Huzursuz bacak sendromu nedir?
Prof. Dr. Sultan Tarlacı, pek çok insnaın yaşadığı huzursuz bacak sendromunun genellikle uzun yolculuklarda ortaya çıktığını söyledi. Bireyin yaşam kalitesini bozan, huzursuz bacak sendromunun ilerleyen yıllarda ciddi sorunlara yol açabileceğini söyleyen Tarlacı, bu hastalığın nörolojik temelli olduğunu belirtti.
“Sıklıkla bazı kişiler geceleri yatağa yatar yatmaz kalkar, ayaklarını ovdurur hatta kalkıp leğenin içine sokar. Ya da gece evde odalar arasında volta atar durur" diyerek huzursuz bacak sendromu yaşayan insanları anlatan Tarlacı, "Bu gibi kişilerin ayaklarında huzursuzluk, hareket etme isteği, uzatıp-çekme isteği gibi hisler oluşur. Bazen hasta bunu tanımlamakta da zorlanabilir. En belirgin ve baskın his ‘karşı konulamaz hareket etme isteğidir" dedi.
Uzun yolculuklarda da ortaya çıkıyor
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Prof. Dr. Sultan Tarlacı, konuya ilişkin oalrak şunları kaydetti:
“HBS’nin genel tablosu şu şekildedir: Sıklıkla bazı kişiler geceleri yatağa yatar yatmaz kalkar, ayaklarını ovdurur hatta kalkıp leğenin içine sokar. Ya da gece evde odalar arasında volta atar durur.
Genelde bu uykuya yatar yatmaz ya da hareketi sınırlayan uzun otobüs yolculukları sırasında da ortaya çıkabilir. Bazen de sinemada uzun süre sabit otururken ortaya çıkar ve kişi sinemayı bırakıp çıkmak durumunda kalır. Bu gibi kişilerin ayaklarında huzursuzluk, hareket etme isteği, uzatıp-çekme isteği gibi hisler oluşur. Bazen hasta bunu tanımlamakta da zorlanabilir. En belirgin ve baskın his ‘karşı konulamaz hareket etme isteğidir.’ Bu hareket etme isteği, yoğun olduğu zamanlar uykuya dalmayı ve uyku kalitesini ciddi şekilde etkiler. Uykusuz geceler arka arkaya eklenir."
Uyku kalitesini etkiliyor
HBS’nin ilerleyen yaşlarla birlikte etkileri artan nörolojik bir hastalık olarak kişilerin karşısına çıkabileceğini ifade eden Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Kişinin hastalık öyküsü dinlenildiği zaman, genellikle akşam saatlerinde ortaya çıkan ve ilerleyen durumlarda gün içinde uzun süreli hareketsizlikten sonra bu bacak huzursuzlukları kendini gösterir.
Bacakları hareket ettirmek rahatsızlığı kısmen geçirir. Bu yüzden HBS hastalarının çoğu uykuya dalmada ve uykuyu devam ettirmede güçlük yaşar. Ayrıca bu kişilerde uyku esnasında belirli aralıklarla dans eder gibi bacak hareketleri görülebilir” dedi.
Gebelik döneminde sıkça ortaya çıkıyor
Prof. Dr. Sultan Tarlacı, hastalığın nedenlerine ilişkin olarak da şu bilgileri verdi:
“Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte beynin bazı bölgelerinde kandan demir alımının azalması ve dopamin adlı sinir ileticisinin etkisinde azalma sonucu HBS’nin geliştiği kabul edilir. Hastalık kadınlarda gebelik döneminde sıkça ortaya çıkmaktadır.
Bu genelde demir eksikliğinden kaynaklanır. HBS olan her kadın hastaya kanda demir ölçümü yapılmalı ve demir düşük ise öncelikle yükseltilmelidir. Demir yükselmesi tek başına bile şikâyetleri geçirebilmektedir. Bazen de demir normal olsa bile demiri yüklemek veya daha da yükseltmek şikâyetlerde iyileşme sağlayabilir. Bir de aileden gelen HBS vardır ve bu genelde sürekli, yıllarca devam eden bir şikâyettir.”
Romatizma ile karıştırılabiliyor
Hastalığın tedavi edildiğini belirten Prof. Dr. Sultan Tarlacı, hastalığın romatizma ile karşılaştırıldığını belirterek “Dopamin seviyesini artıran, Parkinson hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlar, HBS hastalığının da tedavisinde etkilidir. Ancak hastalara bu ilaçlar verildiğinde genelde hastalar bu durumu garipsiyor.
‘Ben Parkinson hastası mıyım?’ diye soruyorlar. Oysa ki HBS’nin dünyada ilk etkili tedavisidir ve İzmirli Doktor Şevket Akpınar tarafından bu ilaçların etki ettiği ilk fark edilmiştir.
Akpınar, bilim dünyasına Parkinson hastalığında kullanılan ilaçların HBS’ye çok iyi geldiğini 1985 yılında araştırmaları ile bildirdi. O günden bu yana da dünyadaki nörologlar aynı tedaviyi uyguluyor.
Bu tür tedaviye yanıt vermeyen hastalar da olabilmekte ve bu hastalarda başka grup ilaçlar da kullanılıyor ancak hangi ilacın seçileceğine uzmanın karar vermesi şarttır. Genel olarak tedavi ile hem hastaların hem de hekimlerin yüzünün güldüğü bir hastalıktır. Ancak hastalar sıklıkla nöroloğa değil de romatizma sanıp başka hekimlere gittiklerinden yıllarca bu rahatsızlık yaşamak durumunda kalabilmektedirler” diye konuştu.