Her okuduğunuza inanmayın; Türkiye yalan haberler direnci en düşük ülkelerden

Avrupa ülkelerinin 'sahte habere' olan direncini ölçen ikinci medya okur yazarlığı endeksi yayınlandı. Açık Toplum Enstitüsü (Open Society Institute) tarafından yayınlanan raporda Türkiye, sahte haberlere Makedonya'dan sonra 'en az dirençli' ülke konumundan yer aldı.

Enstitünün raporunda 35 Avrupa ülkesindeki eğitim, medya özgürlüğü ve kamu güveni alanları incelendi. Raporda Balkan ülkelerinin, 'dedikodu' 'işletme' 'doğrudan yalan söyleme' 'dezenformasyon' gibi sahte haberlerin kolaylıkla yayıldığı ülkeler olarak öne çıkıyor.

Buna karşın Hollanda, İsveç ve Estonya 'gerçek üstü' olarak adlandırılan sahte haberlere en dirençli ülkeler. Dirençli ülkelerde 'alternatif gerçekler' denilen dolaşımdaki sahte haberlerin algı oluşturması ve kamuoyu nezdinde etkili olması ihtimali daha düşük.

Euronews'ta yer alan habere göre, Türkiye eğitim kalitesi, medya özgürlüğü ve kamu güveni alanlarında Makedonya ile birlikte 35 ülke arasında sonuncu oldu.

Makedonya medya okur yazarlığı alanında 352, kamu güvenliği alanında ise 10 üzerinden 3.7 puanla sonuncu oldu.

Türkiye ise medya okur yazarlığı ve kamu güvenliği alanında sondan ikinci olurken, medya özgürlüğü konusunda 0 puanla sonuncu oldu.

Medya özgürlüğü alanındaki ölçümler Freedom House ile Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün raporlarına dayanıyor.

Gazetecilerin mesleklerinden ötürü tutuklanması, hükumetin televizyon kanalları açması ve iktidar yanlısı denetleyici kurumların kurulması medya özgürlüğünün olumsuz yönleri olarak sıralanıyor.

Türkiye'nin medya özgürlüğü alanında sıfır puanla en son sırada yer almasında 2016 yılında yaşanan başarısız darbe girişimi sonrası Ankara'nın çok sayıda medya kurumunun kapatması, gazetecilerin tutuklanması ve telekomünikasyon imkanlarının kısıtlanması gibi adımların etkili olduğu belirtiliyor.

Medya okur yazarlığı konusunda en üst sırada ise 100 üzerinden 76 puan alan Finlandiya bulunuyor. Güçlü devlet eğitimi ile eleştirel eğitim yeteneği sayesinde sahte haberler Finlandiya'da etki alanı bulamıyor.

Raporda bir ülkenin sahte haberlere karşı direncinin o ülkenin eğitim kalitesiyle doğrudan bağlantılı olduğuna dikkat çekiliyor. Eğitim seviyesi yüksek kesimlerin radyo, televizyon ve internet gibi haber alma kaynaklarının farklı olduğu ortaya çıkıyor.