HES mücadelesine idareden destek geldi

T24 - Çevrecilerin HES mücadelesine idareden destek geldi. Ordu'da hafriyatı dereye döken HES'in faaliyeti durduruldu. Bu karar bir ilk.

Ordu Fatsa’nın susamuru ve kış nergisiyle tescilli vadisi Bolaman’da yapımı devam eden hidroelektrik santralın (HES) faaliyetleri Ordu İl ve Çevre Orman Müdürlüğü’nce ‘çıkarılan hafriyatı dere yataklarına boşalttıkları’ gerekçesiyle durduruldu. İdarenin ilk kez bir HES’in faaliyetini durdurduğunu söyleyen çevreciler, kararın örnek olmasını istiyor.

Bolaman Vadisi’ndeki Atilla 1 ve Atilla 2 HES projeleri hakkında Derecikalan Mahallesi Muhtarı İmdat Şahin, Avcılık ve Atıcılık Derneği’nden Osman Güvenalp ve bölge sakinlerinden Birol Tutkan Ordu Valiliği’nin ‘ÇED gerekli değildir’ kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açtı. Köylüler aynı zamanda HES projesi sahibi şirketin çıkardığı hafriyatı dere yatağına boşalttığı için Ordu Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne şikâyette bulundu.

Çevre ve Orman Bakanlığı’na bağlı olan müdürlük bu talep üzerine inceleme yaptı ve mevzuatın öngördüğü yaptırımlardan biri olan ‘şirketin faaliyetlerinin durdurulmasına’ karar verdi. 26 Nisan 2011’de verilen bu kararla aynı tarihte Ordu İdare Mahkemesi de, işletmenin devam eden faaliyetlerinin yürütmesini durdurdu.

Davacı tarafların avukatı Alp Tekin Ocak, “Ordu’da ilk kez kapatma kararı verildi. Daha önce en fazla para cezaları veriliyordu. Milyon liralık yatırımlar için kesilen bu cezalar çerez gibi kalıyordu” derken, Derelerin Kardeşliği Platformu’ndan Mevlüt Gürkan, “Mahkeme, doğacak zararın giderilmesinin mümkün olmadığını belirtti. Türkiye’de örneği olmayan bir kararı da İl ve Çevre Orman Müdürlüğü verdi. İnşallah bundan sonraki idare ve mahkemeler bu kararları örnek alır. Bizim için büyük bir kazanç” dedi. Ordu Temiz Enerji Platformu’ndan Coşkun Türkeli de, “Ordu’da 71 HES projesinden 5 - 6 tanesi mahkeme kararıyla durduruldu. İnsanları bilgilendirdik, köylüler savunuyor vadisini” diye konuştu.

Para cezası caydırmıyordu

ÇED Yönetmeliği gereğince taahhütlerine uymayan, hukuka aykırı faaliyetlerde bulunan işletmeler hakkında idare, (Bakanlığın illerdeki temsilcisi olan İl Çevre ve Orman Müdürlüğü) yaptırım uygulayabiliyor. Hukuk ihlali devam ederse ‘para cezası’ ve ‘faaliyetlerin durdurulmasına’ karar verebiliyor.Şimdiye kadar bu iki yaptırımdan sadece ‘para kesme’ cezası uygulanmıştı. Ancak caydırıcı olmadığı için eleştiriliyordu.

Susamurları ve kış nergislerinin doğal alanı

Fatsa’da bulunan Bolaman Vadisi flora ve fauna açısından oldukça zengin. Avrupa Kırmızı Listesi’nde (European Red List) yer alan ve koruma altında bulunan ‘Lutra Lutra’ların (SuSamurları) doğal yaşam alanlarından biri de Bolaman Vadisi.

Bolaman Vadisi yörede Tavuk Çiçeği olarak bilinen Sternbergia Fischeriana (Kış Nergisi) endemik türünün varlığı açısından da son derece önemli. Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştiği bilinen bir tür olan Kış Nergisi, Türkiye’deki Soğanlı Bitkiler Yönetmeliği ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası CITES Sözleşmesi (Nesli Tehlikede Bulunan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) kapsamında koruma ve kontrol altında bulunuyor.Doğa Derneği: HES'ler afetten beterDoğa Derneği'nden yapılan açıklamada, HES ve baraj inşaatlarında 2006'dan bu yana 65 kişinin öldüğüne 108 kişinin yaralandığına dikkat çekildi.HES projelerine karşı açılan davaların yüzde 99’unun kazanıldığına dikkat çeken Doğa Derneği Genel Müdürü Engin Yılmaz, “Rant uğruna hukuk tanımadan hayata geçirilmek istenen bu projeler, o bölgede yaşayan halkın yaşamına verilecek geri dönülemez zararı da görmezden geliyor.  Bu zihniyet, HES inşaatlarında çalışan insanların yaşamlarını da hiçe saymakta ve kazanacakları karın hesabı ile koruyucu önlemleri almaktan geri durmaktadır” dedi.Kazanılan davalara karşı mevzuatta yapılan değişiklikler ve Meclis gündemine getirilmek istenen sözde Tabiatı ve Biyoçeşitliliği Koruma Kanunu taslağı ile HES’lerin önünün tamamen açılmak istendiğine dikkat çeken Engin Yılmaz, “KARDEMİR’de HES tünelinde mahsur kalan arkadaşlarını kurtarmak isteyen işçilerin tepkileri ve jandarma ekiplerinin bu işçilere yönelik müdahalesi HES projelerinin arkasındaki zihniyetin gerçek yüzünü bir kez daha göstermiştir” diye konuştu.