı bölümlere atıf yaptı, Atilla'nın davada yeminli olduğu halde yalan ifade vererek "adaletin tecelli etmesini engellediğini" söyledi.
17: 40 - Duruşmayı başından beri takip eden ABD'li gazeteci Adam Klasfeld "Berman'ın kılavuzuna göre 97 ila 121 ay hapis cezası verilmesi gerekiyor. Berman muhtemelen bunun daha altında bir ceza verecek" değerlendirmesinde bulundu.
17:35 - Delillerin incelenmesinin ardından Berman, Atilla'ya hükmün açıklanması için gözönünde tutulan faktörler ile ilgili bilgi verdi. Bu faktörler arasında suçun ciddiyeti, başkalarının aynı suçu işlemekten caydırılması, sanığın aynı suçu tekrar işlemekten caydırılması gibi maddeler yer alıyor. Hâkim Berman bu bilgilendirmenin ardından " Bu davada, kitapta yazan mahkumiyetin değil, merhametli bir cezanın verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Hakan Atilla için müebbet hapis cezasının uygun, adil veya makul olacağı görüşünü tamamen reddediyorum" açıklamasında bulundu. Berman, Atilla'nın sistemde "önemsiz bir rol" oynadığı gerekçesiyle cezanın hafifletileceğini söyledi. Berman, savunmanın "kumpas kurma" suçlaması için cezanın hafifletilmesi talebini reddetti. Sanık veya işbirlikçileri suç sayılan eylemleri tamamlamamış olsaydı bu talep kabul edilebilirdi. Berman, Atilla'nın diğer kişilerden "ciddi olarak daha az kusurlu" olduğunu söyledi.
17:30 - Berman duruşmaya mahkeme delillerini yeniden inceleyerek başladı. İncelenen deliller arasında Hakan Atilla'nın Halkbank'ta görev yaptığı sırada görüştüğü ABD Hazine Bakanlığı Terör ve Mali İstihbarattan Sorumlu Müsteşarı David Cohen'in ifadesi de yer alıyor.
17:20 - Davanın hâkimi Richard Berman duruşmanın istisnai bir hüküm duruşması olduğunu belirterek konuşmaların Türkçe ve İngilizce olarak bire bir kayda alınmasını istedi. Söz konusu kayıtlar daha sonra internet üzerinden erişime açılacak.
Hakan Atilla'ya yöneltilen suçlamalar
Sanıklara iddianamede altı suçlama yöneltiliyor:
- ABD ve özellikle de ABD Hazine Bakanlığı'nı dolandırmak için kumpas kurma, (Üst ceza sınırı 5 yıl)
- Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası'nı (International Emergency Economic Powers Act) delmek için kumpas kurma, (Üst ceza sınırı 20 yıl)
- Bankacılık sisteminde sahtekarlık yapmak için kumpas kurma, (Üst ceza sınırı 30 yıl)
- Bankacılık sisteminde sahtekarlık yapma, (Üst ceza sınırı 30 yıl)
- Kara para aklamak için kumpas kurma.(Üst ceza sınırı 20 yıl)
- Kara para aklama
* Bu haberin canlı blog bölümünde ABD'li gazeteci Adam Klasfeld'in davaya ilişkin aktarımlarını çeviren Sebla Küçük'ün tweetlerinden yararlanılmıştır.