Hidrobiyolog Levent Artüz uyardı: Marmara Denizi vahim durumda, iş müsilajı aşmış durumda; canlı çeşitliliği 'yok' kelimesi ile anlatılabilir

Haber-Fotoğraf: Yakup ÖNAL

Sevinç ve Erdal İnönü Vakfı bünyesinde yürütülen MAREM (Marmara İzleme Projesi) kapsamında 6 Ocak 2021 tarihinden bugüne, Marmara Denizi genelinde toplam 200 istasyon ve 450 farklı noktada sürdürülen deniz çalışmalarının "Kütlesel Müsilaj Oluşumunun Durumu ve Marmara Denizi Ekosisteminde Bıraktığı Etkiler" isimli alt başlıklı deniz çalışma ayağı sonuçlandı.Proje lideri Hidrobiyolog Levent Artüz, 10 gün süren çalışma ilgili T24’e yaptığı açıklamada, "İlk ölçüm ve gözlemlere göre iş müsilaj sorununu çok ama çok aşmış durumda. Çalışmalar sırasında çok vahim ve çarpıcı sonuçlar elde ettik." dedi.

28 Ağustos 2021 tarihinde Tekirdağ/Mürefte limanından başlayan çalışmaya farklı disiplinlerden Kimyasal-Fiziksel- Biyolojik Oşinografi, Kimya, Ağırmetal, Mikrobiyoloji, İhtiyoloji (balık bilimi) ve Hidrobiyoloji Konularında Müsilajın etkileri üzerine bir çalışma başlatıldı ve çalışma yine Mürefte limanında 4 Eylül tarihinde sonlandı.Çalışma hakkında konuşan Marmara Denizi’nin Değişen Oşinografik Şartlarının İzlenmesi Projesi’nin Lideri Hidrobiyolog M. Levent Artüz, yaptığı açıklamada, "Müsilajın deniz ortamı içersinde çok farklı safhaları var, kamuoyu su üzerinde örtü halindeki safhası ile ilgilense de müsilaj hacminden büyük miktarlarda kaybetmeden farklı safhalar şeklinde bütün Marmara Denizi’nde halen mevcut. Yani müsilaj olduğu gibi Marmara Denizi’nde duruyor ama şekli farklı.

Hidrobiyolog M. Levent Artüz

Doğal olarak ufak bir kısmı bakteriolojik olarak ayrışmaya başlamış durumda, bu ayrışmanın hızlanması için ortamda yeterli çözünmüş oksijen gerekli, ancak bu mevcut değil. Bir de bu kütleyi parçalayacak mikroorganizmaların nasıl bir sorun oluşturacağı da ayrı bir konu. Çalışmalar sırasında çok vahim ve çarpıcı sonuçlar elde ettik. Birkaç gün bu sonuçlardaki yanılma payımızı test etmek için harcayacağız, durum o kadar vahim ki yanılmış olmamızı umuyorum.İlk ölçüm ve gözlemlere göre iş müsilaj sorununu çok ama çok aşmış durumda. ‘Bu seneki manzarayı arayacağız, bundan sonraki felaket bunu (müsilajı) arattıracak nitelikte olacak’ demiştim, sanırım o duruma geldik. Şimdilik bunları söyleyebilirim, analizler sonuçlandığında geniş kapsamlı olarak durumu kamuoyuna duyuracağız."

"Canlı çeşitliliği 'yok' kelimesi ile anlatılabilir"

2013 yılında Ergene Deşarjı ile ilgili yaptıkları uyarıların çıktığını belirten Artüz, vahim unsurlardan birinin de Ergene Deşarjı olduğuna işaret ederek, "Marmara Denizi büyük bir bölümü ile gri renge bulandı, suda çözünmüş oksijen seviyeleri deşarj etki alanı içinde dibe vurmuş durumda. Canlı çeşitliliği ise ancak “yok” kelimesi ile anlatılabilir. Marmara’yı bu hale soktuk ancak Ergene deşarjı ile çok kısa bir süre sonra Karadeniz’i kaybedeceğiz, Kuzey Ege Denizi’ni çok ama çok büyük bir risk altına sokacağız. Ergene deşarjı durdurulup rezerve edilmeli. Ergene suyu arıtılarak tarımsal sulamada kullanılmalıdır” dedi.Yapılan çalışmalar sırasında 1273 metre derinlikten numune aldıklarını ifade eden Artüz, “Geçtiğimiz yaptığımız çalışmalara göre türlerin % 60’ını bu sene bulamadık. Balıkçılık sektörü açısından daha zor günler geliyor. Avlanma yasağı 1 Eylül’de kalktı. Marmara Denizinde avlanan balık çeşitleri ve türlerine bakıldığında bu görülecektir. Herhangi bir balıkçı ile konuşulduğunda da bilimsel açıklamaya gerek duyulmadan geldiğimiz durum görünecektir." ifadelerini kullandı.

Eylem Planı var, eylem yok!

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından açıklanan 21 maddelik eylem planını olumlu bulduğunu belirten Artüz, "Ortada plan var ama eylem yok. Geçen sürede ne yapıldı diye sorsak; kanun, tüzük, yönetmelik adına plan var ama eylem yok diyeceğiz. Marmara Denizini plan değil, denizi kurtaracak eylem kurtarır." dedi.Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi tarafından desteklenen çalışmaya bilimsel ekip olarak MAREM Proje Lideri Hidrobiyolog M. Levent Artüz, MAREM Proje Koordinatörü Elek. Müh O. Bülent Artüz ve Dr. Öğr. Üyesi Aydın Dönmez, Prof. Dr. Bahattin Yalçın, Prof. Dr. Dumrul Gülen, Prof. Dr. Celal Kurtuluş Buruk, Dr. Mustafa Zengin, Dr. Mine Aydın Kurç, Dr. Mehmet Burak Aksu, Arş. Gör. Furkan Meletli, Arş. Gör. Mücahit Özdemir, Kimya Yük. Müh. Hakan Serbest, Kimyager Nihal Kuzu, Su Ürünleri Müh. Gülbüke Yağcı, Mehmet Mücahit Güncü, Su Ürünleri Yük. Müh. Oğuz Olgaç Erişti ve kameraman Fatih Dedeoğlu katıldılar.

Gemi mürettebatı olarak; Kaptan Ali Aktay, 2.Kaptan Kemal Karanfil, 3.Kaptan Erdoğan Denizli, Vinç operatörü Gökhan Ballı ve aşçı Hasan Dingil katıldı.