Hükümetin 'yolsuzlukla mücadele' planından: Diyanet'in vaazlarıyla toplumsal bilinç artırılacak
Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı ile ilgili gerekli çalışmaların sorumlu kurum ve kuruluşlarca yürütülmesini içeren Başbakanlık Genelgesi Resmi Gazete'de yayımlandı. Plan kapsamında Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da etik davranış ilkelerine yönelik faaliyetlerde bulunulacak. Başkanlık, hutbe, sohbet ve vaazlarda bu ilkelere yer verecek. Ayrıca, mücadele kapsamında "temiz toplum" temalı sosyal faaliyetler desteklenecek, televizyon ve radyo yayınlarında etik davranış konusuna yer verilmesi sağlanacak.
Başbakan Ahmet Davutoğlu imzalı genelgede, saydamlığın artırılması ve yolsuzlukla mücadelede kararlılığın bir göstergesi olarak, 2016- 2019 yılları için yeni bir eylem planı hazırlandığı belirtildi. Genelgede, planın amacına ulaşmasında etkinliği ve koordinasyonu sağlamak, yılda en az iki defa toplantı yapmak üzere, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan başkanlığında, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gümrük ve Ticaret, İçişleri ile Maliye Bakanlarından oluşan, Türkiye’de Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Komisyonu'nun görevlendirildiği bildirildi.
Ayrıca gerekli koordinasyonu sağlamak ve yılda en az 4 defa toplanmak üzere, Başbakanlık Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Gümrük ve Ticaret, İçişleri ile Maliye bakanlıkları müsteşar yardımcılarından oluşan yürütme kurulu da oluşturulduğu belirtildi.
Genelgede, komisyon ve yürütme kuruluna sekretarya hizmeti vermek üzere de Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı görevlendirildiği kaydedildi.
İzleme Grubu oluşturuldu
Genelge ile planın uygulamasına yönelik çalışmaları izlemek, bu konuda bir "izleme raporu" hazırlayarak komisyona sunmak ve yılda iki defa toplanmak üzere, bir akademisyenin başkanlığında, Sayıştay Başkanlığı ile işçi ve işveren kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan "İzleme Grubu" oluşturuldu.
İzleme Grubu'nun başkan ve üyeleri, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı tarafından belirlenecek ve sekretarya hizmetleri de Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığınca yürütülecek.
Genelge ile 2009/19 sayılı genelge yürürlükten kaldırıldı.
Genelgede, eylem planı kapsamında önlemeye yönelik tedbirlerle, sorumlu kuruluşlar, gerçekleşme dönemi ve başarı göstergesinin yer aldığı tablo da yayımlandı.
Buna göre siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında açıklık ve şeffaflığa ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetiminin etkinleştirilmesi görevi Adalet Bakanlığına verildi. Bakanlığın gelişmiş ülkelerdeki örneklerine uygun siyasi etik çalışmalarını da 12 ay içerisinde tamamlaması istendi.
Adalet Bakanlığı ayrıca 3628 sayılı Kanun'un daha etkin uygulanmasını sağlayarak, mal bildirimleri ve diğer hükümlere ilişkin hükümleri de gözden geçirecek.
Her bir meslek grubu için etik ilke
Plana göre, kamu görevinden ayrılanların yapamayacağı işlerle ilgili kanuni düzenlemeler ve uygulama etkinliği de Devlet Personel Başkanlığı tarafından izlenecek. Kamu Görevlileri Etik Kurulu rehberliğinde ise her bir meslek grubu için ayrı etik ilkeler belirlenecek, çıkar çatışmaları engellenecek.
İçişleri Bakanlığı 24 ay içerisinde yerel yönetimlerde seçimle iş başına gelenler için etik ilkeleri belirleyecek. Denetim birimlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi ve bu birimler arasında etkin iş birliği ve koordinasyonun sağlanması suretiyle, yolsuzluğa açık risk alanları belirlenecek ve gerekli tedbirler alınacak.
Yeni plan çerçevesinde sivil toplum kuruluşlarıyla, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında saydamlığın artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda sivil toplum kuruluşlarının bildirimlerine ilişkin yükümlülüklerinde internet kullanımının yaygınlaştırılarak şeffaflığın artırılması amaçlanıyor.
Devlet Personel Başkanlığı, yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçları ile Başkanlıkta disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanarak risk alanlarını belirleyecek.
Gümrüklere tek pencere sistemi geliyor
Plan kapsamında Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsman) etkinliğinin artırılması hedeflenirken, gümrüklerde ise "tek pencere sistemi"nin hayata geçirilmesi istendi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yapacağı mevzuat değişikliği ile hayata geçirilecek tek pencere sisteminde, manuel olarak yapılan belge kontrolleri elektronik ortamda gerçekleştirilecek, böylece kullanıcı hataları ortadan kalkarken, işlem süresi de kısalacak.
Plana göre, Hazine Müsteşarlığı kamu sermayeli kuruluşlara yönelik yönetişim reformunun yapılmasını, Adalet Bakanlığı yargı mensupları için mesleki etik kurallarının belirlenmesini, İçişleri Bakanlığı yerel yönetimlerde hesap verilebilirlik mekanizmasının güçlendirilmesini, Maliye Bakanlığı da Kamu İhale Kanunu'nun gözden geçirilmesini sağlayacak.
Yaptırımların uygulanması
Yaptırımların uygulanmasına yönelik kamu görevlilerine ilişkin soruşturmalardaki izin sistemi de ilgili kurumlar tarafından gözden geçirilecek.
Adalet Bakanlığı, kamu kurum ve kuruluşlarıyla özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenleme yapacak.
"Toplumsal bilinç artırılacak"
Planda toplumsal bilincin artırılmasına yönelik tedbirler de açıklandı.
Buna göre Milli Eğitim Bakanlığının ders müfredatında etik davranış ilkelerinin ağırlığı artırılacak, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da etik davranış ilkelerine yönelik faaliyetlerde bulunulacak. Başkanlık, hutbe, sohbet ve vaazlarda bu ilkelere yer verecek. Ayrıca, mücadele kapsamında "temiz toplum" temalı sosyal faaliyetler desteklenecek, televizyon ve radyo yayınlarında etik davranış konusuna yer verilmesi sağlanacak.