İç Güvenlik Paketi'ne Genelkurmay şerhi mi, yoksa blok muhalefet göz mü korkuttu?

TBMM’de, 132 maddelik ‘İç Güvenlik’ yasa tasarısının ikinci kez ertelenmesinde, CHP-MHP ve HDP'nin kararlı bir biçimde, tasarıyı geçirmeyeceğine yönelik açıklamalarının etkili olduğu belirtildi. Tasarıda ayrıca, Genelkurmay Başkanlığı'nın da rahatsız olduğu ifade edildi.

TBMM'de bugün görüşülmesi beklenen ancak AKP'li vekillerin isteğiyle bir hafta ertelenen İç Güvenlik Paketi'ne ilişkin olarak Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı'ndaki atamalarda siyasi otoriteyi yetkili kılan düzenlemelerin, Genelkurmay Başkanlığı'nda rahatsızlık yarattığı belirtildi.

Askeri kanadın komisyon sürecinde ‘yarbay düzeyinde temsil edilerek gösterdiği de anlatılıyor. En çarpıcı ayrıntı ise, muhalefet kanadına Genelkurmay’ın komisyona ilettiği tasarıya ilişkin resmi görüşünün verilmemesi.

CHP’li Dinçer: Generaller bakan tarafından görevden uzaklaştırılabilecek

CHP’nin muhalefet şerhini hazırlayan İstanbul Milletvekili Celal Dinçer, AKP’nin Genelkurmay’dan tasarıya ilişkin görüşünü muhalefetten kaçırdığını söyledi. Askeri kanadın bu konuda komisyona ilettiği resmi nitelikli görüşünü bir türlü öğrenemediklerini anlatan Dinçer, “Ancak, bize gelen bilgiler Genelkurmay’ın rahatsız olduğu yönünde” dedi. Dinçer’ e göre tasarı, Generallerin Bakan tarafından görevden uzaklaştırılmasının yolunu açıyor. Komisyon Üyesi Hasan Hüseyin Türkoğlu da, CHP’li Dinçer’le bu kadar önemli bir yasada Genelkurmay’ın yarbay düzeyinde temsil edilmeyeceği görüşünde. Türkoğlu, komisyon maratonunda askeri yetkilinin tek bir görüş belirtmediğini de belirtiyor.

CHP-MHP ve HDP bloku

“Parti polisi” denilen tasarı ilk kez muhalefeti çok sert muhalefet yapılacağı noktasında buluşturdu. TBMM’den geçen önemli yasalarda bazen MHP bazen de HDP esneklik payı bırak, açıkça çok sert muhalefet edileceği açıkça ilan edilmemişti. Üç partinin muhalefet şerhleri bu konuda ne kadar kararlı olduklarını ortaya koydu. İktidarın blok muhalefete karşı zaman kazanma düşüncesine de dikkat çekiliyor.

AKP nasıl bir taktik izleyecek?

Kulisler, AKP’nin izleyeceği taktiğe gözlerini çevirdi. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Meclis kapanmadan önce yasalaşacağını açıkladı. AKP’nin paketi gelecek hafta da getirmeyeceği bu sürede bekleyen diğer düzenlemeleri Meclis’ten geçireceğine dikkat çekiliyor. Seçim için son virajda AKP’nin Meclis kapanmadan önce jet hızıyla tasarıyı gündeme getirip geçireceği de olasılıklar arasında.

Asker maddeleri ne getiriyor?

Düzenleme ile General rütbesinde olmayan daire başkanları ile il ve ilçe jandarma komutanlarının atanmaları, yer değiştirmeleri ve geçici görevlendirmeleri İçişleri Bakanınca yapılacak. Askeri nitelikte olmayan görevleri sebebiyle işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı görevi başında kalmasında sakınca görülen jandarma personeli İçişleri Bakanı tarafından görevinden uzaklaştırılabilecek.  

Tasarının 50. Maddesi ile 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına bir cümle ekleniyor. Buna göre, belediye sınırları içinde olmakla birlikte hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler, jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak tespit edilebilecek. CHP bunun, tıpkı sıkıyönetim dönemlerinde olduğu gibi şehir merkezlerinde daha çok jandarma görülmesi anlamına geldiğini söylüyor.

Subaylar ile ihtisaslaşma gereği olarak özel eğitim görmüş personel nokta atamasına tabi tutulacak. İl ve İlçe jandarma komutanlarının sicil amirleri ise valiler olacak. İl jandarma komutanı hariç olmak üzere, il jandarma komutanlıklarında görevli personel de vali tarafından görevden uzaklaştırılabilecek.

İl ve İlçelerde önemli güvenlik görevleri olan İl ve İlçe Jandarma komutanlarının atamalarında Jandarma Genel Komutanının hiçbir etkisi olmayacak.  

General atamaları konusunda Genelkurmayın teklifi, İçişleri Bakanlığı tarafından uygun görülmezse Başbakan çözecek. Başbakanın vereceği karara Genelkurmayın itirazı ortadan kaldırılıyor. Böylece hükümetin general atamalarını eline alması sağlanarak, Genelkurmay devre dışı bırakılıyor.

Sahil Güvenlik Komutanlığı'nda görevli sahil güvenlik mensubu subay, astsubay, sivil personel, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erlerin hizmet gerekleri veya sağlık yahut diğer nedenlerle görev ve hizmet yerlerinin değiştirilmesi ile geçici görevlendirmeleri de İçişleri Bakanı ve Valilerce yapılabilecek.

İçişleri Bakanı tüm Sahil Güvenlik Komutanlığı personelini Görevden uzaklaştırmaya yetkili olacak. Buna göre; Askeri nitelikte olmayan görevleri sebebiyle işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı görevi başında kalmasında sakınca görülen Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli, İçişleri Bakanı tarafından görevinden uzaklaştırılabilecek. Gerektiğinde Sahil Güvenlik Komutanı da bu konuda teklifte bulunabilecek.