Hatalı restorasyon TBMM'ye taşındı
İyi Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, Kumluca ilçesinde, hatalı restorasyon yapıldığı için 2016 yılında üzeri plastik malzemeyle kapatılan Rhodiapolis Antik Kenti'ndeki Likyalı ünlü hayırsever Opramoas adına yapılan anıtı ve yapılan restorasyonu TBMM'ye taşıdı. Subaşı, Kültür Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un yazılı cevaplandırması için soru önergesi verdi.
Kumluca ilçesine hakim bir tepede keşfedilen Rhodiapolis Antik Kenti'nde arkeolojik kazılarda Likya, Roma ve Bizans dönemlerine ait pek çok tarihi değer gün yüzüne çıkarıldı. Bu değerler arasında M.S. 2'nci yüzyılda bu kentte yaşadığı belirtilen Likyalı ünlü hayırsever Opramoas adına yapılan anıt da bulunuyor. Anıtta, Likya'nın pek çok kentine iyiliği dokunan hayırsever Opramoas'ın yaptığı yardımların anlatıldığı bir de yazıt var. 2015 yılında Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü'nün 1 milyon 445 bin TL bedelli ihalesini alan özel firmanın anıtta gerçekleştirdiği hatalı restorasyon, büyük tepki topladı. O dönem restorasyonu durdurulan anıt, iç kısmı çelik konstrüksiyon, dışı ise üzerinde fotoğrafının bulunduğu plastik kaplamayla tamamıyla kapatıldı.
Plastik kaplamayı fırtına yıktı
Yaklaşık 3 yıldır bu şekilde duran Opramoas Anıtı, şubat ayında fırtınanın, etrafındaki kutu görünümlü plastik ve çelik bariyerleri yıkmasıyla yeniden gün yüzüne çıktı. Parçalanan, anıtı kapatan plastik ve çelik konstrüksiyon, görevliler tarafından tamamen kaldırıldı. Plastik ve çelik konstrüksiyondan oluşan kaplamanın kurulması ve kaldırılması için de yaklaşık 300 bin TL harcandı.
Hatalı restorasyon
Antik kentte 2004 yılından itibaren araştırmalar yapan ve kazı çalışmalarıyla da birçok tarihi değeri gün yüzüne çıkartan Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent İplikçioğlu, talep doğrultusunda 2016 yılında Opramoas Anıtı restorasyonundaki hatalar zincirini ortaya koyan bir rapor hazırladı. Rapor üzerine restorasyon işlemi durduruldu.
Yüzde 70'i orijinal malzeme değil
Yazıtlarıyla ünlü Opramoas Anıtı'nda 38 yazıtlı bloğun yanlış yerleştirildiğini, 2 yazıtın kaybolduğunu, 1 yazıtın ise çalışmalar sırasında parçalandığını tespit eden Prof. Dr. İplikçioğlu, anıtın önünde bulunan orijinal sütunlar yerine yeni sütunlar yapıldığını ve tarihi anıtın restore edilebilmesi için uluslararası kriter olan en az yüzde 80'lik orijinal malzemeye sahip olmadığını, bu oranın yaklaşık yüzde 30 civarında olduğunu belirledi.
Konu meclise taşındı
Demirören Haber Ajansı'nın konuyu gündeme getirmesinden sonra İyi Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, haberi kaynak göstererek, restorasyonu TBMM'ye taşıdı. Hasan Subaşı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un cevaplandırması için verdiği soru önergesinde, Kumluca ilçesinde 1892 yılında keşfedilen Rhodiapolis Antik Kenti'nin 2015 yılında Kumluca Belediyesi ile Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından ortaklaşa hazırlanan proje kapsamında, tiyatro ve stoasının (sütunlu galeri) restorasyonu için ihaleye çıkıldığını, ihaleyi yaklaşık 1 milyon 445 bin lira bedelle Er-Bil İnşaat A.Ş.'nin kazandığını hatırlattı.
2016 yılında tamamlanan restorasyon çalışmasının, yapılan hatalar yüzünden tepki çektiğini belirten Subaşı, “Bugün anlaşılıyor ki, yapılan hatalar restorasyonu durdurulan anıt, iç kısmı çelik konstrüksiyon, dışı ise üzerinde fotoğrafının bulunduğu plastik kaplamayla tamamıyla kapatılmış. Geçtiğimiz günlerde fırtına sebebiyle yıkılan bu plastik kaplama, yapılan hatalı restorasyonu bir kez daha gözler önüne sermiştir" dedi.
İhale süreci, ihale bedelinin karşılanması ve restorasyonun denetlenmesi konusunda basında pek çok farklı ve çelişkili haber yer aldığını kaydeden Subaşı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un yazılı cevap vermesi için önergesinde şu sorulara verdi:
"2014 yılında yapıldığı bilinen Rhodiapolis Antik Kenti restorasyonu ihalesine hangi firmalar katılmış ve ne kadar teklif vermişlerdir? Rhodiapolis Antik Kenti restorasyonu giderleri hangi kurum tarafından karşılanmıştır? Rhodiapolis Antik Kenti restorasyonu projesini hangi kurumlar hazırlamıştır? İhaleyi kazanan şirketten, restorasyon konusundaki tecrübesi, gerekli yeterliliği ve uzmanlığı konusunda bilgi ve belge talep edilmiş midir? Hatalı restorasyon nedeniyle, ihaleyi kazanan şirkete karşı hukuki ve cezai ne gibi girişimlerde bulunulmuştur? Hatalı restorasyon nedeniyle verilen zararın tespiti yapılarak bilimsel rapor düzenlenmiş midir? Opramoas Anıtında bulunan kitabeler ne durumdadır? Hangi Kurumun envanterinde kayıt altına alınmıştır?" (DHA)