Hatip Dicle için bir ihtimal daha var

T24 - Milletvekilliği düşürülen Hatip Dicle’nin, Anayasa’nın 85’inci maddesi uyarınca Anayasa Mahkemesi’ne itirazda bulunabileceği belirtiliyor. Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) Diyarbakır'dan bağımsız milletvekili seçilen Hatip Dicle'nin vekilliğini düşürmesi gerginliğe neden oldu.

BDP’nin desteklediği bağımsız milletvekilleri TBMM’ye gitmeme kararı aldı.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, “Bir-iki gün daha bekleyelim. Bizim de söyleyeceklerimiz olabilir” demişti.

Akşam gazetesinde yer alan habere göre Haşim Kılıç'ın sözlerinin ardındaki mesaj, Anayasa'nın 85. Maddesine işaret ediyor olabilir.

Sözkonusu madde, vekilliğin düşmesine karşı Anayasa Mahkemesi'ne yedi gün içinde yapılacak iptal istemli başvuruyu içeriyor. Aynı zamanda Yüksek Mahkeme'ye yapılacak bir iptal başvurusunun 15 gün içerisinde karara bağlanmasını hükme bağlıyor. İlk bakışta 85. madde Dicle'nin durumuyla örtüşmüyor gibi görünse de aslında YSK'nın, veto kararıyla TBMM'ye eş sonuç yarattığı belirtiliyor.

CHP'nin İstanbul'dan seçilen yeni vekili ve hukukçu kurmaylarından Avukat Mahmut Tanal, Kılıç'ın sözlerini ve BDP'nin tutumunu yorumlarken, şunları söyledi:

"BDP'liler ve Hatip Dicle'nin kendisi çözümü başka yerde arayacağına anayasayı okusun. Çözüm orada duruyor. Anayasa'nın 84. ve 85. maddeleri bu konuyu işliyor. Mazbata alındığı anda vekil seçilen Dicle için yetki Meclis'indir. YSK, Meclis'in yetkisini gasp etmiştir. Bu durumda YSK'nın kararı da Meclis Genel Kurulu'nda 'vekilliğin düşmesi' ile eş sonuç doğurmuştur. Tartışma da zaten burada düğümlenmektedir. BDP'liler vakit kaybetmeden Anayasa'nın 85. maddesinde öngörüldüğü gibi 7 gün içinde mahkemeye iptal istemiyle başvurularını yapsınlar. AİHM sürecinin beklenmesine veya işletilmesine bile gerek yoktur."

Süre bu hafta doluyor

Anayasa'nın 85. maddesinde öngörülen 7 günlük sürenin ne zaman başladığı konusunda ise hukukçular, Dicle'nin avukatlarının YSK kararına itirazın reddedildiği 23 Haziran'ı işaret ediyor. Bu durumda 7 günlük süre 30 Haziran Perşembe günü sona eriyor.

'Bireysel başvuru' formülü

Haşim Kılıç'ın sözlerine ilişkin kulislerde dillendirilen ikinci senaryo ise vekilliği düşürülen Hatip Dicle ile milletvekili seçildikleri halde tutukluluk durumu devam eden “Ergenekon” sanıklarının “Hak ihlaline uğradıkları” iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yollarının açılabileceği yönünde.

12 Eylül referandumuyla kabul edilen anayasa değişikliği, hak ihlallerinde Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvurunun yolunu açmıştı. Ancak bu yol 2012 yılının eylül ayından önce kullanılamayacak.

Tek istisna bireysel başvuru için Anayasa Mahkemesi Kuruluş Kanunu'nda belirtilen 23 Eylül 2012 tarihinin öne çekilmesi. Bunun için de Meclis'in yasa değişikliğine gitmesi gerekiyor.

Bu formül işletilirse Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru tarihi öne çekilecek, böylece Dicle ile vekil seçilen diğer tutuklu sanıkların hak ihlaline uğradıkları iddiasıyla bireysel başvuru hakkı doğacak.

Anayasa'da vekillik

84. MADDE: (5. milletvekilliğinin düşmesi?)

- İstifa eden vekilin milletvekilliğinin düşmesi, istifanın geçerli olduğu TBMM Başkanlık Divanı'nca tespit edildikten sonra, Genel Kurul tarafından kararlaştırılır.

- Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, kesin mahkeme kararının Genel Kurul'a bildirilmesiyle olur.

- 82. maddeye göre vekillikle bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmekte ısrar eden vekilliğin düşmesine, yetkili komisyonun raporu üzerine Genel Kurul gizli oyla karar verir.

- Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içerisinde beş birleşim günü katılmayan milletvekilinin vekilliğinin düşmesine, durumun Başkanlık Divanı'nca tespit edilmesi üzerine, Genel Kurul'da salt çoğunluğun oyuyla karar verilebilir.

85. madde: (6. İptal istemi)

Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya vekilliğinin düşmesine 84. maddenin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarına göre karar verilmiş olması hallerinde, Meclis Genel Kurulu kararının alındığı tarihten başlayarak yedi gün içerisinde ilgili milletvekili veya bir diğer milletvekili, kararın anayasaya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir. Mahkeme, iptal istemini 15 gün içerisinde kesin karara bağlar.