'Hayata Dönüş'e katılan komandoların isimleri 13 yıl sonra belli oldu

Bayrampaşa Cezaevi'nde 'Hayata Dönüş' operasyonuna katılan komando listesi 13 yıl sonra gün yüzüne çıktı. Jandarma Genel Komutanlığı, sonunda listeyi savcılığa yolladı. Aynı komandolar Ümraniye Cezaevi'ndeki operasyona da katılmış

‘Hayata Dönüş Operasyonu’ kapsamında Bayrampaşa Cezaevi’nde 12 tutuklunun öldürülmesine ilişkin soruşturmada, operasyona katılan Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı’nda (JKÖAK) görevli dokuzu emekli 252 subay ve askerin listesi, 13 yıl sonra gün yüzüne çıktı.

Bugüne kadar, operasyonlara katılanlara ilişkin elinde bilgi ve belge bulunmadığı yönünde mahkemeye isim listesini göndermeyen Jandarma Genel Komutanlığı, sonunda listeyi savcılığa yolladı.

Bayrampaşa Davası avukatlarından Güçlü Sevimli, müdahalede bulunan asıl birliğin bu isimlerden oluştuğunu, faillere nihayet ulaşıldığını ve artık en kısa zamanda dava açılması gerektiğini belirtti. Sevimli ayrıca, aynı timin Bayrampaşa’dan sonra gün içerisinde Ümraniye Cezaevi’ndeki operasyona da katıldığını kaydetti.

İsmail Saymaz’ın Radikal’deki haberine göre, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nda yürütülmekte olan Bayrampaşa soruşturma kapsamında 13 yıldır Jandarma Genel Komutanlığı’ndan istenen fakat ısrarla yargıdan kaçırılan JKÖAK listesi, geçen mart ayında dosyaya girdi. Listede, albay, yüzbaşı ve teğmen rütbesinde subaylar, başçavuş ve çavuş rütbesinde asteğmenlerden oluşan 252 askerin adı yer alıyor. Bu isimlerden dokuzunun TSK’dan ayrıldığı ifade ediliyor.

Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şube Yönetim Kurulu üyesi Güçlü Sevimli, listede isimleri yer alan askerlerin Bayrampaşa’daki operasyona bizzat katılanlar olduğunu belirterek, “Bayrampaşa ve Ümraniye cezaevlerinde asıl müdahaleyi yapan birlikler bunlardır. Jandarma Genel Komutanlğı bugüne kadar ısrarla ‘Elimizde bilgi ve belge yoktur, isimlere ulaşamadık’ demekteydi. Operasyonun olduğu ve soruşturmanın açıldığı günden beri, 13 yıldır bu isimlere ulaşamıyorduk. Bizim kanaatimiz odur ki, gerçek sorumlular bunlardır. Bu kişilere bir an önce dava açılması gerekiyor” dedi.

Erlere dava açılmıştı

Cezaevlerinde F Tipi’ne geçiş için 19 Aralık 2000’de 20 ayrı cezaevinde eşzamanlı biçimde Hayata Dönüş Operasyonu yapılmıştı. Ve Bayrampaşa Cezaevi’ndeki müdahalede 12 tutuklu ve hükümlü öldürülmüş, 55’i yaralanmıştı. Operasyon sonrasında başlatılan soruşturma, jandarmanın isim bildirmeme, bilgi ve döküman paylaşmama gibi engellemeleri nedeniyle 10 yıl sürmüştü. Bu nedenle hiçbir rütbeliye ve ölümlerin gerçekleştiği C Koğuşu’na giren Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı ve Halkalı Komando Taburu’na dava açılamazken; fatura, tali görevdeki Elazığ Komando Taburu’nda görevli 39 ere kesilmişti. JKÖAK yetkililerinin isimlerinin gönderildiği soruşturma dosyası ise ayrılmıştı.

Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 23 Kasım 2010’da ilk duruşması görülen davada sanık erler kendilerinin Bayrampaşa’da değil, Ümraniye Cezaevi’ndeki operasyonda görevli olduklarını iddia etmişti. İlk duruşmada mahkeme; Genelkurmay, Jandarma Genel Komutanlığı, İstanbul İl ve Bölge Jandarma komutanlıklarından operasyonun planını ve kamera kayıtlarını istedi. Jandarma Genel Komutanlığı, “Arşivimizde bulunmuyor” diye yanıt verince istek tekrarlandı. Bunun üzerine İl Jandarma Komutanlığı, 21 Mart 2011’de, birdenbire planı ‘bulup’ mahkemeye yolladı. Yazıda, “Arşivin yeniden tasnifi ile incelenmesi sonucunda ‘Bayrampaşa Cezaevi Özel Müdahale Planı’na rastlanmış olup arşivlenmesi gereken yer dışında olduğu görülmüştür” denildi. Savcı Ali İhsan Demirel, soruşturma sürecinde, 8 Mart ve 29 Mayıs 2002’de bu planı ısrarla istemişti. Jandarmadan gönderilen yanıtta planın varlığına değinilmiş, plana göre nasıl hareket edildiği üstünkörü anlatılmış, hangi askeri birimlerin operasyona katıldığı ve kimlerce koordine edildiği belirtilmiş, fakat plan gönderilmemişti. İki yıl önce dosyaya, operasyonun ‘Tufan’ adlı planı girmişti.