Hükümet, yüksek yargıya neşter vurmaya hazırlanıyor
Hükümetin hedefinde HSYK, Danıştay ve Yargıtay var. Yüksek yargıya neşter hazırlığı olduğu belirtiliyor. Bu hamle, 2010 referandumundan geri dönüş olarak yorumlanıyor. Yargı sisteminde ‘dejavu’ yaşanıyor. Yargıda vesayete son verme amaçlı yapıldığı söylenen 2010 yılındaki referandumun üzerinden 3 yıl geçtikten sonra yeniden başa dönüldü. Referandum ile yeniden biçimlenen Hâkimler ve Savcılar Yüksek kurulu (HSYK), Yargıtay ve Danıştay yine ‘vesayet’ suçlamasıyla karşı karşıya.
Radikal'den Ömer Şahin'in haberine göre, 2014 yılına ağır bir yargı tartışmasıyla giriyoruz. Hükümet, yüksek yargıya köklü neşter vurma hazırlığında. Hedefteki ilk kurum HSYK. Ancak, hükümetin eli bu sefer o kadar da rahat değil. Anayasa değişikliği gerektiren düzenlemeler için CHP veya MHP ’nin desteğine ihtiyacı var. Peş peşe gelen 17 ve 25 Aralık operasyonları muhalefet ile hükümetin uzlaşma olasılığını azalttı. Meclis’in önünde 40 günlük çalışma süresi kaldı. Hükümet, bu kısa sürede en azından yasa değişiklikleriyle HSYK ve Danıştay’ın yetkilerini kısıtlamak niyetinde. Yargının yetkilerine dönük yeni bir referandum ise gündemde yok.
Hükümet aslında uzun süredir yüksek yargının uygulamalarından rahatsız. 17 Aralık’ta yapılan yolsuzluk ve rüşvet odaklı operasyon karşısında HSYK, Danıştay ve bazı savcıların tutumu hükümeti ivedilikle karşı operasyona yöneltti. Yargı kararları ve uygulamalarını siyaset üzerinde ‘vesayet’ olarak gören iktidarın hedefindeki ilk kurum HSYK. AK Parti ’nin yeni HSYK’ya 2011 yılından bugüne soğuk baktığı, yapısını değiştirmek istediği biliniyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan , son operasyon sonrası adli kolluk düzenlemesine karşı çıkan ve savcılara destek veren açıklamasından dolayı HSYK’ya “Suç işliyorsunuz” dedi. Meydanlarda yuhalanan ve AK Partili avukatların bina önünde protesto gösterisi yaptığı HSYK’ya dair AK Parti’nin planı belli.
Hükümetin önerisi ne?
İktidar, anayasa değişiklik teklifinde, HSYK’yı ‘Hâkimler Kurulu’ ve ‘Savcılar Kurulu’ olarak ikiye ayırmayı önermişti. Kurul seçimlerinde TBMM’nin ağırlığı da arttırılıyor. Seçim yönteminin değişmesi de isteniyor. AK Parti, referandum öncesi teklif ettiği ancak CHP’nin itirazı üzerine Anayasa Mahkemesi’nden dönen önerisinde şimdi daha fazla ısrarcı. Bu öneri, HSYK seçimlerinde her seçmenin bir üyeye oy vermesi esasına dayanıyor. Böylece, tek bir görüş yerine farklı eğilimlerin Kurula yansıyacağı savunuluyor. Bu modelin mimarlarından olan AK Partili Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, “Her seçmenin bir kişiye oy vermesi farklı eğilimdeki insanların seçilmesine imkan sağlar. Farklılık, çoğulculuk ise vesayetin ilacıdır” görüşünde. HSYK’nın yapısının ancak anayasa ile değişebileceğini ve mevcut koşullarda bunun zor olduğunu hatırlatan İyimaya, HSYK kriziyle ilgili Radikal’e şu açıklamaları yaptı: ”Şu aşamadaki sorun HSYK’nin seçim sistemi. İdeal bir model hiçbir zaman olmaz. Hukukun içe sindirilmesi gerekir. Yargı ne iktidarın, ne muhalefetin, ne cemaatin ya da grupların elinde olamaz. Yargı,hukukun elinde olmalıdır. Şunu da unutmayalım: Rasyonel siyaset konjonktürün hararetinde norm üretemez.”
İki seçenek var
Muhalefetin 17 Aralık sürecini lehine çevirmek istemesi ve yaklaşan seçimler AK Parti’nin işini zorlaştırıyor. AK Parti’nin önünde iki seçenekten bahsediliyor: AK Parti, muhalefetin de destek verebileceği tutuklu vekiller düzenlemesi, Ergenekon-Balyoz davalarında yargılananlara umut ışığı olabilecek değişikliklerle birlikte HSYK, Yargıtay, Danıştay’ı aynı paketle ele alınmasını teklif edebilir. Bu formülasyon için yeni yıl tatilinin ardından görüşmelerin yapılacağı tahmin ediliyor. Anayasa değişikliği hayata geçirilemezse ilk planda HSYK’ya yeni bir ‘genel sekreter’ atayacak düzenlemeye gidileceği öne sürülüyor.