Hindistan'ın Mars'ta ne işi var?
Hindistan dün Mars'a fırlattığı uzay aracı ile Mars'a insansız uydu gönderen ilk Güney Asya ülkesi oldu. Her şey yolunda gider ve uydu Kızıl Gezegen'in yörüngesine girerse, Hindistan Uzay Kurumu ABD, Rusya ve Avrupa'dan sonra başarılı bir Mars görevine imza atan dördüncü kuruluş olacak.
10 ay sürecek ve 200 milyon kilometreden fazla yol kat edecek Hindistan'ın 1,350 kilo ağırlığındaki robot uydusuna beş farklı unsur yer alıyor.
Bunlar arasında, muhtemel yaşam işareti olan metan ya da bataklık gazı bulmak için bir sensör, resim çekmek için renkli bir fotoğraf makinesi ve Mars yüzeyiyle, gezegenin maden zenginliğini haritalayacak bir görüntüleme cihazı.Uydu ayrıca Mars'ın ince atmosferini de analiz edecek.
Hindistan Uzay Araştırma Kurumu'nun ISRO Başkanı K. Radhakrishnan Chandrayaan insansız uzay aracının 2008'de başarıyla Ay'a yollanması ve Ay'da su bulunduğuna dair ilk kesin kanıtların getirilmesinden sonra, Mars misyonunun 'doğal bir gelişme' olduğunu söylüyor.
Bangalore merkezli ISRO'da 500'den fazla bilim insanı geçen yıl Ağustos'ta Başbakan Manmohan Singh'in duyurduğu, 73 milyon dolara mal olan proje için aralıksız çalıştı.
Projenin başındaki Subbiah Arunan 15 aydır hiç izin yapmadığını, ISRO'nun Bangalore'daki merkezinde yattığını, evine sadece günde 'bir yada iki saat gidebildiğini' söylüyor.
BBC Türkçe'den bilim yazarı Pallava Bagla, bu uzay misyonunun Hindistan ve dünya için ne anlama geldiğini yazdı.
'Uzay yarışı'
Peki Hindistan'ın Mars Misyonu Asya'daki bir uzay yarışının başlangıcı mı?
Hindistan Mars Misyonunu Mars'a ulaşma mücadelesinde bölgesel rakibi Çin'i yenme fırsatı olarak görüyor. Özellikle de Rusya'nın fırlattığı ilk Çin Mars Uydusu'nun Kasım 2011'de başarısız olmasında sonra.
Japonya'nın benzer bir girişimi de 1998'de başarısız olmuştu. Çin şimdiye dek uzay yarışındaki tüm diğer kulvarlarda Hindistan'ı geçti. Hindistan'ınkilere kıyasla dört kat daha fazla yük taşıyabilen roketleri var. 2003'te de ilk başarılı insanlı uzay görevini gerçekleştirdiler ki Hindistan böyle bir programa henüz başlayamadı bile. Çin Ay'ya ilk uzay aracını da 2007'de, Hindistan'dan bir yıl önce göndermişti.
Yani Mars görevi başarılı olursa, Hindistan'ın gurur duyacak bireyleri olacak. ISRO Uydu Merkezi'nin Müdürü SK Shivakumar, 'Ulusal gurur önemli. Mars görevi başarılı olursa bu Hindistan için büyük bir moral kaynağı olacak. Bir uzay yarışında değiliz' diyor.
Uzay yarışında riskler de büyük olabiliyor. 1960'tan bu yana Mars'a 40 kadar araç gönderildi. Yarısından fazlası sonuca ulaşamadı. Mars Express dışındaki hiçbir araç da ilk denemede Mars'a kadar gidemedi.
Hindistan Mars görevinin son 50 yıllık gezegenler arası keşif görevleri arasındaki en ucuza mal edileni olduğunu söylese de, görevin bilimsel değerini eleştirenler var.
'Standartın altında'
Delhi Bilim Forumu adlı düşünce kuruluşundan D Raghuanandan, 'Bilimsel hedefleri kısıtlı olan, standartın altında bir görev bu' diyor.
Ekonomi uzmanı Jean Dreze gibi, 'Misyon Hintli elitlerin süper güç olma hayalinin bir parçası gibi görünüyor' diyenler de var.
Bu tür görüşleri reddeden üst düzey hükümet yetkilisi, 'Hindistan gibi yoksul bir ülkenin bir uzay programına gerçekten ihtiyacı olup olmadığı yönündeki bu tür sözleri 1960'tan beri duyuyoruz. Büyük düşünmezsek geri kalırız. Hindistan yüksek teknolojinin kıyısında kalmak için çok büyük bir ülke' diyor.