HDP: Şirvan'daki maden faciasında deliller toplanmadı; zemin hareketini algılayan sistem kapalı mıydı?
HDP, Siirt Şirvan’da 16 işçinin toprak altında kaldığı maden faciasına ilişkin ön rapor hazırladı. Delillerin toplanmadığı, bazı delillerin kaybolduğu ifade edilen raporda, zemin hareketlerini algılayan sistemin ya olay sırasında iptal edildiği ya da verilerin dikkate alınmadığı belirtildi. Raporda, "Avukatların ve gözlemcilerin beyanına göre eksik soruşturma yürütüldüğüne dair kaygılar ciddi boyuttadır. Verilen beyanlar, savcılığın arama kurtarma faaliyeti devam ederken orada olmadığı ve delilleri toplamadığını, kaybolan delilleri kayıt altına almadığını gösteriyor" denilerek delillerin karartılma şüphesi dile getirildi.
HDP'nin Şirvan'daki maden faciasına ilişkin ön raporu
Sistem kapatıldı mı?
Bir diğer iddia da zemin hareketlerini algılayan sisteme ilişkin. Rapora göre, zemin hareketlerine yönelik olarak, 6 dakikalık periyotlarla algılama yaptığı belirtilen sistem, olay sırasında ya iptal edilmiş ya da sistemden gelen uyarılar dikkate alınmamış. Patronun sorumluluğuna dikkat çekilen raporda, "Her iki durumda da, üretimin devamı için işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarının dikkate alınmadığı, bir anlamda ‘çalışanların can güvenliğine mal olsa da olur’ şeklinde yaklaşıldığı açığa çıkmaktadır” denildi.
Madende toplam 1080 civarı işçi çalışırken; 480 işçinin Ciner’de, kalanların ise 4 taşeron şirkette çalıştırıldığı belirtilen raporda, işçilerin 12 saat 2 vardiya şeklinde çalıştırıldığı kaydedildi.
"Şev kayması yağışa bağlı değil"
‘Şev kaymasının, aşırı yağışa bağlı olarak meydana geldiği yönünde bir emare tespit edilmemiştir’ denen raporda, benzer bir şev kaymasının, 2016 yılı Temmuz ayında da meydana geldiği hatırlatıldı. "Söz konusu şev kaymasının meydana gelmesindeki asli unsurun; kademe yüksekliklerinin, yasal sınırların üzerinde olacak şekilde, zemin özellikleri dikkate alınmaksızın oluşturulmasıdır" denen raporda, Maden İşleri Genel Müdürlüğü görevlilerinin inceleme yaptığı, Çalışma Bakanlığı müfettişlerinin ise son dönemde denetim için sahaya gelmediği belirtildi.
"Enerji Bakanı da sorumlu"
Asıl işverenin, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında yapması gereken çalışmaları hayata geçirmediği belirtilen raporda, şu ifadelere yer verildi: "İş Kanunu, asıl işlerin alt işverenlere verilmesini yasaklamış olmakla birlikte; bu ocakta, yasaya uyulmamakta, asıl işlerde alt işveren işçileri muvazaalı olarak çalıştırılmaktadır. Nitekim, olay sırasında toprak altında kalan işçiler de muvazaalı olarak ‘Antlar İnşaat’ unvanlı firma bünyesinde gösterilmiştir. Bu durumun Çalışma Bakanlığı’nda değerlendirilmediği, bu yönde herhangi bir yaptırım uygulanmadığı görülmektedir. Maden sahasında yapılan üretimin, gerek uygulama ve gerekse de projeye uygunluk yönünden sorunlar içerdiği anlaşılmaktadır. MİGEM yetkililerince, bu durumun göz ardı edildiği açığa çıkmaktadır. Madenlerde, projelerine uygun bir şekilde üretim yapılması için, MİGEM tarafından gerekli incelemeler yapılmalıdır. Bu yönde görevlerini yerine getirmemiş olan ‘Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı’ başta gelmek üzere, bakanlık yetkilileri ile ilgili denetçiler sorumlu bulunmaktadır.”