Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Yargıtay’a 128, Danıştay’a 39 toplam 167 yeni üye atamasına da içeren yargı paketini onaylanmasının ardından, aynı gün Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Yargıtay ve Danıştay üyeliği seçimlerinde izlenecek usul ve yöntem değiştirdi. Değişiklik Resmi Gazete’nin son mükerrer sayısında yayınlandı.
Aday listelerine itiraz aranması şartı kaldırıldı
Değişiklikle aday listelerinin kurulun internet sitesinden yayınlanması ve bu listeye itiraz sürelerinin aranması şartı kaldırıldı. Daha önceki yönetmelikte HSYK, Danıştay ve Yargıtay’a seçilecek aday listelerini kurulun internet sitesinden yayınlıyordu. Değiştirilen yönetmelik uyarınca bu şart kaldırıldı. Böylece, HSYK aday listelerini yayınlamadan, itiraz süresini beklemeden Yargıtay ve Danıştay’a üye atayabilecek. Erdoğan’ın kanunu onayladığı gün yönetmeliğin değiştirilmesi, bu kanuna karşı muhalefetin Anayasa Mahkemesi’ne ya da yönetmeliğin iptali için Danıştay’a giderek olası bir iptal kararı çıkartılmasının önüne geçilmiş oldu.
HSYK'ya atanacak isimler önceden belirlendi iddiası
HSYK’nın yüksek yargıya atanacak isimleri önceden belirlediği, hafta sonuna da kararnameyi yayınlayacağı iddia edildi. Danıştay ya da Anayasa Mahkemesi’nin hafta sonunda olası bir karar alamayacağı için kararnamenin yayınlaması durumunda, ileride alınacak herhangi bir iptal kararı geri doğru işlemeyecek. Yeni Yargı Paketi, Köşk’e 2 Aralık’ta gönderilmesine rağmen Erdoğan’ın yeni yargı paketini 10 gün bekleterek, hafta sonunda (12.12.2014) onaylaması dikkat çekti.
Üye, tetkik hakimi, daire başkanı ve savcı düzeyinde Yargıtay'a 129, Danıştay'a 112 üye atanacak.
Yargıtay ve Danıştay üyeliği seçiminde izlenecek usul ve yöntem
MADDE 9 (1) Yargıtay ve Danıştay üyeliği seçiminde aşağıdaki usul ve yöntem izlenir:
a) Yargıtay üyelerinin niteliklerini ve seçimini düzenleyen 4/2/1983 tarihli ve 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 29 uncu maddesinde öngörülen, birinci sınıfa ayrıldıktan sonra en az üç yıl süre ile başarılı görev yapmış ve birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş tüm adlî yargı hâkim ve Cumhuriyet savcıları aday olarak belirlenir. b) Danıştay üyelerinin niteliklerini düzenleyen 6/1/1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen, birinci sınıfa ayrıldıktan sonra en az üç yıl süre ile başarılı görev yapmış ve birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş tüm idari yargı hâkim ve savcıları aday olarak belirlenir. c) Bu şekilde belirlenen aday listeleri Kurulun internet sitesinde yayımlanır. 1) Listede olması gerektiği hâlde adı olmayanların, 2) Listede adı yer aldığı hâlde, bu seçim için aday olmak istemeyenlerin buna ilişkin taleplerini belirlenecek tarihe kadar Genel Sekreterliğe bildirmeleri istenir. ç) Seçim sürecinin sorunsuz bir şekilde yürütülebilmesi, adaylara ait sicillerin daha sağlıklı bir şekilde incelenebilmesi, yürütülen çalışmaların sağlıklı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için seçimler sonuçlanıncaya kadar Kurula ziyaretçi kabul edilemez. d) Seçimler, kademeli olarak eleme sistemi ile yapılır. e) İlk turda, Yargıtay üyeliği seçimi için (a) bendi kapsamına giren tüm adlî yargı hâkim ve Cumhuriyet savcıları; Danıştay üyeliği seçimi için ise (b) bendi kapsamına giren idari yargı hâkim ve savcıları arasından en çok oy alandan başlamak kaydıyla boş kadro sayısının bir katı kadar aday belirlenir, son sıradaki oyların eşit olması hâlinde eşit oy alanların tümü ikinci tur için değerlendirme kapsamına alınır. f) İkinci turda, birinci turda belirlenen adaylar arasından en yüksek oy alandan başlamak üzere en az 12 oyu geçen hâkim ve savcılar üyeliğe seçilmiş sayılır. Ancak; 1) İkinci turda yapılan oylama neticesinde boş kadro sayısından daha fazla 12 oy alan adayların çıkması hâlinde boş kadro sayısını dolduruncaya kadar en çok oyu alan adaylar Yargıtay üyesi seçilmiş sayılır. 2) İkinci turda yapılan oylama neticesinde seçilmek için zorunlu olan en az 12 oyun alınamaması nedeniyle boş kalan üyelikler için aynı usulle kadrolar dolana kadar seçimlere devam edilir. 3) Bu turlarda son sıradaki oyların eşit olması hâlinde, eşitler arasında yeniden seçim yapılır, bu durumda boş kalan kadro sayısınca en çok oy alanlar seçilmiş sayılır. (2) Başvurusu kabul edilen adayların sicili, adı soyadı, görev yeri ve unvanının yazılı olduğu oy pusulaları Genel Sekreterlikçe basılır, Başkanlık mührü ile mühürlenir ve pusulaların kaç adet basıldığı tutanak altına alınır. (3) Belirlenen gün, saat ve yerde seçim yapılmak üzere toplanılır. Seçim yapılacak salonda yeteri kadar oy verme yeri düzenlenir. (4) Oylamaya geçilmeden önce Başkan, oy kullanma yöntem ve süresine ilişkin gerekli açıklamalarda bulunur ve oy pusulaları üyelere dağıtılır. (5) Oy kullanma işlemi bittikten sonra oy pusulaları açıkta bulunan oy sandığına atılır. Yüksek mahkeme üyeliği seçimlerinde sayım işlemleri MADDE 10 (1) Genel Kurul tarafından belirlenen Sayım Kurulu, öncelikle oy pusulalarının oylamaya katılan üye sayısına eşit olup olmadığını tespit eder. Oy pusulalarının oy veren üye sayısından fazla olması hâlinde oylama yenilenir. (2) Yöntemine uygun olarak verilmemiş oy pusulaları hakkında Genel Kurulca oylama öncesinde belirlenen esaslar çerçevesinde işlem yapılır. (3) Oy pusulaları, Sayım Kurulunca sayıldıktan sonra oylama sonucu bir tutanak ile saptanır ve Sayım Kurulu Başkanınca Genel Kurula açıklanır. (4) Üyeler, Genel Kurulca oylama öncesinden belirlenen süre içerisinde sebeplerini belirtmek suretiyle oylama sonucuna karşı Sayım Kuruluna itiraz edebilir. (5) Sayım Kurulu, süre bitiminde yapılan itirazları değerlendirerek yeniden sayım yapabilir. Sayım Kurulunun bu kararına karşı Genel Kurula itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. (6) Oylama sonuçlarının kesinleşmesi üzerine seçim sonucu Başkan tarafından açıklanır. (7) Sonuç alınamayacağının anlaşıldığı hallerde seçim Genel Kurul kararı ile ertelenir.
Yeni yönetmelik
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 9 – (1) Yargıtay üyeleri, 4/2/1983 tarihli ve 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 29 uncu maddesinde; Danıştay üyeleri, 6/1/1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülenşartları haiz tüm hâkim ve savcılar arasından Genel Kurul tarafından seçilir.
(2) Seçilme şartlarını haiz hâkim ve savcıların sicili, adı soyadı, görev yeri ve unvanının yazılı olduğu oy pusulaları Başkanlık mührü ile mühürlenir ve pusulaların kaç adet basıldığı tutanak altına alınır.
(3) Belirlenen gün, saat ve yerde seçim yapılmak üzere toplanılır.
(4) Yapılan seçimde en yüksek oy alandan başlamak üzere en az oniki oy alan hâkim ve savcılar üyeliğe seçilmiş sayılır. Ancak;
a) Yapılan oylama neticesinde boş kadro sayısından daha fazla oniki oy alan adayların çıkması hâlinde boşkadro sayısını dolduruncaya kadar en çok oyu alanlar üye seçilmiş sayılır. Son sıradaki oyların eşit olması hâlinde, eşitler arasında yeniden seçim yapılır, bu durumda boş kalan kadro sayısınca en çok oy alanlar seçilmiş sayılır.
b) Yapılan oylama neticesinde seçilmek için zorunlu olan en az oniki oyun alınamaması nedeniyle boş kalanüyelikler için aynı usulle kadrolar dolana kadar seçimlere devam edilir.
(5) Oy kullanma işlemi bittikten sonra oy pusulaları Sayım Kurulu tarafından toplanır.”