Hangi yaşta hangi spor

Spor, çocuk gelişiminin önemli bir parçası. Bu konudaki bilinç arttıkça, çocuklarını spora gönderen ailelerin sayısı da her geçen gün artıyor. Evet, çocuk spor yapmalı ama hangisini? Komşusunun çocuğu yüzmeye gidiyor diye kendi çocuğunu da yüzmeye zorlayan, gençliğinde basketbol oynadığı için koşup çocuğunu basketbol okuluna yazdıran, spora ne kadar erken başlarsa o kadar iyi deyip tenis kortlarına götüren aileler var. Oysa, spora başlamada ailenin isteğinden çok, çocukların istek ve ilgileri daha önemli. En iyisi mi siz çocuğunuza yapmaktan hoşlanıp, yaparken eğleneceği bir aktivite bulun. Önce spor yaparak kendiniz örnek olun. Çocuğunuz spor yaparken paylaşmayı öğrenir, arkadaş edinir, kendine güven kazanır. Ancak her çocuğun yarışma sporcusu olmak zorunda olmadığını da unutmayın. Marmara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Semih Yılmaz Hürriyet gazetesine yaptığı açıklamada, günümüzde çocukların hareket etmesini engelleyen alışkanlıkları ve yaşam biçimleri var, diyor. Doğru beslenmedikleri için de çocukluk çağı fiziksel aktivite etkinliklerine yöneliyorlar. Oysa, insan organizması hareket etmek için yaratılmış. Bireysel faaliyetleri sınırlayıcı alet ve cihazların ortaya çıkması, bedensel etkinliklerin çoğunun azalmasına neden oluyor. Sırf bu nedenle başgösteren birtakım hastalıklar var. Spor ve bedensel etkinlik, bu hastalıklarda tedavi edici bir araç olarak kullanılıyor. Çeşitli araştırmalar, düzenli bedensel etkinliklerin insan sağlığı üzerinde çok olumlu etkiler yarattığını kanıtlıyor. Spor yalnızca sağlıklı gelişme için değil, aynı zamanda kişilik gelişimi ve zihinsel sağlık açısından da önemli. Temel eğitim devresinde branşa özgü çalışmalar yapılmak istenirse mutlaka yaş gruplarının özelliklerine, öğretim metotlarına dikkat edilmeli. Kullanılan materyaller yine yaş grubu özelliklerine özgü olmalı. Örneğin 7 yaşındaki bir çocuğun basketbol eğitiminde mini basketbol topu ve çocuk potaları kullanılmalı. Eklemlere ve kemiklere ağırlığın bindiği sporlara erken yaşta başlamamalı, çalışmalarda travmaya neden olabilecek yüklenmelerden kaçınılmalı. Genel olarak 1 yaş refleks hareketler dönemi, 1-2 yaş ilkel hareketler dönemi, 2-7 yaş temel hareketler dönemi ve 7 yaş üstü sporla ilgili hareketler dönemi olarak kabul ediliyor. Çocuklar, tüm spor dallarında branşlaşmaya geçmeden temel eğitim denilen ve içerisinde denge, koşma, atlama, sıçrama, yakalama gibi temel beceri programların bulunduğu eğitim devresinden geçirilmeli. 2-7 yaş arasında kazanılan bu çeşit beceriler doğru biçimde uygulandığında çocuğun daha sonraki yaşam kalitesine önemli derecede olumlu etki yapıyor. Temel eğitim devresinde oyun kavramı ön plana çıkıyor. Oyun, çocuğun keyif duyarak yaptığı bedensel bir etkinlik. Temel becerileri içeren oyun formatlarının kullanıldığı çalışmalar çocuk gelişimi üzerinde önemli katkılar sağlıyor. Bazı spor branşlarında çocuk, performans sporcusu (yarışma sporcusu) olarak yetiştirilecekse temel eğitim ile beraber sürat, kuvvet, dayanıklılık, koordinasyon ve esneklik kavramlarını içeren motor becerilerin gelişimi için yaş gruplarına göre özel çalışmalar yapılıyor. Ama, önemli olan temel ve motor becerilerin hangi biçimde ve ne amaçla çalıştırıldığı. Sporun çocuğa faydaları Spor yapan çocuklar kişisel deneyimlerini, yaratıcılıklarını geliştirir ve sorumluluk duygusu kazanır. Yardımlaşma ve işbirliği yapma, arkadaşlarına ve oyun kurallarına saygı gösterme gibi sosyal davranışlar kazanarak olumlu bir benlik gelişimi sağlar. Beden ve akıl arasındaki fonksiyonel ilişkiyi kapsayan bilişsel gelişim, duygusal ve sosyal gelişimi kapsayan duyuşsal gelişim, fiziksel yapıda ve sinir -kas işlevlerindeki değişim süreçlerini kapsayan psikomotor gelişim yönünden spor yapmayan çocuklara göre daha önde olur. Ne zaman başlamalı Spor dalı başlama yaşı branşlaşma yaşı Atletizm 10-12 13-14 Basketbol 7-810-12 Boks 13-1415-16 Bisiklet 14-15 16-17 Eskrim 7-8 10-12 Artistik Cimnastik 5-6 8-10 Cimnastik (Bayan) 6-7 10-11 Cimnastik (Erkek) 6-7 12-14 Kürek 12-14 16-18 Kano 12-14 16-18 Kayak 6-710-11 Futbol 10-1211-13 Yüzme 3-7 10-12 Judo 8-1012-11 Tenis 6-8 12-14 Voleybol 11-12 14-15 Halter 11-1315-16 Güreş 13-1415-16