Hasta tutukluya dair başvuru öldüğü gün yanıtlandı

Ağır hasta tutuklu Turgay Deniz için Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na 7 Aralık 2021 tarihinde yapılan başvuruya yanıt, yaşamını yitirdiği gün verildi, ölümüne yer verilmedi.

Ağır hasta tutuklu olan ve ailelerin, acil tahliye edilmesini talep ettiği 38 isim arasında yer alan Turgay Deniz (39) 2 Şubat’ta yaşamını yitirdi. Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu tarafından Deniz’in durumu hakkında 7 Aralık 2021 tarihinde Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na yapılan başvuruya 2 Şubat’ta yanıt verildi.

Deniz’in yaşamını yitirdiği gün verilen yanıtta hastalığına ya da yargılamasına dair belge istenmeden, yönetmelik ve kanunlarla Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nun sorumluluk alanına girmediği öne sürüldü. Deniz’in yaşamını yitirdiğine dair de bir bilgi yer almadı.

"Cezaevinde kalamaz, evde ve hastanede sürekli tedavi görmesi gerekiyor demesine rağmen serbest bırakılmıyor"

Gergerlioğlu tarafından 7 Aralık 2021 tarihinde “Turgay Deniz, Tüberküloz hastası. Sol ve sağ akciğer iflas. Sol akciğer solunum yoluna 11-12 yıla yakındır idrar tüpü takılı. 1 yıldır tutuklu. Metris'ten Silivri'ye ardından Bandırma'ya sürgün edildi. Doktorlar, cezaevinde kalamaz, evde ve hastanede sürekli tedavi görmesi gerekiyor demesine rağmen serbest bırakılmıyor. Bu bağlamda, iddiaların İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından ilgililerden bilgi talep istemek suretiyle incelenmesini arz ve talep ederim” ifadeleriyle yapılan başvuru yapılmıştı.

Sorumluluk ATK'ye atıldı

Mezopotamya Ajansı'ndan Berivan Altan'ın haberine göre, bugün gönderilen yanıtta Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) yer verilerek, kuvvetli suç şüphesi kapsamında tutuklama verilebileceği belirtildi. Soruşturma ve kovuşturma aşamalarında ise savcılık ya da mahkeme tarafından re’sen tutukluluğun devamına karar verildiği, yargılananların da itiraz etme hakları bulunduğuna dair yer alan maddeler anlatıldı.  

İHİK yanıtında 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu’nda yer alan “Hapis cezasının infazı hastalık nedeni ile ertelenmesi” başlıklı 16. maddeye de yer verildi. Adli Tıp Kurumu (ATK) tarafından verilecek rapor ile uygulandığına ilişkin yönetmelik maddelerinin de açıklandığı yanıtta, “Komisyonumuza yapmış olduğunuz ve hastalık nedeniyle tutuksuz yargılanma talebini içeren dilekçenin yargı organlarının görev alanına girdiği şüphe bulunmamaktadır” denildi.

“Komisyonumuzca yargı yetkisine ilişkin hususlarda işlem tesis edilmemektedir”

Bu tespitler ışığında Anayasa’da yer alan 138’inci maddede yer alan “Hiçbir organ, makam, merci veya kişi yargı yetkisini kullanılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz” ifadelerini öne sürdü. Verilen yanıtta, “Komisyonumuzca yargı yetkisine ilişkin hususlarda işlem tesis edilmemektedir” diye belirtildi.

Yazılı gönderilen cevabın sonunda ise Anayasa’da güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerden herhangi birinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında kamu gücü tarafından ihlal edilmesi halinde tüm yargı süreçleri tüketildiği tarihten itibaren Anayasa Mahkemesi’ne (AYM)30 gün içerisinde başvurabileceği hatırlatıldı. Bunun yanı sıra iç hukuk yollarının tüketilmesiyle birlikte 6 ay içerisinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM)başvuru yapılabileceği de vurgulandı.

Ne olmuştu?

Ağır hasta tutuklu olan ve acil tahliye edilmesi talep edilen 38 isim arasında yer alan Turgay Deniz (39) 2018 yılında tutuklandı. Maltepe 1 Nolu L Tipi Cezaevi’ne konulan Deniz, İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin tüberküloz hastalığı nedeniyle sol akciğerinin işlevsiz olduğu, sağ akciğerinde ise lezyon olduğu, yaşamını tüple sürdürebileceği belirtilen rapora rağmen tahliye edilmedi.

Bir yıllık tutukluluğun ardından serbest bırakılan Deniz, Şubat 2021’de yeniden tutuklandı. Silivri Cezaevi’ne konulan Deniz, 3 ay sonra Bandırma Cezaevi’ne sevk edildi. Ailesinin başvuruları üzerine Metris Cezaevi'ne sevk edilen Deniz, bir ay önce fenalaşması üzerine ailesine haber verilmeden Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırıldı. Deniz’in sağlık durumunun kötüye gitmesiyle hakkında tahliye kararı verildi.Bir ay süren tedavinin ardından Deniz, 2 Şubat’ta yaşamını yitirdi.