İBB, İmamoğlu öncesi dönemde Erdoğan'a yakın vakıflara ne kadar para yardımı yaptı?

Tunca Öğreten

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun, “Adamlara, derneklere, cemaatlere hizmet işi bitti” dediği belediyenin kamu kaynaklarından 2018 yılı ve öncesinde harcanan miktar 847 milyon 592 bin 858 lira.

31 Mart’taki yerel seçimleri AKP’nin adayı Binali Yıldırım’ın önünde tamamlaması rağmen mazbatası 17 gün gecikmeli verilen İmamoğlu, 4 Nisan’da bir basın açıklaması yapmıştı. Belediye çalışanlarına seslenen İmamoğlu, “Adama, derneklere, kişilere, vakıflara ve cemaatlere hizmet işi bitti. İstanbul’a hizmet edeceksiniz. Öyle şeffaf bir yönetim başlayacak ki, makamım dahi toplumun gözü önünde olacak” demişti.

İmamoğlu bu sözleriyle, Erdoğan ailesine ait vakıf ve dernekler ile AKP’ye yakın cemaat ve tarikatlar için ayrılan kaynaklara işaret etmişti.

Peki AKP’li İstanbul Büyükşehir Belediye başkanları hangi vakıf, dernek, cemaat ve tarikatlara, kamu kaynaklarından ne kadar para harcandı?

Listenin başında Bilal Erdoğan’ın vakfı var

İstanbul Büyükşehir Belediyesi CHP Meclis Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Tarık Balyalı, DW Türkçe ile bir rapor paylaştı. Belediye içerisindeki bir kaynak tarafından sızdırılan İBB’ye ait, ‘STK-Okul-Yurt 2018’ adlı faaliyet raporu, eski yönetim tarafından belediye meclisine sunulmamış. 

Bir bölümü geçen ocak ayında Sözcü gazetesi yazarı Çiğdem Toker tarafından köşesinde paylaşılan rapora göre, AKP’ye yakın dernek, vakıf, tarikat ve cemaatler için kamu kaynaklarından 847 milyon 592 bin 858 lira harcandı.

Yardımlar, kiralama, ulaşım, bakım, onarım ve tadilat, malzeme, yeme-içme ve gezi gibi başlıklar adı altında yapıldı.

Rapora göre İBB’den en fazla yardım alan kurum, mütevelli heyetinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın da yer aldığı Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA). 2018 ve öncesini kapsayan raporda TÜGVA’nın 74.3 milyon liralık yardım aldığı görülüyor.

TÜGVA’yı 51 milyon 593 bin 44 lira ile Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV) izliyor. 1996 yılında İSEGEV adıyla kurulan vakıf, 2011 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla vergi muafiyeti aldı ve vakfın kurucuları arasında yine Bilal Erdoğan yer alıyor. Vakıf, vergi muafiyetinin ardından 2012’de adını TÜRGEV olarak değiştirdi. TÜRGEV’in bugünkü yönetim kurulundaysa aynı zamanda Erdoğan’ın kızı olan Maliye ve Hazine Bakanı Berat Albayrak’ın eşi Esra Albayrak da yer alıyor. TÜRGEV’e dair en ilginç detaysa, İBB eski başkanı Mevlüt Uysal’ın da yönetim kurulunda bulunuyor olması.

41.1 milyon lira destekle listenin üçüncü sırasındaysa Türkiye Teknoloji Takımı (T3) bulunuyor. Vakfın mütevelli heyeti başkanı, Baykar Makina’nın teknik müdürü Selçuk Bayraktar. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan Bayraktar, Türk Silahlı Kuvvetleri için insansız hava aracı da üretiyor.

Çocuk istismarıyla gündeme gelen Ensar Vakfı da İBB’den destek almış

İBB, T3’ün ardından en fazla yardımıysa Ensar Vakfı’na yapmış. 29 milyon 797 bin 240 lira para alan Ensar Vakfı, Karaman’daki kayıt dışı yurtta çocuk istismarıyla gündeme gelmişti. Önceki yıl Milli Eğitim Bakanlığı da, vakıfla beş yıllık eğitim, seminer, gezi ve proje protokolü imzalayarak tepki çekmişti.

Faaliyet raporuna göre İBB’den destek alan, Erdoğan ailesine ait vakıflardan bir diğeri de Okçular Vakfı. 16.6 milyon liralık yardım alan vakfın mütevelli heyetinde yine Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan bulunuyor.

İBB eski başkanlarından Kadir Topbaş’ın ağabeyi Ahmet Hamdi Topbaş’ın yönetim kurulu başkanı olduğu Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı da 16.5 milyon liralık destek almış. Pelin Ünker’in 2016’da Cumhuriyet’te yaptığı Panama Belgeleri haberine göre Erenköy Cemaati’ne bağlı olan vakıf, topladığı yardım paralarını İsviçre’deki banka hesaplarına yatırmıştı.

‘AKP’li başkanlar nereye para aktarmış ortaya çıkacak’

DW Türkçe’ye konuşan ve belediye meclisine sunulmayan raporu değerlendiren Balyalı, dernek veya vakıflara aktarılan kaynakların aslında yasal bir konu olduğunu söylüyor. Balyalı’ya göre burada yasa dışı herhangi bir şey yok zira belediyeler kanunu İBB’nin, meclis kararıyla dernek ve vakıflarla protokol imzalamasını ve çeşitli yardımlar yapmasına imkan veriyor.

Balyalı’ya göre bu durumu olağandışı hale getiren etken, bu paraların AKP’ye yakın veya Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çocuklarına ait vakıf ve dernekler için harcanmış olması. 

Ellerindeki raporun, bir buçuk yıl içerisinde bu vakıf ve derneklere toplamda ne kadar harcama yapıldığını gösterdiğini belirten Balyalı, “Vakıf ve derneklere yapılacak yardımlara dair kararların tümü belediye meclisine sunuldu. Ancak bizim muhalefetimiz, AKP’li üyelerin de oy çokluğuyla kabul edildi” diyor.

Balyalı, Kadir Topbaş ve Mevlüt Uysal dönemleri de dahil olmak üzere belediye meclisinde beş yıl süreyle görev yapmış bir isim. Görev süresi içerisinde de raporda adı geçen vakıf ve dernekler dışında başka hiçbir kuruma para yardımı yapılmamış. Hatta varsa dahi başka kurumların talepleri belediye meclisinin kararına sunulmamış dahi.

Ekrem İmamoğlu başkanlığındaki belediye meclisinde de görev yapacak olan Balyalı, artık daha şeffaf bir yönetim olacağını ve daha önce başkaca hangi kurumlara ya da isimlere para aktarıldığını daha detaylı bir şekilde öğreneceklerini de söylüyor.

Balyalı’ya, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen haftalarda cami çıkışında yaptığı ‘topal ördek’ konuşmasını hatırlattık ve bu durumun halihazırda yapılmış para aktarımlarını ortaya çıkarmaya engel teşkil edip etmediğini de sorduk. Balyalı, belediye meclisindeki çoğunluğu AKP’li üyelerin oluşturmasının buna engel olmadığını, nereye ne kadar ödeme yapıldığını ortaya çıkaracaklarını söylüyor. Balyalı’ya göre yeni başkan İmamoğlu bu konuda çok kararlı.