Huzursuz bacak sendromu uyku kaçırıyor

Bacakta dizle ayak arasındaki bölgede “huzursuzluk” hissiyle kendini gösteren “huzursuz bacak sendromu”, hastayı uyurken zorluyor. Dr. Hasan İnsel, Milliyet gazetesindeki yazısında (03.03.09), huzursuz bacak sendromunu anlatıyor. İnsel’in yazısı şöyle: “Uyku problemlerinin en önemli nedenlerinden biri “Huzursuz bacak sendromu”dur. Hastalar şikâyetlerini genellikle tarif edilemeyen bir huzursuzluk hali olarak tanımlar. Dekorasyonumuzun tamamlanması ve yeni sistemlerimizin devreye girmesinden sonra Nöroloğumuz Dr. Dilara Nuzumlalı’nın odası benim odamın hemen yanına geldi. Ben İntermed’e sabahın erken saatlerinde geldiğimden, odasına geçerken onu kolayca yakalıyorum ve sık sık sohbet edebiliyoruz artık. Uyku üzerine konuşuyorduk, söz “huzursuz bacak sendromu”na geldi. Pek önemsenmeyen, ama bazen ciddi huzursuzluklara yol açan bu durumu, Nörolog Dr. Dilara Nuzumlalı’dan dinleyelim: Yakınmalar gece artar İyi bir gece uykusu sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşır. Uyku problemlerine yol açan pek çok neden vardır. Bunlardan biri de “Huzursuz bacak sendromu”dur. Uyanıklıkta ve özellikle de istirahat sırasında ortaya çıkan bu durum, uykuya dalmanın uzamasına ve / veya gece içinde de ortaya çıkarak uykunun sürdürülmesinde zorluğa yol açar. Gün içinde kişinin herhangi bir aktivitede bulunmadığı dönemlerde de ortaya çıkabilir. Bu tabloda; kişi bacaklarındaki huzursuzluk ve rahatsızlık hissi nedeniyle karşı konulması mümkün olamayacak şekilde bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı içindedir. Yakınmalar geceleri daha da belirginleşir, kişinin yeterince dinlenmesi ve uyuması imkânsız hale gelir. Kolları da etkileyebilir Hastalar yakınmalarını genellikle adlandırılamayan bir huzursuzluk ve hareketsiz duramama hali olarak tanımlar. Ayrıca ağrı, sızlama, yanma, kramp, kaşıntı, uyuşma, gerilme, sıçrama hissi diye tanımlayanlar da olur. Şikâyetleri azaltmak için yürümek, bacaklarını hareket ettirmek ya da germek gibi çözümler üretirler. Hastalık sadece bacakları değil, kolları da etkileyebilir. Tüm bu yakınmalar kişinin gece uykusunu bozar, gün içinde sosyal yaşamını, iş düzenini etkileyebilecek düzeyde problemlere yol açar. Huzursuz bacak sendromu, erken yaşlarda başlamakla birlikte, tanı genellikle, 50 yaş civarında konulur. Nüfusun yüzde 5-15’inde görüldüğü tahmin edilmektedir. Anne ya da babasında bu yakınmaların olduğu kişilerde ve kadınlarda daha sık görülür. Yani genetik geçiş söz konusudur. Nedeni konusunda bildiklerimiz Eğer huzursuz bacak sendromu bulgularınız varsa, bunun sebepleri araştırılmalı, demir eksikliği, diyabet, böbrek hastalıkları, romatoid artrit, çevresel sinirlerle ilgili anormallikler dışlanmalıdır. Hastalığın gebelik döneminde başlayabileceği de unutulmamalıdır. Kafein, alkol ve antidepresan ilaçların da bu tabloyla ilişkili olabileceği akılda tutulmalıdır. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemesine rağmen, dopamin ile ilişkili mekanizmalar üzerinde durulmaktadır. Bu mekanizmada demirin de rol oynadığı ileri sürülmektedir. Aynı ailede, birden fazla jenerasyonda bu hastalığın tanımlanması, genetik yani kalıtımsal faktörlerin de rolü bulunduğunu göstermektedir. Tanı nasıl konulabilir? Doktorunuz, sizin tanımlayacağınız yakınmalarınız, geçmişte geçirdiğiniz sağlık problemleriniz, muayene bulgularınız ve ailenizin sağlık problemleri ile ilgili bilgileri bir araya getirerek tanınızı koyacaktır. Hastadan alınacak bilgi tanıda en önemli noktadır. Hastanın eşinden ya da yakınlarından uyku periyodu ile ilgili bilgiler edinilebilir. Polisomnografi dediğimiz uyku tetkiki de tanıda yardımcıdır. Nasıl tedavi edilir? Başvuracağınız nörolog tarafından size değişik ilaç tedavileri önerilebilir, bu nedenle bu tip şikâyetleriniz varsa öncelikle bu durumu doktorunuzla görüşmenizde yarar vardır. Önleyici tedbirler alabilir miyim? Huzursuz bacak sendromunu önlemek pek mümkün değildir, ancak kafein, alkol ve sigara kullanımından kaçınmak yararlı olabilir. Egzersiz yapmak, rahat bir uyku ortamı oluşturmak, masaj ve uyku öncesi ılık bir banyo, stresimizi azaltabilen gevşeme yöntemlerinin uygulanması (meditasyon, yoga gibi) yardımcı olabilmektedir. Bacaklarınızı hareket ettirme ihtiyacı duyduğunuzda bunu baskılamaya, bununla savaşmaya çalışmayın. Baskılamaya çalışırsanız, bu sadece şikâyetlerinizin artmasına yol açar. Eğer huzursuz bacak sendromunuz varsa, bununla yaşamayı öğrenmeniz gerekebilir, her ne kadar tıbbi tedavilerden olumlu sonuç alınabilse de, bu durum yaşam boyu süren bir tablo da olabilir. İş yerinizdeki arkadaşlarınızla ve ailenizle bu durumu konuşmalısınız ve onların sizi daha iyi anlamalarını sağlamalısınız.”