'Halep'te kimyasal saldırı' iddiasının ardından İdlib mutabakatı çöküyor mu?
T24 Haber Merkezi Derleme: Gonca Tokyol
Suriye yönetiminin İdlib’teki cihatçıların Halep’e kimyasal saldırı düzenlediğini duyurması ve Rusya’nın da saldırının Türkiye’nin gözetimi altındaki bölgelerden gerçekleştirildiği yönündeki açıklamasının ardından Anadolu Ajansı’nda yayınlanan “Rejim ve Rusya 'kimyasal silah senaryosu'nu uygulamaya koydu” başlıklı haber, Ankara ve Moskova arasında varılan 'İdlib mutabakatı’nın çöktüğü yorumlarına sebep oldu.
Suriye’den cumartesi günü gelen açıklamada, Halep kentinde militanların klorin gazı yüklü havan mermisi ile saldırı düzenlediği belirtilmişti. Suriye resmi haber ajansı SANA, saldırının Halep'in Halidiye Mahallesi’ni hedef aldığını kaydederken; Suriye devlet televizyonu da Halidiye mahallesi, Nil ve Zahra sokaklarına yönelik saldırı nedeniyle solunum rahatsızlığı yaşayan kişilerin hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındığı duyurmuştu.
Rusya: Türkiye'nin garantörlüğü ile gözetimi altındaki bölgeden gerçekleştirildi
Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise kimyasal gaz saldırısının İdlib'de Soçi anlaşması uyarınca oluşturulan ve Türkiye'nin garantörlüğü ile gözetimi altındaki "silahtan arındırılmış bölgeden" yapıldığı kaydedilmişti. Savunma Bakanlığı konuyla ilgili olarak Ankara ile temas kurulacağını da ifade etmişti.
Rusya’nın gündeme getirdiği görüşme bugün gerçekleşti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Rus mevkidaşı Sergey Şoygu telefonla görüştü. Milli Savunma Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan açıklamada, görüşmeye dair, “İdlib’deki son gelişmeler başta olmak üzere bölgesel güvenlik konuları değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, Soçi Mutabakatına zarar vermek maksadıyla yapıldığı değerlendirilen son zamanlardaki provokasyonların devam edebileceği ve bunlara hazır olunması gerektiği konularında görüş alışverişinde bulunulmuştur” dendi.
Rusya: Mevzileri vurduk, hedefler yok edilmeden önce Türk tarafı özel hattan uyarıldı
Öte yandan Rus güçleri ve Suriye ordusunun da saldırının gerçekleştirildiği belirtilen noktalara operasyon düzenlediği kaydedildi. Yarı resmi TASS haber ajansının haberine göre 'Hedefler yok edilmeden önce Türk tarafının özel hattan uyarıldığını' belirten Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Rus Hava-Uzay Kuvvetleri'nin Halep halkına yönelik kimyasal saldırının düzenlendiği bölgedeki mevzileri vurduğunu açıkladı.
Gün içinde Rus haber ajansı Sputnik'e konuşan Suriyeli askeri bir kaynak da hükümet güçlerinin Halep kentinin konut bölgelerine yönelik klorin gazı yüklü havan mermileri ile saldırı düzenleyen militanların mevzilerini vurduğunu, militanların ağır kayıp verdiklerini söylemişti.
TIKLAYIN - Milli Savunma Bakanı Akar, Rusya Savunma Bakanı Şoygu ile İdlib ve Soçi mutabakatını görüştü
Associated Press’e konuşan Adli Tıp Genel Direktörü Zaher Hajo, cumartesi gecesi yaralananların Halep’teki iki hastaneye kaldırıldığını; 105 kişiden 15’inin taburcu edildiğini, kritik durumdaki iki kişinin durumunun da daha iyi olduğunu söylerken; Anadolu Ajansı'nda yayınlanan bir haber ise 'İdlib mutabakatı'nın çatırdadığı yorumlarına sebep oldu.
AA: Rejim ve Rusya 'kimyasal silah senaryosu'nu uygulamaya koydu
Türkiye'nin resmi haber ajansı AA'nın "Rejim ve Rusya 'kimyasal silah senaryosu'nu uygulamaya koydu" başlıklı haberinde Rusya’nın saldırıya dair yaptığı açıklamalar yalanlandı. AA haberinde Rusya’nın açıklamasında geçen 'El Buraykat' adlı yerleşim yerinin haritalarda yer almadığına dikkat çekilirken; kaynak olarak da bölgede faaliyet göstermeye devam eden silahlı grupların yöneticileri ve siviller gösterildi.
Türkiye, Rusya, İran ve Suriye yönetiminin İdlib'i boşaltmaları konusunda mutabakata vardığı ancak nereye gönderilecekleri bir türlü belirlenemeyen gruplardan Sivil Savunma'nın başındaki isim olan Raid Salih'in yaptığı, "Kimyasal silah saldırısı için gereken teknolojiye ve kabiliyete sahip olan tek taraf Esed rejimi" yorumu da AA'nın haberinde yer aldı.
"AA, Rusya'ya doğrudan 'yalan söylüyorlar' demiş"
BirGün yazarı, akademisyen Fatih Yaşlı ise haberle ilgili olarak Twitter hesabında, "İdlib mutabakatı sarsılıyor. AA, Rusya'ya doğrudan 'yalan söylüyorlar' demiş" yorumunda bulundu.
"Akar ile Şoygu arasındaki görüşmenin zamanlamasına dikkat"
Gazeteci Hasan Sivri de Akar ile Şoygu arasındaki görüşmenin zamanlamasına dikkat çekerek şu paylaşımı yaptı:
17 Eylül'de Rusya'nın Soçi kentinde bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye'nin İdlib kentinde hükümet ile silahlı örgütlerin elindeki kesimler arasında silahtan arındırılmış bir bölge kurulmasına karar vermişti. İdlib'e yapılması planlanan olası bir operasyon ertelenirken; örgütlerin ağır silahları bırakması ve bölgeden çekilmesi öngörülmüştü. Ancak şimdiye kadar üzerinde mutabık kalınan anlaşmanın belirli bir kısmı uygulamaya gerçekleştirilebildi.