'Hükümetle müteahhitler arasında köprüler atıldı'

 

Cumhuriyet/26 Ağustos 2012

 

 

Dünyada inşaat sektörü alanındaki faaliyetleri yakından takip eden Engineering News Record (ENR) dergisi, her yıl olduğu gibi bu sefer de geçen yılın en büyük iş yapan 225 inşaat şirketini açıkladı. Listeye 33 şirketini sokan Türkiye 2011 yılında Libya’da yaşanan krize rağmen Çin’in ardından dünya ikinciliğini korumuş oldu.

 

 

 

 

ENR listesi Türk inşaat firmalarının küresel gelişmelerden nasıl etkilendiğini de açık bir biçimde ortaya koyuyor. Libya’da Kaddafi rejimi ile büyük anlaşmalar imzalayan Türk şirketleri, Arap Baharı’nın ardından geçen yıl cirolarında önemli kayıplar yaşamış ve ENR listesinde üst sıralardan aşağılara düşmüşler. Örneğin STFA 117.’likten 201.’liğe inmiş. GAMA’nın dünya 75.’liğinden 94.’lüğe, ENKA’nın da 88. sıradan 95. sıraya ve Nurol’un 120.’likten 150. sıraya inişinde Libya etkisi büyük.

 

 

 

 

Geçen yıl dünya sıralamasında yer alan üç Türk şirketi Güriş, Baytur (Çukurova Grubu’nun inşaat şirketi) ve Sembol İnşaat (Rixos otellerinin sahibi Fettah Tamince’nin inşaat grubu) da Libya’daki yatırımlarının karşılığını alamadıkları için bu yıl liste dışı kaldılar.

 

 

Yurtdışında iş yapan Türk şirketleri arasındaki ikinciliğini korumayı başaran Renaissance İnşaat ise yeni anlaşmalar imzalamasına rağmen, 2010’da elde ettiği 69.’luktan 81. sıraya düşmekten kurtulamadı Libya’daki kayıpları nedeniyle.

 

 

 

 

Libya’da yaşanan yüzde 4.2’lik daralmaya karşın geçen yıl müteahhitlerin imdadına Rusya ve Orta Asya ülkeleri koşmuş. En çarpıcı örnek Türkmenistan’ı neredeyse yeniden inşa eden Polimeks’in Türk şirketleri arasındaki birinciliğini listede yükselerek korumayı başarması. Yaklaşık 2 milyar dolarlık 2011 cirosuyla Polimeks dünya 59.’luğundan 56.’cılığa yükseldi.

 

Birçok Türk şirketinin sıralamadaki yerini muhafaza etmesinde de Rusya’da Vladimir Putin’in yeniden devlet başkanlığına seçilmesiyle başlayan yatırım hamlesinin etkisi olduğu belirtiliyor.

 

Bu yıl listeye dahil olan 5 Türk şirketi ise Çalık Enerji (Listede yer alan GAP İnşaat’ın yanı sıra ikinci şirketleri), Yenigün İnşaat, TACA, Eser İnşaat ve Kontek İnşaat. Onların yükselişinde ise Rusya, Suudi Arabistan, Ukrayna ve Kuzey Irak’ta kazandıkları ihaleler rol oynamış.

 

 

 

 

Geçen yıl yaşadıkları türbülansa rağmen inşaat sektöründe dünya ikincisi olan müteahhitlerin kamuoyunda pek bilinmeyen bir sıkıntısı var. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) tarafından her yıl düzenlenen törende Başbakan, dünya klasmanına giren bu müteahhitleri ‘Oscar’ heykeline benzer plaketlerle ödüllendirirdi. Bu gelenek geçen yıl bozuldu ve 2010 yılında listeye giren 31 müteahhit için ödül töreni yapılmadı.

 

“Niye yapılmadı?” diye sorup soruşturunca öğrendik ki hükümet ile müteahhitlerin çatı kuruluşu TMB arasında büyük “küslük” yaşanıyor! Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile Yüksel İnşaat’ın sahibi de olan Emin Sazak başkanlığındaki TMB yönetimi arasında ipler kopma noktasına gelmiş durumda.

 

Bakan Çağlayan TMB başkanını yaptığı hiçbir dış geziye davet etmiyor. Başbakan Erdoğan’ın da Sazak başkanlığındaki TMB yönetimine bir buçuk yıldır randevu vermediği belirtiliyor. Bu tavrın ardında da ‘Çağlayan etkisi’ olduğu ileri sürülüyor.

 

 

 

 

Çağlayan ile TMB arasındaki küslüğün sebebini araştırdığımızda ise ilginç bir hikâye çıktı karşımıza. Emin Sazak’ın TMB başkanı seçildiği Nisan 2011 genel kurul toplantısı öncesinde Çağlayan bir başka ismin başkan seçilmesi için baskı yapmış. Müteahhitlerden gelen “Sazak’ın başkanlığı konusunda daha önce ilke kararı alındı” yanıtını alınca bu sefer de istediği bir ismin yeni yönetime sokulması için baskı yapmış. Çağlayan’ın TMB yönetiminde görmek istediği isim, Çelikler İnşaat’ın sahiplerinden Tahir Çelik. Yeni başkan adayı Sazak yönetim kurulu aday listesini önceden belirlediği için olumsuz yanıt verince Çelik de adaylığını koymuş seçimlerde. Ancak yönetime girecek oyu elde edememiş diğer müteahhitlerden.

 

 

 

 

İşte o gün bu gündür hükümet ile TMB yönetiminin arası bozuk... Hükümet kanadından ne randevu var ne de davet!

 

Geçen yıl, dünya ikincisi olmaları buzları eritmeye yetmedi. Ödül töreni yapılamadı...

 

Bu yıl ise Libya krizine rağmen ikinciliklerini korumayı başarmakla kalmadılar, listedeki şirket sayısını 33’e çıkardılar.

 

Öğrendiğimize göre Bakan Çağlayan, listeye giren müteahhitlere ödül vermeye hazırlanıyor. Bunu yaparken TMB’yi dışlıyor. Geçen seneye kadar her yıl TMB tarafından düzenlenen ödül töreni bu yıl İNTES (İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası) tarafından düzenleniyor.

 

Hükümet ile TMB yönetimi arasındaki kriz daha da derinleşiyor.

 

Bugüne kadar tüm törenlere katılan Başbakan Erdoğan bakalım bu haftaki törene katılacak mı?

 

Daha da önemlisi.

 

Dünya ikincisi müteahhitlerin bir buçuk yıldır bekleyen randevusunun kaderi ne olacak?