İç Anadolu'dan 8 milyar varil petrol çıkabilir

T24 - Maden Tetkik Arama (MTA) Konya-Ereğli ve Niğde-Bor havzasında 2006 yılından bu yana yaptığı çalışmalarda 8 milyar varil petrol türetebilen kaya rezervi tespit etti. Havzadaki 15 adet sondajdan 10 tanesinde sıvı petrol izleri bulundu. Doğal ham petrolün yerine geçebilecek alternatif enerji kaynaklarından birisi de petrollü şeyllerden üretilen şeyl petrolü. Dünyada yakın zamanda yaşanması muhtemel petrol krizi nedeniyle şeyl petrolleri, hidrojen ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişte köprü olacak.  Dünyanın en büyük petrollü şeyl yatakları ABD Wyoming'de  bulunuyor. Tüm dünya rezervinin 3'te 2'sine sahip ABD'de, 1 ton petrollü şeyl kayasından 60 litre petrol elde edilebilecek.

Türkiye'de 1935 yılında başlayan aramalarda Beypazarı (Ankara), Seyitömer (Kütahya), Hatıldağ, Himmetoğlu, Mengen (Bolu), Ulukışla (Niğde), Bahçecik (Kocaeli), Burhaniye (Balıkesir), Beydili (Ankara), Dodurga (Çorum), Çeltek (Amasya) sahalarında bugüne kadar 1,64 milyar ton petrollü şeyl rezervi belirlendi.

Maden Tetkik Arama (MTA), son olarak Ereğli-Bor havzasında 2006 yılında başlattığı çalışmaların meyvelerini almaya başladı. Proje kapsamında yürütülen uzaktan algılama, jeolojik ve jeofizik etüt çalışmalarından elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda havzada araştırma amaçlı açılan toplam 15 adet sondajdan 10 tanesinde sıvı petrol izleri ve petrollü şeyller tespit edildi.

İlk olarak 2007 yılında Niğde-Bor-Badak Köyü kuzeyinde açılan 1168 metre derinliğindeki araştırma kuyusunda, 1035-1168 metreleri arasında sıvı petrol bulgusuna rastlandı. 2008 yılında Konya-Ereğli-Yeniköy ve Acıkuyu köyü çevresinde açılan sekiz kuyuda da sıvı petrol ve petrollü şeyl bulundu. Söz konusu havzada açılan diğer sondajlarda da ortalama 40 metre kalınlığında petrol türeten kayalar tespit edildi.

Kayalar petrol üretiyor

Ereğli-Bor havzasında gerçekleştirilen sondajlardan elde edilen veriler doğrultusunda petrollü şeyllerin petrol türettiği de gözlendi. Yapılan analizler sonucunda bölgede 8 milyar ton petrollü şeyl potansiyel kaynak rezervi tespit belirlendi. Petrol türeten kayaların ne kadar verimli olduğu ile ilgili çalışmalara başlanırken Ereğli-Bor havzasının ABD-Wyoming havzasına çok benzer özellikler taşıdığı tespit edildi.

Hesaplamalara göre, bölgeden 2 milyar 645 milyon 499 bin 318 ile 8 milyar 334 milyon 643 bin 713 varil arasında petrol elde edilebilecek. Bunun parasal değeri ise 218 milyar 121 milyon 419 bin dolar ile 687 milyar 191 milyon 374 bin dolar arasında değişiyor.

Önceki yıllarda 40 dolar/varili bulan şeyl petrolünün üretim maliyeti bugün, 20-25 dolar/varil seviyesine kadar düştü. Petrol fiyatları yükseldikçe şeyl petrolünün önemi de artıyor.

Şeyl nedir?

Bugün dünyada şeyl petrolü üreten bir çok ülke bulunuyor. Şeyl, dünyanın birçok noktasında bulunan, ısıtıldığında yapay petrol ve gaz üretilebilen organik malzeme yönünden zengin tortulu kayalar.

Şeyllerin kalitesi, tonda litre olarak çıkarılan petrol miktarıyla hesaplanıyor. Petrol miktarı şeyllerde ton başına; ortalama 38 litre. Şeyl'in doğalgaz kaynağı olarak kullanımı 10 yıl öncesine kadar çok kısıtlıydı, fakat ABD şirketleri kayayı  kırmak için yeni teknikler geliştirdi ve yatay olarak sondajlara başladı.

Türkiye'nin petrollü şeyl rezervi, Ereğli-Bor havzasının keşfedilmesiyle birlikte 1,64 milyar tondan 9,64 milyar tona ulaştı.

Türkiye ile dünyadaki önemli petrollü şeyli rezervine sahip ülkeler şöyle(milyar ton): ABD 213, Avustralya 67, Ürdün 60, İsrail 15, Fas 12, Türkiye, 9, Brezilya 9, Ukrayna 8, Estonya 1.