Her 6 saniyede 1 kişi diyabetten hayatını kaybediyor
İSTANBUL, (DHA) - DİYABETİN önlenebilir bir hastalık olduğunu söyleyen İstanbul Kent Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Gizem Köse, \"Dünya genelinde her 6 saniyede 1 kişi diyabet nedeniyle hayatını kaybediyor. Burada farkındalık ve beslenme şekline dikkat etmek çok önemli\" dedi.
Diyabet hastalığının kandaki şekerin aşırı derecede yükselmesi ve kan şekerini düşüren hormonların yetersiz gelmesiyle ortaya çıktığını belirten İstanbul Kent Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Gizem Köse, \"Uluslararası Diyabet Federasyonu verilerine göre, 2015’te 415 milyon birey, yani 11 yetişkinden 1’i diyabetlidir. 2040 yılında bu sayının 642 milyona ulaşabileceği tahmin edilmektedir\" diye konuştu.
HER 6 SANİYEDE 1 KİŞİ DİYABETTEN HAYATINI KAYBEDİYOR
Diyabetin tedavi edilmediği takdirde kalp krizi, inme, körlük, böbrek yetmezliği ve ayak ampütasyonu gibi yıkıcı sonuçlar doğurabildiğine dikkat çeken Dr. Köse, \"Dünya genelinde her 6 saniyede 1 kişi diyabet nedeniyle hayatını kaybediyor. Bunun en büyük sebebi kişilerin diyabet olduğunun farkında olunmaması veya tanı konulmasına rağmen sağlıklı ve diyete uygun beslenilmemesidir\" dedi.
NEDEN 14 KASIM’DA KUTLANIR?
Kutlamaların genellikle diyabet hastalığına farkındalık yaratma ve diyabeti önleme politikalarının geliştirilmesi amacıyla yapıldığını söyleyen Dr. Köse, \"1921 yılında Sir Frederick Grant Banting ve ekip arkadaşların insülin hormonunu ayırıp saflaştırmaya başlamışlardır. Ardından diyabetin tedavi sürecinin (yani insülin enjeksiyonunun) yolu açılmış ve Banting ile ekip arkadaşı John James Richard Macleod’a 1923 yılında Nobel Tıp Ödülü verilmiştir. F.G. Banting’in doğum günü olan 14 Kasım tarihinin \'Dünya Diyabet Günü\' olarak belirlenmesi kararlaştırılmış ve her sene bu tarihte kutlanmaya başlanmıştır\" ifadelerini kullandı.
DİYABETTEN KORUNMA VE BESLENME
Son yıllarda obezitenin de artmasıyla beraber, kiloya bağlı gelişen diyabet sıklığının da arttığını belirten Dr. Köse, \"Bu yüzden diyabetten korunmak için öncelikle vücut ağırlığının normal aralıklarda olması gerekir. Her bir birey için hesaplanabilecek beden kütle indeksi (BKİ) değeri ile normal vücut ağırlığı aralığı belirlenebilir. Ağırlık yönetiminin dışında şekerden ve şeker şurubu (glikoz, fruktoz şurubu vb) içeren gıdalardan uzak durulmalıdır. Ben nereden bileceğim diyorsanız, hangi besinin ne içerdiğini etiketindeki ‘içindekiler’ bölümünden inceleyebilirsiniz\" dedi.
KIŞ AYLARINDA DİYABET RİSKİ ARTAR
Özellikle kış aylarında beslenme şekline dikkat etmek gerektiğinin altını çizen Dr. Köse, \"Kış aylarında diyabet riski artar çünkü yaz aylarına göre daha az enerji harcarız ve beslenme şeklimiz soğuğa direnç geliştirmek için karbonhidrat ağırlıklı olmaya başlar. Öncelikle enerji harcamasına bakarsak günde 20 dakikalık bir yürüyüş bile sizi diyabetten korumada bir adım öne taşır. Beslenme tarzına gelirsek, şerbetli tatlılardan uzak durulmalıdır. Şerbetli tatlılar yerine hurma, cennet meyvesi, kuru kayısı gibi alternatifler yanında ceviz, badem ile beraber tüketilebilir. Başta kulağa inandırıcı gelmeyebilir ama bir süre şerbetten uzak kalıp, bu besinlere alışınca hem diyabetten korunursunuz hem de daha enerjik hissedersiniz. Çünkü kuru meyveler yanında kuruyemişle beraber kan şekerini yavaş yükseltir\" diye konuştu.
\"HER GÜN 3 ANA 2-3 ARA ÖĞÜN YAPMALISINIZ\"
Besin tüketiminin olabildiğince evde yapılması gerektiğini söyleyen Dr. Köse, \"Her gün 3 ana 2-3 ara öğün yapmalısınız. Dışarıda yemeklere ne kadar yağ ve şeker eklendiğini bilemiyoruz. Hem maddi hem fiziki kazanç sağlamak için özellikle tatlı şeyleri evde yapmanızda fayda var. Bir tatlı örneği verirsek, elmayı çatalla delerek hafif yumuşayana kadar pişirin, ılıyınca ikiye bölün ve tarçınla beraber tüketin. Ya da 4 hurmayı ezin, kırılmış 10 fındıkla beraber karıştırın ve küçük toplar yapın. Kısacası evde beslenin\" ifadelerini kullandı.
\"DİYABET ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR\"
Su tüketimine dikkat çeken Dr. Köse, \"Bütün dolaşım sistemini dengeleyen, besinlerin sindirimine yardımcı olan suyu unutmayın. Kaç kiloysanız o sayıyı 30 ile çarpın ve ne kadar su tüketmeniz gerektiğini bulun. Güne dağıtarak tüketmeye çalışın. Yemeklerden önce su tüketmek besinlerin sindirimine de yardımcı olur. Ve en önemlisi çok sık acıkma, çok sık idrara çıkma, görme bulanıklığı gibi sorunlarınız var ise hatta olmasa bile yıllık kontrollerinizi yaptırın. Unutmayın, diyabet önlenebilir bir hastalıktır. Tanı konulsa bile geri dönüşü olabilir, mucizevi bir besin yoktur ancak bireye özel beslenme programı ile yaşam kalitesini etkilemeden sürdürülebilir\" dedi.