İç piyasada dövizle borçlanmaya tepki: Hazine şoklara açık hale geliyor!

Dünya Bankası Kamu Borç Yönetimi Danışmanlığı Birim Yöneticisi Coşkun Cangöz, 7 yıl sonra iç piyasada dövizle borçlanmaya gidilmesini eleştirdi. Yurt içinde döviz cinsi borçlanmanın Hazine’nin döviz cinsi borçlarını da artıracağını, bir devletin kendi parasıyla borçlanma imkânı varken başka bir ülkenin parasıyla borçlanmayı tercih etmesinin de ülkede dolarizasyonu yükselteceğini anlatan Cangöz, “Devletin dövizle işlem yaptığı piyasada vatandaşa yapma diyemezsiniz. Kaldı ki dış ticarette TL kullanma iddia ve çabası içindeyken yurt içinde Hazine borçlanmasını dövizle yapmamak gerekir” dedi.

Emre Deveci’nin Cumhuriyet’te yer alan haberine göre, Cangöz, 2012 Mart’ında da döviz cinsi iç borçların sıfırlandığını, bu durum Hazine’nin dolayısıyla ülkenin döviz şoklarına karşı dayanıklılığını üst seviyeye çıkardığını kaydederek, ancak, iç piyasada döviz cinsi borçlanmak ve yurt dışından yapılan borçlanmayı artırmanın döviz riskini yükselteceğini ve Hazine’yi olası döviz şoklarına açık hale getireceğini vurguladı.

Cangöz, “Gerek önceki yıllara nazaran artış gösteren Hazine dış borçlanması, gerek yurt içinde yapılan döviz cinsi iç borçlanmalar Hazine borç stoku içinde dövizin payının artacağına işaret ediyor” dedi.

"Bütçe için risk oluşturuyor"

Son dönemde yap-işlet- devret projeleriyle artan kredi ve gelir garantilerileriyle ilgili de Cangöz, “Daha Hazine’ye gelmeden önce bütçe için risk teşkil ediyor. Köprüler, hastaneler, havaalanları vb. için önce bütçede ödenek tahsis edilecek, sonra da Hazine bunun finansmanını yapacak. 2019 bütçesindeki 13 milyar lira ödenek bütçe açığının içinde yer aldığından Hazine yıllık finansman programında da yer almıştır. Zaten borçlanma limiti de buna göre hesaplanıyor. Ancak ekonomide daralma kaynaklı talep eksikliği, kur enflasyon vb. gibi fiyat ayarlamaları nedeniyle kamu-özel işbirliği projelerine ilave ödeme yapmak gerekirse bunun bütçe üzerinden yapılması gerekir. O zaman da yine borçlanma limitinde sorunlar yaşanabilir” diye konuştu.

"Faizler yükselebilir"

Cangöz şöyle devam etti:

“Merkez Bankası’nın kârının 33 milyar TL’lik kısmı 18 Ocak’ta Hazine’ye devredilmişti ancak Hazine’nin TL mevduatı dört günde 39 milyar TL’den 16 milyar TL’ye geriledi.

Hazine’nin ocakta 8.4, şubatta 25.1, martta 36.5 milyar TL borç ödemesi var. TCMB’den gelen paranın şubat ve mart itfaları için kullanılacağını düşünüyordum. Çünkü Hazine Borçlanma Strateji’ne göre mart ayında 22.1 milyar TL borçlanma dışı kaynak görülüyor. Bu oldukça yüksek bir rakam ve eğer Merkez’in kârı ocakta kullanılmışsa martta o kadar yüksek bir borçlanma dışı kaynak gelmeyecek demek. Bu durumda Hazine öngördüğünden fazla borçlanmak durumunda kalabilir. O zaman da şubat ve marttaki 38 milyar TL’lik iç borç servisini geri çevirmek için daha önceki gibi faizlere baskı yapamayabilir.

Ayrıca marttaki 21 milyar TL dış borç servisi için de dış borçlanma yapması gerekir. Burada da benzer şekilde faizlerin yükseldiğini görebiliriz.”