Hukukçu Figen Çalıkuşu: İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararı ile Danıştay çok tehlikeli bir sürecin kapısını araladı

Hukukçu Figen Çalıkuşu, Danıştay 10. Dairesi'nin, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesine dair Cumhurbaşkanı kararının oyçokluğuyla onanmasına ilişkin, "Çok tehlikeli bir sürecin kapısını araladılar. Öylesine bir keyfilik, NATO’dan, Avrupa Konseyi'nden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nden de çıkabilir. Böylesine bir keyfilik olabilir mi?" dedi.

Flash TV'de Begümhan Aydoğan'ın sunduğu Haberdar programına konuk olan Çalıkuşu, Danıştay 10. Dairesi tarafından oy çokluğuyla onaylanan, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi'nden resmen çıkmasına ilişkin kararı değerlendirdi. Danıştay'ın kararına dava açanlardan birinin de kendisi olduğunu hatırlatan Çalıkuşu,  "O kararı hatırlatmak isterim. 5 kişilik dairenin, 3 üyesiyle biz böyle, çok tehlikeli bir sürece kapı açacak bir kararla karşı karşıya kaldık. O 3 üye, çok tehlikeli bir karar verdi" diye konuştu.

Çalıkuşu, üç üyeden bir tanesinin de kadın Danıştay üyesi olduğunu vurguladı ve sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Önceki dönemlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde 1. Hukuk Müşaviri idi. Cumhurbaşkanı kararıyla Danıştay'a seçilmiş bir hanımefendi. O karara baktığınız zaman hiçbir haklı gerekçe görememiştim. Yani neden biz İstanbul Sözleşmesi'nden çıktık? Bunun izahı kesinlikle yok kararda. Tabi karşı tarafında bu yönde verdiği ciddi bir argüman da yok. Gerekçe de yok. 

"Hukuka aykırı bir şey üzerine tartışmak çok anlamlı değil"

Tabi hukuki bir yorum yapmak da çok zor, yapamayız. Artık biliyoruz ki hukuka aykırı bu, hukuka aykırı bir şey üzerine tartışmak çok anlamlı değil ama hayatımızın bir parçası haline gelmiş olan bir mafya filminin içerisindeyiz sanki. Acaba bu mafya filminde 'yürütme ve yasamaya çöker mi?' gibi bir soru geliyor aklıma. Neden derseniz, Cumhurbaşkanı'nın görevi, yürütme yetkisidir. Yasama yetkisi kime aittir? Bizlerin oylarıyla gönderdiği, vergileriyle maaşlarını ödediği, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki vekillere aittir. Bu vekiller yasama yetkisini nasıl kullanırlar? Kanun yaparak kullanırlar. Şimdi İstanbul Sözleşmesi bir Avrupa Konseyi Sözleşmesi, uluslararası bir sözleşme ve bizim bir anayasamız var. Bu Anayasa'mızın 90. Maddesi çok net. "TBMM’de kabul ile uluslararası sözleşmeler iç hukuk hükmü haline getirilir". Yani ne olur? Kanun haline getirilir. Biz İstanbul Sözleşmesi diye bahsediyoruz ama bu bir kanun artık. 6251 sayılı kanunla kabul edilmiş bir sözleşme ile karşı karşıyayız.

"Bu altımızdaki zeminin kayması gibi bir şey"

Uluslararası sözleşmelerle ile 90. Maddede şu da yazılıdır. "Bu şekilde iç hukuk hükmü haline gelmiş olan uluslararası sözleşmeler için Anayasa Mahkemesi'ne iptal davası bile açılamaz". Yani böylesine sıkı sıkıya kurallar altına alınmış, Anayasa emri niteliğindeki bir durumun, böyle keyfi olarak 5 kişiden 3'ünün, hele ki bir tanesinin kadın olduğu hakimler tarafından yok sayıldığını görüyoruz. Hakikaten bu altımızdaki zeminin kayması gibi bir şey. Anayasa kaç kez bu depremle çatırdadı, yıkıldı yok sayıldı!"

Çalıkuşu, Aydoğan'ın "Danıştay kararı ile birlikte, Montrö'den de çıkılabilir mi? Cumhurbaşkanı bir imzayla uluslararası bir sözleşmeden Türkiye’yi çekti resmen, Danıştay da onayladı. Peki böyle bir durumun tehlikesi var mı önü açıldı mı?" sorusu üzerine, "Söze başlarken dedim ya çok tehlikeli bir sürecin kapısını araladılar diye. Öylesine bir keyfilik, NATO’dan çıkabilir, Avrupa Konseyi'nden çıkabilir, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi bunların  hepsinden çıkabilir. Böylesine bir keyfilik olabilir mi? Hiçbir ülkede bu tartışılmaz" şeklinde konuştu.

Sözleşmeden, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle çıkıldı

Türkiye, “İstanbul Sözleşmesi” adıyla anılan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nden 20 Mart 2021 günü Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle çıktı. Karar özellikle kadın örgütleri tarafından protesto edilirken, kararın iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle çok sayıda dava açıldı.

Danıştay 10. Dairesi, açılan davalarda yürütmenin durdurulması istemlerini reddetti. Bunun üzerine davacılar kararı temyiz etti. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na taşınan dosyada son karar verildi ve temyiz itirazlarının reddine karar verildi. Böylece, Türkiye İstanbul Sözleşmesi'nden resmen ayrılmış oldu. Kararın gerekçesi önümüzdeki günlerde açıklanacak.

TIKLAYIN I Danıştay hukuka uygun buldu; Türkiye resmen İstanbul Sözleşmesi'nden çıktı!